Δύο εναλλακτικές δυνατότητες τμηματικής εξόφλησης των ληξιπρόθεσμων χρεών προς τις ΔΟΥ και τα τελωνεία έως και σε 12 μηνιαίες δόσεις παρέχει, αυτή τη στιγμή, στους φορολογουμένους η ισχύουσα νομοθεσία.
Σε περίπτωση αδυναμίας ένταξης σε μία από τις ρυθμίσεις αυτές οι οφειλέτες μπορεί να έρθουν αντιμέτωποι με πολλούς κινδύνους, όπως οι κατασχέσεις εισοδημάτων, καταθέσεων και περιουσιακών στοιχείων, καθώς επίσης και οι υποχρεωτικοί συμψηφισμοί επιστροφών φόρου με τα απλήρωτα χρέη τους. Ακόμη όμως και στις περιπτώσεις αυτές υπάρχουν διατάξεις που προβλέπουν προστασία για καταθέσεις, μισθούς, συντάξεις και κοινωνικά επιδόματα.
Οσα πρέπει να γνωρίζουν οι οφειλέτες του Δημοσίου για τα δικαιώματά τους και τις υποχρεώσεις τους απέναντι στις φορολογικές Αρχές έχουν διευκρινιστεί κατά καιρούς με αναλυτικές απαντήσεις, τις οποίες έχει δώσει στα συνηθέστερα ερωτήματα των πολιτών η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων σε σχετικά εγχειρίδια και εγκυκλίους που έχει εκδώσει. Τα συνηθέστερα ερωτήματα των πολιτών για τα χρέη προς το Δημόσιο και οι αντίστοιχες απαντήσεις έχουν αναλυτικά ως εξής:
1 Με ποιες νομοθετικές ρυθμίσεις δύνανται να ρυθμιστούν τα βεβαιωμένα χρέη στο Δημόσιο;
α) Με τη ρύθμιση του άρθρου 43 του ν. 4174/2013 παρέχεται η δυνατότητα τμηματικής εξόφλησης σε μηνιαίες δόσεις βεβαιωμένων οφειλών που προέρχονται από πάσης φύσεως φόρους. Πρόκειται για ένα πρόγραμμα «πάγιας» ρύθμισης, που προβλέπει τμηματική εξόφληση οφειλών προς το Δημόσιο έως και σε 12 μηνιαίες δόσεις ή μέχρι και σε 24 μηνιαίες δόσεις, αν τα χρέη έχουν προκύψει από έκτακτη αιτία (φόροι κληρονομιάς κ.λπ.). Για την υπαγωγή στη ρύθμιση αυτή δεν απαιτείται να έχει λήξει η προθεσμία αποπληρωμής μέρους ή ολόκληρου του ποσού της οφειλής του εκκαθαριστικού, διότι σ’ αυτή τη ρύθμιση μπορούν να ενταχθούν και οφειλές μη ληξιπρόθεσμες στο σύνολό τους. Ομως, η ένταξη των εξ ολοκλήρου μη ληξιπρόθεσμων οφειλών στη συγκεκριμένη ρύθμιση συνεπάγεται την επιβάρυνσή τους με ετήσιο επιτόκιο 5%.
β) Με την «πάγια ρύθμιση» της υποπαραγράφου Α2 της παρ. Α’ του άρθρου πρώτου του ν. 4152/2013 ρυθμίζονται οι βεβαιωμένες στις ΔΟΥ και στα τελωνεία οφειλές, οι οποίες έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμες είτε στο σύνολό τους είτε κατά ένα μέρος τους (τουλάχιστον κατά το ποσό της πρώτης δόσης αυτών). Και με τη ρύθμιση αυτή παρέχεται η δυνατότητα αποπληρωμής των οφειλών έως και σε 12 μηνιαίες δόσεις ή έως και σε 24 μηνιαίες δόσεις, αν προέρχονται από έκτακτη αιτία. Η ένταξη οφειλών στη συγκεκριμένη ρύθμιση συνεπάγεται επίσης την επιβάρυνσή τους με ετήσιο επιτόκιο 5%.
