Τη χρονιά που μας πέρασε, το Ισλαμικό Κράτος στο Ιράκ και τη Συρία (ISIS) πέτυχε να επιβληθεί όχι μόνο στα πεδία των μαχών των δύο αυτών χωρών, αλλά και να κάνει αισθητή την παρουσία του στη Δύση, με τις τρομοκρατικές επιθέσεις στο Παρίσι τον Ιανουάριο και τον Νοέμβριο και στην Καλιφόρνια τον ίδιο μήνα.
Μόνο η ισλαμική οργάνωση της Αλ Κάιντα είχε πετύχει, πριν από το ISIS, να προκαλέσει ανάλογη ψύχωση στη Δύση. Οι διαφορές μεταξύ των δύο αποκαλύπτουν την ικανότητα της σουνιτικής τρομοκρατίας να εξελίσσεται ανάλογα με τις απαιτήσεις των καιρών.
Η Αλ Κάιντα, σε αντίθεση με το ISIS, ουδέποτε επεδίωξε να καταλάβει εδάφη, ούτε και φιλοδοξούσε να αναλάβει κρατικό ρόλο. Η οργάνωση του Οσάμα μπιν Λάντεν αρκέστηκε να λειτουργήσει ως προπαγανδιστικός πομπός και πηγή έμπνευσης για τους φανατικούς σουνίτες, προωθώντας μήνυμα παραπλήσιο με εκείνο του ιστορικού Σαουδάραβα ιεροκήρυκα Μοχάμεντ Αμπντ ελ Ουάχαμπ.
Το μίσος του Μπιν Λάντεν κατά των απίστων, των «Σταυροφόρων» και της βασιλικής οικογένειας της Σαουδικής Αραβίας, τον έστρεψε στον ιερό πόλεμο, αρχικά στο Αφγανιστάν (με αμερικανική και πακιστανική υποστήριξη) και αργότερα από τα κρησφύγετά του στο Σουδάν, στο ΒΔ Πακιστάν και πάλι στο Αφγανιστάν, κατά των ΗΠΑ. Η μέθοδος του Μπιν Λάντεν αφορούσε τη λεπτομερή και προσεκτική προετοιμασία επιθέσεων, όπως αυτών εναντίον των αμερικανικών πρεσβειών στην Αφρική το 1998 και κατά των ΗΠΑ το 2001. Οι επιθέσεις αυτές απαίτησαν χρόνια προετοιμασίας και απόκρυψης, με λίγους «εκλεκτούς» μαχητές και με εντυπωσιακά αποτελέσματα.
Το ISIS, αντίθετα, δεν επιδιώκει τέτοια εντυπωσιακά χτυπήματα, αρκούμενο στην προσφορά ιδεολογικών κινήτρων σε επίδοξους «μάρτυρες», όπως οι αδελφοί Κουασί στο Charlie Hebdo, το ζευγάρι των Σιέντ Φαρούκ και Τασφίν Μαλίκ στην Καλιφόρνια και οι καμικάζι του Νοεμβρίου στο Παρίσι.
Τα μέτρα ασφαλείας
Παρά το γεγονός ότι το ISIS δεν εξοπλίζει ούτε και εκπαιδεύει διά ζώσης τους μαχητές του, η εμπειρία δείχνει ότι ακόμη και ελάχιστοι αποφασισμένοι μαχητές με στοιχειώδη πολεμικό οπλισμό και αυτοσχέδια εκρηκτικά μπορούν να σκορπίσουν τον τρόμο σε δυτικές μεγαλουπόλεις, οδηγώντας τις κυβερνήσεις τους στην επιβολή σπασμωδικών και συνήθως αναποτελεσματικών μέτρων ασφαλείας. Τα μέτρα αυτά όχι μόνο δεν εμποδίζουν τη διείσδυση τρομοκρατών ανάμεσα στον πληθυσμό, αλλά αποξενώνουν και στρέφουν προς το τζιχάντ σημαντικό ποσοστό του τοπικού σουνιτικού μουσουλμανικού πληθυσμού, το οποίο ήδη νιώθει αποκομμένο και περιθωριοποιημένο. Παράλληλα, η τρομοκρατική απειλή λειτουργεί και ως μέσον ενίσχυσης του ακροδεξιού ευρωπαϊκού λαϊκισμού, o οποίος τρέφεται πολιτικά από τη δαιμονοποίηση της μουσουλμανικής μειονότητας και υπερθεματίζει στις εκκλήσεις του για μετατροπή των ευρωπαϊκών πόλεων σε φρούρια.
Την ίδια στιγμή, το ISIS με τη στρατηγική του στο έδαφος του Ιράκ και της Συρίας, όπου εκμεταλλεύθηκε περίτεχνα τις σοβούσες εμφύλιες διενέξεις, πέτυχε να κατακτήσει όχι μόνο πλούσια σε πρώτες ύλες –αν και ερημικά– εδάφη, αλλά και πυκνοκατοικημένα αστικά κέντρα, όπως τη Μοσούλη, το Τικρίτ και το Ραμάντι στο Ιράκ, καθώς και πολλές κωμοπόλεις, όπως την «πρωτεύουσά» του, τη Ράκα, στη Συρία.
Εκεί, το ISIS επέβαλε τη δική του εκδοχή της ισλαμικής κοινωνίας, την οποία και οραματίζεται. Η δρακόντεια εκδοχή της σαρία, με ομαδικές και δημόσιες εκτελέσεις «απίστων», «αιρετικών», ιερόδουλων και ομοφυλόφιλων, έχει διπλό στόχο: αφ’ ενός την τρομοκράτηση του τοπικού πληθυσμού και αφ’ ετέρου την προσέλκυση προσήλυτων, οι οποίοι θαυμάζουν εκ του μακρόθεν και ποθούν να ενταχθούν στις γραμμές του «πραγματικού ιερού πολέμου».
Ορισμένοι αναλυτές, όπως ο Γάλλος ειδικός του Ισλάμ, Ζιλ Κεπέλ, εκτιμούν ότι η επίθεση της 13ης Νοεμβρίου θα αποτελέσει πολιτικό κόλαφο για το ISIS. Αντίθετα από τις επιθέσεις κατά του Charlie Hebdo και του εβραϊκού παντοπωλείου Hyper Kasher τον Ιανουάριο, οι οποίες στόχευσαν συγκεκριμένες μισητές κατηγορίες πολιτών («ιερόσυλοι» δημοσιογράφοι και Εβραίοι), τα πλήγματα της 13ης Νοεμβρίου υπήρξαν «τυφλά».
Οι κομάντος αυτοκτονίας του Νοεμβρίου έστρεψαν τα όπλα και τους εκρηκτικούς τους μηχανισμούς αδιακρίτως εναντίον του πλήθους, ανάμεσα στο οποίο ίσως να υπήρχαν και ομόθρησκοί τους. Η απόφαση αυτή, λέει ο Κεπέλ, μπορεί να στερήσει τώρα από το ISIS τη ζωτικής σημασίας πηγή στρατολόγησης, η οποία είναι οι νέοι μουσουλμάνοι της Δύσης.
