Παρότι γνωρίζουμε τις βλαβερές συνέπειες των πρόχειρων φαγητών για την υγεία, δεν μπορούμε να σταματήσουμε το μυαλό μας να “λαχταράει” τα τρόφιμα που είναι πλούσια σε λιπαρά και περιέχουν ζάχαρη, όπως αναφέρει νέα μελέτη με τίτλο Supra-Additive Effects of Combining Fat and Carbohydrate on Food Reward,” η οποία δημοσιεύθηκε στο τελευταίο τεύχος του περιοδικού Cell Metabolism.
Στη μελέτη που έγινε από ερευνητές του Ινστιτούτου Μελέτης Μεταβολισμού Max Planck στη Γερμανία, σε 206 συμμετέχοντες διαπιστώθηκε, ότι τα “κέντρα ανταμοιβής” του εγκεφάλου ενεργοποιούνται όταν οι συμμετέχοντες κατανάλωναν τρόφιμα πλούσια σε λιπαρά και υδατάνθρακες ενώ, έμεναν αδρανή όταν κατανάλωναν τρόφιμα πλούσια σε μόνο υδατάνθρακες. Στα πλούσια σε λιπαρά και υδατάνθρακες τρόφιμα περιλαμβάνονται οι τηγανιτές πατάτες, τα τσιπς, τα ντόνατς, τα επεξεργασμένα επιδόρπια κ.λπ.
Οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να κοιτάξουν φωτογραφίες από τρόφιμα τριών κατηγοριών: τρόφιμα πλούσια σε λίπη και υδατάνθρακες τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε σάκχαρα και τρόφιμα που περιείχαν μόνο υδατάνθρακες όση ώρα κοιτούσαν τις φωτογραφίες, ο εγκέφαλός τους «σαρώθηκε» με μηχάνημα fMRI.
Σύμφωνα με τα ευρήματα, οι νευρώνες στα κέντρα ανταμοιβής του εγκεφάλου ενεργοποιήθηκαν όταν οι συμμετέχοντες στη μελέτη κοίταζαν τα τρόφιμα που είναι πλούσια σε λιπαρά και υδατάνθρακες. Στη συνέχεια, οι συμμετέχοντες ρωτήθηκαν αν θα δαπανούσαν περισσότερα χρήματα για να αγοράσουν αυτές τις ανθυγιεινές επιλογές και οι περισσότεροι απάντησαν θετικά.
Η Dana Small, συγγραφέας της μελέτης και διευθύντρια του Κέντρου Ερευνών της Σύγχρονης Διατροφής και Φυσιολογίας του Πανεπιστημίου Yale, δήλωσε ότι η μελέτη ζήτησε επίσης από τους συμμετέχοντες να εκτιμήσουν τις θερμίδες που περιέχονται σε κάθε μία από τις τροφές που επιλέγουν. Οι ερευνητές παρατήρησαν, ότι ενώ μπορούσαν να υπολογίσουν με ακρίβεια τις θερμίδες από την περιεκτικότητα σε λιπαρά, δεν μπορούσαν να προβλέψουν τις θερμίδες από τους υδατάνθρακες στα τρόφιμα που επιλέγουν. «Όταν τα λίπη και οι υδατάνθρακες συνδυάζονται στη διατροφή τότε, ο εγκέφαλος λανθασμένα, θεωρεί ότι αυτή η σύνθεση δίνει μεγαλύτερη ενέργεια» εξήγησε Small.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, οι εγκέφαλοί μας εξελίχθηκαν από τους προγόνους μας, οι οποίοι σπάνια κατανάλωναν τρόφιμα πλούσια σε υδατάνθρακες και λίπη. Συντηρούνταν ως επί το πλείστον με διατροφή υψηλής περιεκτικότητας σε υδατάνθρακες συμπληρωμένη από πρωτεΐνες και κάποια λίπη. Τα λίπη αυτά προέρχονταν από τις πρωτεΐνες, όχι από τους υδατάνθρακες. Έτσι, όταν ο εγκέφαλος έρχεται αντιμέτωπος με τρόφιμα πλούσια και στα δύο, ενεργοποιείται έντονα.
Η ερευνητική ομάδα επισημαίνει, ότι αυτό θα μπορούσε να είναι μια από τις αιτίες της επιδημίας παχυσαρκίας, καθώς ο εγκέφαλος όταν αντιμετωπίζει τρόφιμα όπως αυτά, δύσκολα μπορεί να αντισταθεί.
Αυτή η μελέτη αποτελεί συνέχεια προηγούμενων μελετών που έγιναν σε τρωκτικά τα οποία στην αρχή λάμβαναν υδατάνθρακες ή λίπη ξεχωριστά. Τα ζώα όπως λένε οι ερευνητές, έχουν τη δυνατότητα να ρυθμίζουν τις θερμίδες τους σε αυτή την περίπτωση. Όταν όμως τους δόθηκε ένας συνδυασμός λιπών και υδατανθράκων, τότε παρατηρήθηκε ότι και τα ζώα πήραν βάρος εξαιρετικά γρήγορα χάνοντας τον αυτοέλεγχο που είχαν.
Οι ειδικοί εξήγησαν ότι αυτή η μελέτη δείχνει, ότι ενώ θέλουμε να πιστεύουμε ότι γνωρίζουμε και ελέγχουμε τι τρώμε, ο εγκέφαλος θέλει κάτι άλλο. Φαίνεται να υπάρχει μια “ροπή” προς τις ανθυγιεινές τροφές, επειδή στην πραγματικότητα ο εγκέφαλος αυτά τα τρόφιμα προτιμά.
Οι ερευνητές, καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι αυτά τα αποτελέσματα δείχνουν ότι υπάρχει διέγερση των κέντρων ανταμοιβής του εγκεφάλου όταν τα τρόφιμα που έχουμε μπροστά μας είναι πλούσια σε λιπαρά και υδατάνθρακες. Και αυτό είναι που οδηγεί τελικά σε υπερκατανάλωση επεξεργασμένων τροφίμων με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά και υδατάνθρακες.
