Μπορεί να θεωρείται ως μια αθώα κίνηση ωστόσο η καταστολή ενός φτερνίσματος μπορεί να οδηγήσει σε απροσδόκητους κινδύνους.
Το φτέρνισμα είναι ένα ισχυρό αντανακλαστικό που προκαλείται από ερεθισμό στις ρινικές οδούς: αποστέλλεται ένα μήνυμα στον εγκέφαλο για να αποβάλει τον ερεθιστικό.
Όταν κάτι όπως η σκόνη, η γύρη ή άλλα σωματίδια ερεθίζουν την επένδυση της μύτης, ο εγκέφαλος στέλνει ένα σήμα σε διάφορους μύες για να διώξουν αέρα μέσω της μύτης και του στόματος με μεγάλη ταχύτητα, καθαρίζοντας τον ερεθιστικό παράγοντα.
Συνήθεις παράγοντες που προκαλούν φτέρνισμα:
- Αλλεργιογόνα: Η σκόνη, η γύρη, το τρίχωμα των κατοικίδιων και άλλα αλλεργιογόνα είναι κοινά ερεθιστικά.
- Έντονες μυρωδιές: Τα αρώματα, οι χημικές ουσίες ή ακόμα και ορισμένα τρόφιμα με έντονα αρώματα μπορεί να προκαλέσουν φτέρνισμα.
- Έντονα φώτα: Περίπου ένας στους τέσσερις ανθρώπους βιώνει το λεγόμενο “φωτικό αντανακλαστικό του φτερνίσματος”, δηλαδή φτέρνισμα ως απόκριση στα έντονα φώτα.
- Αλλαγές θερμοκρασίας: Η μετακίνηση από ένα ζεστό δωμάτιο σε ένα κρύο περιβάλλον μπορεί επίσης να προκαλέσει φτέρνισμα.
- Λοιμώξεις: Οι ιογενείς λοιμώξεις, όπως το κοινό κρυολόγημα, μπορεί να οδηγήσουν σε συχνό φτέρνισμα καθώς το σώμα προσπαθεί να καθαρίσει τα μολυσματικά σωματίδια.
Το φτέρνισμα είναι απαραίτητο για τη διατήρηση ενός καθαρού αναπνευστικού συστήματος. Το να το κρατάτε μπορεί να οδηγήσει σε ακούσιους κινδύνους για την υγεία.
Κίνδυνοι υγείας αν «κρατάτε» το φτέρνισμα
Το φτέρνισμα δημιουργεί μια σημαντική πίεση αέρος, που προορίζεται να αποβληθεί. Με την καταστολή της, αυτή η πίεση μπορεί να ανακατευθυνθεί εντός του κρανίου, προκαλώντας πιθανή βλάβη σε διάφορα μέρη του σώματος.
- Ρήξη τυμπάνου: Το να κρατάτε το φτέρνισμα μπορεί να πιέσει τον αέρα μέσα στις ευσταχιανές σάλπιγγες, οδηγώντας σε συσσώρευση της πίεσης στο μέσο αυτί. Σε σοβαρές περιπτώσεις, αυτή η πίεση μπορεί να προκαλέσει ρήξη του τυμπάνου, με αποτέλεσμα πόνο, απώλεια ακοής και πιθανή μόλυνση.
- Βλάβη στα αιμοφόρα αγγεία στα μάτια και την μύτη: Η ξαφνική πίεση που προκαλείται από το κράτημα ενός φτερνίσματος μπορεί να οδηγήσει σε σπασμένα αιμοφόρα αγγεία στα μάτια, την μύτη ή τα τύμπανα των αυτιών. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε ορατή ερυθρότητα στα μάτια ή μικρή αιμορραγία, η οποία, αν και συνήθως δεν είναι σοβαρή, μπορεί να είναι ανησυχητική και άβολη.
- Αυξημένος κίνδυνος τραυματισμού του λαιμού: Η καταστολή ενός φτερνίσματος μπορεί να προκαλέσει την πίεση του αέρα στον λαιμό με σημαντική δύναμη. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε ρήξη του φάρυγγα (το πίσω μέρος του λαιμού). Οι τραυματισμοί του λαιμού από το κράτημα στα φτερνίσματα είναι σπάνιοι αλλά σοβαροί και απαιτούν ιατρική παρέμβαση εάν συμβούν.
- Βλάβη στα ιγμόρεια και αυξημένη πίεση κόλπων: Κρατώντας το φτέρνισμα, η πίεση που κανονικά θα έβγαινε από την μύτη και το στόμα ανακατευθύνεται στους κόλπους. Αυτό μπορεί να αυξήσει την πίεση εκεί και να οδηγήσει σε μολύνσεις ή φλεγμονή των κόλπων, ειδικά για άτομα που είναι επιρρεπή σε τέτοια ζητήματα.
- Κίνδυνος ανευρύσματος: Σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις, το κράτημα σε ένα φτέρνισμα θα μπορούσε να αυξήσει στιγμιαία την αρτηριακή πίεση, προκαλώντας δυνητικά εγκεφαλικό ανεύρυσμα σε άτομα που βρίσκονται ήδη σε κίνδυνο. Αν και αυτό είναι εξαιρετικά ασυνήθιστο, υπογραμμίζει την πιθανή σοβαρότητα της καταστολής ενός φτερνίσματος.
Συχνές Ερωτήσεις
Μπορεί το πολύ δυνατό φτέρνισμα να προκαλέσει τραυματισμό;
Ναι, το δυνατό φτέρνισμα μερικές φορές μπορεί να οδηγήσει σε μικροτραυματισμούς, όπως μυϊκή καταπόνηση ή ακόμα και κατάγματα πλευρών, ειδικά σε άτομα με εξασθενημένες οστικές δομές. Ωστόσο, αυτό είναι σπάνιο και οι περισσότεροι τραυματισμοί που σχετίζονται με το φτέρνισμα προκύπτουν από το κράτημά του και όχι από το ίδιο το φτέρνισμα.
Τι πρέπει να κάνω εάν αισθανθώ να έρχεται φτέρνισμα σε δημόσιο χώρο;
Για να φτερνιστείτε με ασφάλεια, καλύψτε την μύτη και το στόμα σας με χαρτομάντιλο ή με τον αγκώνα σας. Αυτό βοηθά να συγκρατηθούν τα σωματίδια χωρίς να καταστέλλεται το φτέρνισμα.
Υπάρχουν τρόποι πρόληψης του φτερνίσματος;
Εάν το φτέρνισμα προκαλείται από αλλεργιογόνα, η διαχείριση των αλλεργικών παραγόντων μέσω φαρμάκων ή η αποφυγή των αλλεργιογόνων μπορεί να βοηθήσει. Για όσους έχουν φωτικό αντανακλαστικό φτερνίσματος, η χρήση γυαλιών ηλίου σε εξωτερικούς χώρους μπορεί να μειώσει το φτέρνισμα που προκαλείται από το έντονο φως.
Γιατί μερικοί άνθρωποι φτερνίζονται πολλές φορές στη σειρά;
Μερικοί έχουν ένα πιο ευαίσθητο αντανακλαστικό, με αποτέλεσμα να φτερνίζονται πολλές φορές μέχρι να αποβληθεί πλήρως το ερεθιστικό. Το φτέρνισμα περισσότερες από μία φορές είναι συνήθως φυσιολογικό και υποδηλώνει την προσπάθεια του σώματος να καθαρίσει αποτελεσματικά τα ρινικά ερεθιστικά.
