Ο αιφνίδιος και κατά πολλούς ανορθόδοξος θανάτος του δημοσιογράφου Αλέξανδρου Βέλλιου με τον αμφιλέγομενο τρόπο της μη υποβοηθούμενης ευθανασίας αναζωπύρωσε τις συζητήσεις για το δικαίωμα της επιλογής του τρόπου φυγής απο τη ζωή, όταν η ανάγκη καταστεί αδήριτη, όπως στην περίπτωση του γνωστού δημοσιογραφού που είχει χτυπηθεί απο την επάρατη νόσο και απεβίωσε πρόσφατα, βράδυ Κυριακής στις 4 Σεπτεμβρίου του 2016.
του Κωνσταντίνου Λάσκαρη
Το γεγονός του επικείμενου θανάτου του, είχε ευθύς εξαρχής εκμυστηρευτεί δημόσια, γεγονός που συντάραξε το πανελλήνιο όπως και η αφοπλιστική του ειλικρίνεια για το δράμα του, το ακλόνητο θάρρος του ενώπιον του απευκταίου του θανάτου του, δίχως φόβο και πάθος, όπως και το ότι αναζητούσε τη λύτρωση απο τον πόνο και την φθορά του τόσο τη σωματική όσο και ψυχική, με τρόπο ανώδυνο και αξιοπρεπή.
Ιδιαίτερη εντύπωση προξένησε η αταλάντευτη πίστη του και ότι έθεσε τον δάκτυλο επί τον τύπον των ήλων, για το αναφαίρετο δικαίωμα στην αυτοδιάθεση και στο αυτεξούσιο της ύπαρξης, τον αξιοπρεπή και ειρηνικό θάνατο καθώς και για την κατάρριψη μύθων και στερεοτυπικών ταμπού ηθικής για τη διάφύλαξη του υπέρτατου αγαθού της ζωής, υπέρ των οποίων τάσσονται αναφανδόν, δυστυχώς, ως διαπρύσιοι υποστηρικτές συντριπτική πλειοψηφία επιστημόνων, λαϊκών και κληρικών.
Αντιλήψεις και απαιτήσεις που θέλουν τον ασθενή αφενός ζωντανό-νεκρό και αφετέρου να <<λιώνει>> καθηλωμένος στο κρεβάτι του πόνου, να χαροπαλεύει και να να βιώνει μέχρι και την τελευταία στιγμή την οδύνη του επιθανάτιου ρόγχου, την καταβολή και την οδύνη που συνθέτουν το σκλήρο και αμείλικτο πρόσωπο του καρκίνου, που πονά τον ασθενή μέχρι μυελού οστέων και τον πλημμυρίζει με απελπισία και ψυχικό κλονισμό, καθιστώντας τη ζωή του ένα παρατεταμένο ανηλεές μαρτυρικό Γολγοθά, που τον αποδομεί, τον εξαθλώνει και τον κουρελιάζει αργά και βασανιστικά.
Ωστόσο, η συζήτηση γύρω απο το ζήτημα της ευθανασίας διχάζει την κοινή γνώμη καθώς εγείρονται ζητήματα ηθικής και βιο-ηθικής τάξης πέρι εκμηδένισης της αξίας της ζωής.
Τα επιχειρήματα υπέρ της ευθανασίας περιστρέφονται γύρω απο την άποψη, ότι:
- O κάθε άνθρωπος έχει το δικαίωμα να διαχείριζεται την ύπαρξη του όπως ο ίδιος επιθυμεί. Άρα και η απόφαση να θέσει τέρμα στη ζωή του αποτελέι πράξη <<αυτοδιάθεσης>> και ελεύθερης βούλησης.
- Η παράταση, με τέχνικα μέσα, μιας ζωής βυθισμένης στο ζόφο του πόνου και της απελπισίας θεωρείται ανώφελη αλλά και μια επώδυνη και επίπονη εμπειρία για τον ασθενή, όπου σε αυτήν την περίπτωση δεν εξασφαλίζεται <<ευτυχισμένη>> ζωή για τον ασθενή.
- Πολλοί δε είναι εκείνοι οι οποίοι συνηγορούν υπέρ της άποψης ότι η ευθανασία αποτελεί <<λύτρωση>> καθώς απαλλάσσει τον ασθενή απο αφόρητους πόνους, ψυχική και σωματική καταπόνηση σε βαθμό που να νιώθει την ανάγκη να τερματίσει τη ζωή του, προκειμένου να αποφύγει τη συνέχιση μιας ζωής που τον απαξιώνει, του καταβαραθρώνει την αξιοπρέπεια και του στερεί ποιότητα ζωής.
Στην αντιπέρα όχθη συναντάμε επιχειρήματα κατά της ευθανασίας, όπου σύμφωνα με τα οποία:
- Παρόλο που η ευθανασία προβάλλεται ως επακόλουθο ελεύθερης βούλησης του ατόμου που επιλέγει και καθορίζει το τέλος της ζωής του, ωστόσο προκύπτει ο προβληματισμός για το αν η διανοητική αλλα και η ψυχολογική κατάσταση του ασθενούς επιτρέπει αυτή την δυνατότητα. Ο ασθενής που πάσχει και υποφέρει είναι εύλογο να εκλιπαρεί για <<σωτήρια>>λύση, ακόμα και αυτή του θανάτου.
Επομένως, η λυδία λίθος σε αυτες τις περιπτώσεις είναι ο καταλυτικός ρόλος του γιατρού ο οποίος ως άλλος Πιλάτος θα αποφασίσει για την επίσπευση ή μη του τέλους του ασθενούς,
-Επίσης, με την ευθανασία τίθεται το μείζον ζήτημα της παράβασης του όρκου του ιατρού, που συναινεί και αναιρεί το ίδιο το λειτούργημα του που είναι η με κάθε κόστος διατήρηση του ασθενούς στη ζωή, η ανακούφιση του πάσχοντα απο τους πόνους και η θεραπεία.
- Να σημειώσουμε, επίσης ότι με τη νομιμοποίηση της ευθανασίας εγκυμονεί ο κίνδυνος να γίνει κατάχρηση του δικαιώματος του ασθενούς απο συγγενείς και να καταστεί το δικαίωμα αυτό μέσο εξυπηρέτησης συμφερόντων ασφαλιστικών εταιρειών αλλά και μέσο <<απαλλαγής>> από συγγενείς που καιροφυλακτούν για κληρονομικούς ή άλλους λόγους.
-Τέλος, η ευθανασία μπορεί να εφαρμοστεί <<επιλεκτικά>> για ορισμένες κατηγορίες ατόμων, όπως σε άτομα με ειδικές ανάγκες ή σε ανθρώπους απο κατώτερα κοινωνικά στρώματα, στο πλαίσιο διαμόρφωσης μιας <<ανώτερης>>κοινωνίας, λειτουργώντας ως ένας σύγχρονος <<Καιάδας>> κατά της ανθρώπινης αξιοπρέπειας.
Εν κατακλείδι,το δίλημμα που ανακύπτει σχετικά με τον εκούσιο τερματισμό της ζωής ενός πάσχοντος ,ταλανίζει πιο συχνά απ' ότι μπορούμε να διανοηθούμε συγγενείς και γιατρούς. Υπάρχει όμως ή μπορεί δυνητικά στο μέλλον να υπάρξει τρόπος να τεκμηριωθεί επιστημονικά αλλά και νομικά μια τέτοια αναγκαιότητα και να θεσμοθετηθεί με τρόπο, ώστε να μην παραβιάζονται κανόνες και δικλείδες ηθικής και ιατρικής ηθικής δεοντολογίας; Οψόμεθα.