2 Πού υποβάλλεται η αίτηση για υπαγωγή σε πρόγραμμα ρύθμισης;
Η αίτηση και η προβλεπόμενη υπεύθυνη δήλωση για την υπαγωγή στην «πάγια ρύθμιση» του άρθρου 43 του ν. 4174/2013 υποβάλλεται στο Δικαστικό Τμήμα της αρμόδιας ΔΟΥ ή του αρμόδιου Ελεγκτικού Κέντρου, πριν καταστεί ληξιπρόθεσμο ένα τμήμα ή ολόκληρο το ποσό της οφειλής. Δηλαδή, για την υπαγωγή στην «πάγια ρύθμιση» του ν. 4174/2013 δεν προβλέπεται ηλεκτρονική υποβολή αίτησης και υπεύθυνης δήλωσης, οπότε ο φορολογούμενος θα πρέπει να μεταβεί στην αρμόδια ΔΟΥ ή στο αρμόδιο Ελεγκτικό Κέντρο, να συμπληρώσει χειρόγραφα έντυπη αίτηση και έντυπη υπεύθυνη δήλωση για την εισοδηματική και την περιουσιακή του κατάσταση.
Η αίτηση και η προβλεπόμενη υπεύθυνη δήλωση για την υπαγωγή στην «πάγια ρύθμιση» της υποπαραγράφου Α2 της παρ. Α’ του άρθρου πρώτου του ν. 4152/2013 υποβάλλεται ηλεκτρονικά σε ειδική εφαρμογή που βρίσκεται στην ιστοσελίδα της ΑΑΔΕ, στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.aade.gr.
3 Πώς καταβάλλονται οι δόσεις των ρυθμίσεων;
Η καταβολή των δόσεων των ρυθμίσεων διενεργείται στους φορείς είσπραξης (τράπεζες, ΕΛΤΑ) με τη χρήση μοναδικού ανά ρυθμισμένη οφειλή κωδικού, της Ταυτότητας Ρυθμισμένης Οφειλής (ΤΡΟ). Ο κωδικός αυτός εκδίδεται αυτόματα από το πληροφοριακό σύστημα της Φορολογικής Διοίκησης από τη στιγμή που θα υποβληθεί και θα γίνει αποδεκτή η αίτηση του οφειλέτη.
Ειδικότερα, σε περίπτωση υποβολής αίτησης υπαγωγής στην «πάγια ρύθμιση» του άρθρου 43 του ν. 4174/2013, η Ταυτότητα Ρυθμιζόμενης Οφειλής (ΤΡΟ) εκδίδεται από την αρμόδια ΔΟΥ και η πληρωμή των δόσεων μπορεί να γίνει είτε μέσω e-banking είτε στο ΑΤΜ της τράπεζας του οφειλέτη είτε στο γκισέ οποιουδήποτε υποκαταστήματος τράπεζας ή των ΕΛ.ΤΑ.
Σε περίπτωση υποβολής αίτησης για υπαγωγή στην «πάγια ρύθμιση» της υποπαραγράφου Α2 της παρ. Α’ του άρθρου πρώτου του ν. 4152/2013 μέσω ηλεκτρονικής εφαρμογής που βρίσκεται στο πληροφοριακό σύστημα της Φορολογικής Διοίκησης, η Ταυτότητα Ρυθμιζόμενης Οφειλής (ΤΡΟ) εκδίδεται αυτόματα από το πληροφοριακό σύστημα και η πληρωμή των δόσεων μπορεί να γίνει και πάλι είτε μέσω e-banking είτε στο ΑΤΜ της τράπεζας του οφειλέτη είτε στο γκισέ οποιουδήποτε υποκαταστήματος τράπεζας ή των ΕΛ.ΤΑ. Η πληρωμή της πρώτης δόσης της ρύθμισης πρέπει να γίνει εντός τριών ημερών από την αποδοχή της αίτησης, η εξόφληση της δεύτερης δόσης πρέπει να πραγματοποιηθεί μέχρι την τελευταία εργάσιμη μέρα του μήνα στον οποίο εξοφλήθηκε η πρώτη δόση και η καταβολής καθεμίας από τις υπόλοιπες δόσεις πρέπει να πραγματοποιείται το αργότερο μέχρι την τελευταία εργάσιμη μέρα κάθε επόμενου μήνα.
