Παρά τις σημαντικότατες εξελίξεις στη διάγνωση και τη θεραπεία του καρκίνου, οι διάφορες μορφές της νόσου κοστίζουν ακόμη και σήμερα χιλιάδες ζωές σε παγκόσμια κλίμακα. Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, κάθε χρόνο προκύπτουν περίπου 14 εκατομμύρια νέες διαγνώσεις και 8,2 εκατομμύρια θάνατοι από καρκίνο.
Δεν είναι όμως όλες οι μορφές καρκίνου εξίσου θανατηφόρες. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά εκείνα που κάνουν μια διάγνωση πιο επικίνδυνη από μια άλλη;
1. Απουσία πρώιμων συμπτωμάτων ή ασαφή συμπτώματα
Σύμφωνα με στοιχεία της Βρετανικής Υπηρεσίας Υγείας, ο καρκίνος του πνεύμονα κοστίζει περισσότερες ζωές από οποιαδήποτε άλλη μορφή καρκίνου στη Βρετανία. Τα στοιχεία της Αμερικανικής Πνευμονολογικής Εταιρείας υποδεικνύουν μάλιστα ότι οι θάνατοι από καρκίνο του πνεύμονα είναι περισσότεροι απ’ ό,τι οι θάνατοι από καρκίνο του παγκρέατος, του μαστού και του παχέος εντέρου μαζί. Ο βασικός λόγος πίσω από το φαινόμενο αυτό είναι ότι οι περισσότεροι ασθενείς δεν αντιλαμβάνονται ότι κάτι δεν πάει καλά με την υγεία τους έως ότου ο καρκίνος έχει πια προχωρήσει.
Για τον ίδιο λόγο προκύπτουν αρκετοί θάνατοι και από τον καρκίνο του παχέος εντέρου, αν και σε μικρότερη κλίμακα απ’ ό,τι στην περίπτωση του καρκίνου του πνεύμονα. Σύμφωνα με στοιχεία από το Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνια, μόνο το ένα τρίτο των περιστατικών καρκίνου του παχέος εντέρου εντοπίζονται σε αρχικό στάδιο.
Τέλος, τα πρώιμα συμπτώματα απουσιάζουν συχνά και στην περίπτωση του καρκίνου του μαστού, του καρκίνου του παγκρέατος, του καρκίνου του προστάτη, του καρκίνου του ήπατος και του καρκίνου των νεφρών. Τα παραπάνω υπογραμμίζουν την ανάγκη για συστηματικό προληπτικό έλεγχο (π.χ. κολονοσκόπηση, μαστογραφία), ώστε να γίνεται όσο το δυνατόν νωρίτερα η διάγνωση κι έτσι να είναι σημαντικά αυξημένες οι πιθανότητες επιβίωσης για τους ασθενείς.
2. Ταχύτατη εξάπλωση
Η έγκαιρη διάγνωση εξασφαλίζει ως ένα βαθμό καλύτερη πρόγνωση για όλους τους καρκινοπαθείς, ωστόσο η ταχύτητα εξάπλωσης του καρκίνου είναι ένας αστάθμητος παράγοντας που επηρεάζει την πορεία της υγείας του ασθενούς. Ο καρκίνος του δέρματος, για παράδειγμα, αντιμετωπίζεται σχετικά πιο εύκολα από τις περισσότερες μορφές καρκίνου, όμως και πάλι καταλήγει να κοστίζει σχεδόν 5.000 ζωές κάθε χρόνο στη Βρετανία. Το μελάνωμα αποτελεί την πιο επιθετική και επικίνδυνη μορφή καρκίνου του δέρματος. Όταν το μελάνωμα εξαπλώνεται (κάνει μετάσταση) στο κοντινότερο λεμφογάγγλιο, από εκεί φτάνει ταχύτατα και σε άλλες, συχνά πολύ μακρινές, περιοχές του σώματος. Όταν πια έχουν διαπιστωθεί μεταστάσεις, ο καρκίνος θεωρείται προχωρημένος και χρειάζονται εντατικές θεραπείες (χημειοθεραπεία, ακτινοθεραπεία).
Η λευχαιμία είναι μία ακόμη μορφή καρκίνου που εξαπλώνεται αρκετά γρήγορα. Ξεκινά από το μυελό των οστών και συχνά εξαπλώνεται γρήγορα στο αίμα. Από εκεί και πέρα σταματούν να υπάρχουν όρια και ο καρκίνος μπορεί πια να κάνει μετάσταση σε οποιοδήποτε όργανο, όπως ο σπλήνας και το συκώτι.
Άλλες μορφές καρκίνου που εξαπλώνονται αρκετά γρήγορα είναι ο καρκίνος της ουροδόχου κύστης, το λέμφωμα (καρκίνος σε τμήμα του ανοσοποιητικού συστήματος) και ο καρκίνος του στόματος.
3. Αντίσταση στη θεραπεία
Οι καρκινικοί όγκοι που αναπτύσσονται στον εγκέφαλο, όπως το γλοιοβλάστωμα, εντοπίζονται σχετικά εύκολα και δεν «φημίζονται» για την ταχύτητα εξάπλωσής τους, όμως είναι εξαιρετικά δύσκολο να αντιμετωπιστούν. Όπως αναφέρει ο Δρ Ίντερ Βέρμα, τέτοιου είδους καρκινικοί όγκοι συχνά επανεμφανίζονται μετά από ένα κύκλο θεραπείας επειδή κάθε κύτταρο που επιβιώνει μπορεί να ξεκινήσει από την αρχή τη διαδικασία της καρκινογένεσης.
Αρκετά δύσκολος στη θεραπεία είναι και ο καρκίνος του στομάχου, όχι τόσο επειδή οι όγκοι αντιστέκονται στη θεραπεία, αλλά κυρίως επειδή δεν υπάρχουν συγκεκριμένες εξετάσεις για τη διάγνωση της νόσου. Μερικά από τα συμπτώματα της συγκεκριμένης μορφής καρκίνου είναι η απώλεια όρεξης, η ανεξήγητη μείωση του βάρους και η ναυτία, δηλαδή συμπτώματα αρκετά γενικά που μπορούν να αποδοθούν σε πολλές άλλες ασθένειες. Για να διαγνωσθεί ο καρκίνος του στομάχου, ο γιατρός μπορεί να προτείνει υπέρηχο, ενδοσκόπηση του ανώτερου πεπτικού, αξονική, μαγνητική ή άλλες εξετάσεις ώστε να εντοπιστούν πιθανές ανωμαλίες στην κοιλότητα του στομάχου. Θα χρειαστεί στη συνέχεια βιοψία ώστε να επιβεβαιωθεί η διάγνωση.
4. Δύσκολη ή καθυστερημένη διάγνωση
Τα τελευταία χρόνια γίνονται εντατικές προσπάθειες ώστε να αναπτυχθούν εξειδικευμένα τεστ με στόχο τον εύκολο, έγκαιρο και έγκυρο εντοπισμό καρκινικών αλλοιώσεων. Όπως είναι λογικό, όσο νωρίτερα και με όσο μεγαλύτερη αξιοπιστία γίνει η διάγνωση, τόσο περισσότερες είναι και οι πιθανότητες επιβίωσης για τον ασθενή.
Για παράδειγμα, γίνονται προσπάθειες να δημιουργηθούν συσκευές που ανιχνεύουν χημικές αλλοιώσεις στην αναπνοή προς ανίχνευση του καρκίνου του πνεύμονα.
onmed
