Τα υψηλά επίπεδα χοληστερίνης έχουν συνδεθεί στο παρελθόν με αυξημένο κίνδυνο μετάστασης του καρκίνου από τον μαστό σε άλλα σημεία του σώματος, ωστόσο μέχρι τώρα δεν είχε διευκρινιστεί ποιοι μηχανισμοί καθοδηγούν την εξέλιξη αυτή.
Τώρα, μια νέα επιστημονική μελέτη ερευνητών από το Πανεπιστήμιο του Ιλινόι φαίνεται πως δίνει την απάντηση, αφού υποδεικνύει ότι οι μεταστάσεις καθοδηγούνται από ένα συγκεκριμένο υποπροϊόν της χοληστερίνης.
Σύμφωνα με τα ευρήματα που δημοσιεύονται στην επιθεώρηση Nature Communications, ένα παράγωγο προϊόν του μεταβολισμού της χοληστερίνης, το μόριο 27HC, επιδρά σε συγκεκριμένα ανοσοκύτταρα ώστε να διευκολύνει την εξάπλωση του καρκίνου αντί να συμβάλει στην αντιμετώπισή του.
Οι ερευνητές ευελπιστούν πως χάρη στην ανακάλυψη αυτή θα καταστεί δυνατή η ανάπτυξη φαρμάκων που θα εμποδίζουν τη δημιουργία ή τη δράση του 27HC.
«Ο καρκίνος του μαστού προσβάλλει περίπου μία στις οκτώ γυναίκες» αναφέρει ο Έρικ Νέλσον, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Ιλινόι και επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας. «Έχουμε αναπτύξει αρκετά καλές στρατηγικές για την αρχική αντιμετώπιση της νόσου, ωστόσο πολλές γυναίκες εμφανίζουν μεταστάσεις, όπου ο καρκίνος από τον μαστό εξαπλώνεται σε άλλα όργανα, και εκεί οι διαθέσιμες θεραπείες δεν είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικές. Στόχος μας ήταν να διαπιστώσουμε ποιοι παράγοντες καθοδηγούν αυτή την εξέλιξη και αν είμαστε σε θέση να την αντιμετωπίσουμε με φάρμακα» προσθέτει ο καθηγητής.
Στο πλαίσιο πειραμάτων που πραγματοποίησαν σε πειραματόζωα (ποντίκια) ο Νέλσον και οι συνεργάτες του, διαπίστωσαν ότι η υψηλή χοληστερίνη ευνοεί την ανάπτυξη των καρκινικών όγκων και τη μετάσταση του καρκίνου, ενώ αντίθετα η λήψη στατινών (των φαρμάκων που συστήνονται παραδοσιακά για τον έλεγχο της χοληστερίνης) περιορίζει τον ρυθμό των μεταστάσεων.
Σε δεύτερη φάση, οι ερευνητές δοκίμασαν να μπλοκάρουν το ένζυμο που παράγει το μόριο 27HC κατά τη διάσπαση της χοληστερίνης στον οργανισμό και παρατήρησαν ότι χάρη στην παρέμβαση αυτή μειώθηκε ο ρυθμός των μεταστάσεων από τους αρχικούς όγκους στον μαστό. «Αυτό υποδεικνύει ότι ένα φάρμακο που στοχεύει στο εν λόγω ένζυμο μπορεί να έχει αποτελεσματική θεραπευτική δράση» αναφέρει η Έιμι Μπάεκ, μία εκ των συντακτών της μελέτης.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν επίσης ασυνήθιστη δραστηριότητα μεταξύ συγκεκριμένων ανοσοκυττάρων (ουδετερόφιλων και Τ λεμφοκυττάρων) λόγω της δράσης του 27HC. Όπως εξηγεί ο Νέλσον, υπό φυσιολογικές συνθήκες το ανοσοποιητικό σύστημα είναι σε θέση να επιτεθεί στον καρκίνο, όμως το 27HC «ξεγελά» τα ανοσοκύτταρα ώστε να μην επιτίθενται στα καρκινικά κύτταρα, διευκολύνοντας έτσι την εξάπλωση του καρκίνου.
Δεδομένου ότι το μόριο 27HC δρα διά μέσου του ανοσοποιητικού και όχι του ίδιου του καρκινικού όγκου, οι ερευνητές εκτιμούν πως τα ευρήματά τους βρίσκουν εφαρμογή για πολλές μορφές καρκίνου και δεν ισχύουν μόνο για τον καρκίνο του μαστού. Πράγματι, πειράματα που έκαναν οι ερευνητές σε όγκους του εντέρου, του πνεύμονα, του δέρματος και του παγκρέατος έδειξαν ότι το 27HC προωθεί τις μεταστάσεις και σε αυτές τις μορφές καρκίνου κι έτσι μια θεραπεία που θα στοχεύει στο μόριο μπορεί να αποδώσει καλά αποτελέσματα σε πολλές μορφές της νόσου.
Το επόμενο βήμα των ερευνητών θα είναι να διαπιστωθεί αν η δράση του 27HC είναι πανομοιότυπη στους ανθρώπους ώστε να ανοίξει ο δρόμος για την παρασκευή νέων φαρμάκων που θα στοχεύουν στο μόριο. «Στο μεταξύ» επισημαίνει ο Νέλσον «υπάρχουν στην αγορά αποτελεσματικά φάρμακα για την αντιμετώπιση της υψηλής χοληστερίνης, οι στατίνες, κι έτσι οι καρκινοπαθείς που κινδυνεύουν να εμφανίσουν αυξημένη χοληστερίνη θα πρέπει να συμβουλευτούν τον γιατρό τους αν θα πρέπει να ακολουθήσουν θεραπεία με τα συγκεκριμένα φάρμακα».