4 Ποια μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης λαμβάνονται για μη ρυθμισμένα χρέη;
Για την είσπραξη των ληξιπρόθεσμων χρεών προς το Δημόσιο που δεν έχουν υπαχθεί σε νομοθετική ρύθμιση μπορεί να ληφθούν τα εξής μέτρα:
α) Κατάσχεση κινητών περιουσιακών στοιχείων που βρίσκονται στα χέρια του οφειλέτη.
β) Κατάσχεση κινητών και απαιτήσεων του οφειλέτη που βρίσκονται στα χέρια τρίτου.
γ) Κατάσχεση ακινήτων.
Επιπλέον, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, είναι δυνατή η λήψη διοικητικών, ασφαλιστικών και δικαστικών μέτρων.
5 Ποιο είναι το ελάχιστο ποσό οφειλής προς το Δημόσιο, νομικά πρόσωπα και τρίτους για το οποίο δεν λαμβάνονται αναγκαστικά μέτρα κατά των οφειλετών;
Δεν επιβάλλεται κατάσχεση ακινήτων, καθώς και κατάσχεση κινητών στα χέρια του οφειλέτη, κατά των οφειλετών που έχουν βασικές ληξιπρόθεσμες οφειλές συνολικού ποσού 500 ευρώ, πλην του μέτρου της κατάσχεσης στα χέρια τρίτων.
6 Ποιο είναι το ελάχιστο ποσό για το οποίο δεν επιτρέπεται η επιβολή κατάσχεσης επί μισθών, συντάξεων ή ασφαλιστικών βοηθημάτων οφειλετών του Δημοσίου;
Δεν επιτρέπεται κατάσχεση μισθών, συντάξεων και ασφαλιστικών βοηθημάτων που καταβάλλονται περιοδικά, εφόσον το συνολικό ποσό αυτών μηνιαίως, αφαιρουμένων των υποχρεωτικών εισφορών, είναι μικρότερο των 1.000 ευρώ, στις περιπτώσεις δε που υπερβαίνει το ποσό αυτό επιτρέπεται η κατάσχεση για τα χρέη προς το Δημόσιο επί του 50% του υπερβάλλοντος ποσού των 1.000 ευρώ και μέχρι του ποσού των 1.500 ευρώ, καθώς και επί του συνόλου του πέραν των 1.500 ευρώ ποσού.
7 Ποιο είναι το ελάχιστο ποσό κατάθεσης σε πιστωτικό ίδρυμα, το οποίο είναι ακατάσχετο;
Καταθέσεις σε πιστωτικά ιδρύματα σε ένα και μοναδικό ατομικό ή κοινό λογαριασμό είναι ακατάσχετες μέχρι του ποσού των 1.250 ευρώ μηνιαίως για κάθε φυσικό πρόσωπο και σε ένα μόνο πιστωτικό ίδρυμα. Για την εφαρμογή της διάταξης αυτής απαιτείται η υποβολή ηλεκτρονικής δήλωσης στο πληροφοριακό σύστημα της Φορολογικής Διοίκησης (στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.aade.gr), με την οποία θα πρέπει να γνωστοποιείται από το φυσικό πρόσωπο ένας μόνο τραπεζικός λογαριασμός. Στην περίπτωση που υπάρχει τραπεζικός λογαριασμός περιοδικής πίστωσης μισθών, συντάξεων και ασφαλιστικών βοηθημάτων πρέπει να γνωστοποιείται αποκλειστικά και μόνο ο λογαριασμός αυτός.
