Ο καρκίνος, η δεύτερη αιτία θανάτου παγκοσμίως μετά τα καρδιαγγειακά νοσήματα, σχετίζεται με τη διατροφή, τόσο στο στάδιο της πρόληψης όσο και στο στάδιο της θεραπείας. Πολλά συστατικά των τροφίμων έχουν κατά καιρούς ερευνηθεί ως προς τις αντικαρκινικές τους ιδιότητες.
Που τελειώνει όμως ο μύθος και πού ξεκινάει η αλήθεια για τα λεγόμενα αντικαρκινικά τρόφιμα και το ρόλο της διατροφής ενάντια στον καρκίνο;
Φρούτα και λαχανικά
Φαίνεται ότι τα φρούτα και τα λαχανικά εμφανίζουν ισχυρή αντικαρκινική δράση ιδίως για ορισμένα είδη καρκίνου, λόγω των φυτικών ινών και άλλων βιοενεργών συστατικών που περιέχουν. Έρευνες υποδεικνύουν ότι για κάθε μερίδα φρούτου που καταναλώνεται ανά ημέρα ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου του στόματος μειώνεται συνολικά κατά 49% και ομοίως 50% για κάθε μερίδα λαχανικών.
Επιπλέον, πολλές μελέτες έχουν δείξει αντίστροφη συσχέτιση μεταξύ της υψηλής πρόσληψης λαχανικών και του καρκίνου του πνεύμονα και του προστάτη.
Συγκεκριμένα, τα κίτρινα-πορτοκαλί και τα σταυρανθή λαχανικά (μπρόκολο, λάχανο, κουνουπίδι), το καλαμπόκι και τα καρότα έχουν την πιο ισχυρή προστατευτική συσχέτιση με τον καρκίνο του προστάτη, ενώ για τον καρκίνο του πνεύμονα αρνητική συσχέτιση βρέθηκε για τα κρεμμύδια, τα μήλα, και το λευκό γκρέιπφρουτ.
Κρεμμύδι και σκόρδα
Εκτός από το κρεμμύδι ένα άλλος μέλος του γένους Allium, τα σκόρδα (ωμά ή μαγειρεμένα), φαίνεται να έχουν ισχυρή προστατευτική επίδραση έναντι του καρκίνου του στομάχου, του παχέος εντέρου και του πνεύμονα.
Το γένος αυτό γενικά χαρακτηρίζεται από υψηλή περιεκτικότητα σε φλαβονόλες και οργανοθειούχες ενώσεις, οι οποίες βοηθούν στην «αποτοξίνωση», απομάκρυνση δηλαδή των καρκινογόνων ενώσεων.
Ντομάτα
Ανάμεσα στα λαχανικά που εμφανίζουν αντικαρκινική δράση είναι η ντομάτα. Το λυκοπένιο, το κύριο καροτενοειδές της ντομάτας, φαίνεται να αναστέλλει την ανάπτυξη καρκινικών κυττάρων του μαστού, του ενδομητρίου, του πνεύμονα και του παχέος εντέρου με δοσο-εξαρτώμενο τρόπο, όπως μελετήθηκε εργαστηριακά.
Όσο περισσότερο δηλαδή το καταναλώνει κανείς, τόσο μεγαλύτερη η προστασία που λαμβάνει.
Παραδόξως, η σχέση μεταξύ της κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών και του κινδύνου ανάπτυξης καρκίνου του παχέος εντέρου είναι αρκετά αδύναμη. Η αιτία εντοπίζεται σε παράγοντες, όπως το κάπνισμα και η κατανάλωση αλκοόλ και κόκκινου κρέατος, οι οποίοι μπορούν να τροποποιήσουν αυτή τη σχέση αρνητικά.
Προϊόντα σόγιας
Υπάρχουν στοιχεία προστατευτικής επίδρασης μιας διατροφής που περιέχει προϊόντα σόγιας, κυρίως έναντι ορμονοεξαρτώμενων καρκίνων, όπως ο καρκίνος του μαστού.
Όσπρια
Επίσης τα όσπρια, πηγές φυτοοιστρογόνων, παρουσιάζουν προστατευτική δράση έναντι του καρκίνου του προστάτη.
Ψάρι
Η κατανάλωση ψαριού με συχνότητα μεγαλύτερη από τρεις φορές την εβδομάδα συνδέθηκε με ένα συνολικά μειωμένο κίνδυνο για καρκίνο του προστάτη.
Ένας πιθανός μηχανισμός για την εμφανή προστατευτικής επίδρασης των ψαριών μπορεί να σχετίζεται με τα λιπαρά οξέα που περιέχουν.
Ασβέστιο
Η υψηλή πρόσληψη ασβεστίου (από τη διατροφή και από συμπληρώματα) σχετίζεται με χαμηλότερο κίνδυνο καρκίνου του παχέος εντέρου. Ωστόσο, από τα γαλακτοκομικά προϊόντα μόνο το γάλα φαίνεται να σχετίζεται ισχυρά με μειωμένο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του παχέος εντέρου.
Συγκεκριμένα κάθε αύξηση στην κατανάλωση γάλακτος κατά δύο ποτήρια οδηγεί σε μείωση του παραπάνω κινδύνου κατά 12%.
Τσάι και σοκολάτα
Τέλος, δυνητικά αντικαρκινικά τρόφιμα αποτελούν το τσάι και η σοκολάτα. Μελέτες σε μοντέλα ζώων έχουν αναδείξει τη δράση του τσαγιού και των πολυφαινολών που περιέχει κατά της καρκινογένεσης του πνεύμονα και του προστάτη.
Αντίστοιχα, τα προκυανίδια που περιέχονται στη σοκολάτα έχουν εξεταστεί πειραματικά για μια ποικιλία πιθανών αντικαρκινικών αποτελεσμάτων - οι μηχανισμοί αυτοί ωστόσο, δεν έχουν διερευνηθεί ακόμη σε ανθρώπινες μελέτες.
Η σωστή διατροφή είναι σύμμαχος ενάντια στον καρκίνο
Σε κάθε περίπτωση είναι καλό να έχετε στο μυαλό σας ότι η διατροφή μπορεί να βοηθήσει ενάντια στο καρκίνο, αλλά κανένα τρόφιμο δεν θεωρείται ότι «θεραπεύει» και δεν μπορεί να υποκαταστήσει φάρμακα.
Πάντα, ωστόσο, η καλή και σωστή θρέψη μπορεί να βοηθήσει το ίδιο το σώμα να ανταποκριθεί καλύτερα και να μάχεται έναντι οποιασδήποτε νόσου υποβοηθώντας ακόμη και τη δράση των φαρμάκων.
