Στην προμήθεια 100.000 εντύπων αιτήσεων ασύλου καταφεύγει η κυβέρνηση για να αντιμετωπίσει τα μαζικά αιτήματα, κατά τις τελευταίες ημέρες, από χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες που εισέρχονται στην ελληνική επικράτεια για ένταξη σε καθεστώς διεθνούς προστασίας.
Το χρονικό διάστημα από 20 Μαρτίου έως και 7 Απριλίου η Υπηρεσία Ασύλου κατέγραψε πανελλαδικά 2.113 αιτήματα και το ίδιο χρονικό διάστημα κατατέθηκαν 4.861 δηλώσεις «βούλησης παροχής ασύλου», συνολικά δηλαδή 6.974 αιτήματα μέσα σε 18 ημέρες, τη στιγμή που ολόκληρο το 2015 ο αντίστοιχος αριθμός ανήλθε σε 13.197 αιτήσεις!
Με βάση αυτά τα δεδομένα, τους τρέχοντες ρυθμούς εξέτασης των αιτημάτων ασύλου και τις σοβαρές ελλείψεις προσωπικού της αρμόδιας υπηρεσίας, υπολογίζεται ότι αν αιτηθούν άσυλο 100.000 πρόσφυγες, όπως αναμένει η κυβέρνηση, η διαδικασία θα ολοκληρωθεί σε μερικά χρόνια!
Το πρωτοφανές κύμα των αιτημάτων αυτών, έπειτα και από το μπαράζ ενημέρωσης των «ύποπτων» ΜΚΟ προς τους πρόσφυγες που έπιασε στον ύπνο την κυβέρνηση, καθιστά αδύνατη όχι μόνο την εξέταση των φακέλων, έστω και το άνοιγμά τους, αφού η Υπηρεσία Ασύλου είναι υποστελεχωμένη, τρέχοντας την ίδια στιγμή να προσλάβει 700 άτομα.
Στο πλαίσιο αυτό, η συμφωνία μεταξύ Ε.Ε. - Τουρκίας της 18ης Μαρτίου 2016 για την επαναπροώθηση των μεταναστών που εισέρχονται στην Ελλάδα από τη γείτονα χώρα, όπως όλα δείχνουν, τινάζεται στον αέρα, αφού οι ίδιοι οργανωμένα πλέον στρέφονται στην τακτική του ασύλου για να κερδίσουν χρόνο παραμονής σε ευρωπαϊκό έδαφος.
Είναι χαρακτηριστικό ότι από την ώρα που τέθηκε σε ισχύ η συμφωνία έως σήμερα έχουν υποβληθεί 3.137 αιτήματα «βούλησης ασύλου» στη Λέσβο, 1.230 στη Χίο, 317 στη Σάμο, 82 στη Ρόδο και 95 στη Λέρο. Σε αυτές τις συνθήκες, την 1η Απριλίου η Υπηρεσία Ασύλου προχώρησε στη διενέργεια πρόχειρου μειοδοτικού διαγωνισμού για την ανάδειξη αναδόχου που θα αναλάβει την προμήθεια 100.000 εντύπων για εκτύπωση Δελτίου Αιτούντος Διεθνή Προστασία.
Το δελτίο αυτό αποτελεί το επίσημο έγγραφο της ελληνικής πολιτείας με το οποίο επιτρέπεται η νόμιμη παραμονή για έξι μήνες όλων όσοι ζητούν άσυλο στην Ελλάδα ή μετεγκατάσταση σε άλλη ευρωπαϊκή χώρα, έως ότου κριθεί το αίτημά τους και αναγνωριστούν ως πρόσφυγες. Τα δελτία αυτά εκτυπώνονται σε χαρτί ασφαλείας, το οποίο αντιδρά σε προσπάθεια παραχάραξης. Επιπλέον, σύμφωνα με τις προδιαγραφές της προκήρυξης του διαγωνισμού -προϋπολογισμού 19.680 ευρώ-, το συγκεκριμένο χαρτί πρέπει «να έχει αυξημένες αντοχές για τη χρήση από τους δικαιούχους επί εξάμηνο και να φέρει επάνω του ανάγλυφο το ελληνικό εθνόσημο».
Ελάχιστοι υπάλληλοι στα νησιά
Παράλληλα, σε εξέλιξη βρίσκεται ένας ακόμα διαγωνισμός της Υπηρεσίας Ασύλου, για την προμήθεια αυτή τη φορά 100.000 ενημερωτικών εντύπων για τη διαδικασία χορήγησης ασύλου. Οπως αναφέρεται στην από 30 Μαρτίου απόφαση της διευθύντριας της Υπηρεσίας Ασύλου Μαρίας Σταυροπούλου, «λαμβάνοντας υπόψη τις επείγουσες ανάγκες της Υπηρεσίας Ασύλου, προβλέπεται η προμήθεια 80.000 ενημερωτικών εντύπων για την κανονική διαδικασία ασύλου και 20.000 ενημερωτικών εντύπων για τη διαδικασία “Δουβλίνο 3”».
Η διαδικασία «Δουβλίνο 3» προβλέπει ότι όσοι εισήλθαν στην Ευρωπαϊκή Ενωση έχοντας ως πρώτη χώρα εισόδου την Ελλάδα, ακόμη κι αν καταθέσουν αίτηση ασύλου σε άλλη ευρωπαϊκή χώρα, θα επιστραφούν στην Ελλάδα για να εξεταστεί η αίτησή τους. Εξαιτίας των έκτακτων συνθηκών και για την «άμεση και πλήρη ενημέρωση τόσο των δυνητικά επωφελούμενων όσο και των αιτούντων διεθνή προστασία», με τη συγκεκριμένη απόφαση μειώνεται στο μισό η 30ήμερη προθεσμία διενέργειας του διαγωνισμού. Οσον αφορά στις γλώσσες αναγραφής των ενημερωτικών εντύπων, αυτές θα είναι ελληνικά, αραβικά, αγγλικά, γαλλικά, ουρντού και φαρσί.
Το τεράστιο πρόβλημα λειτουργίας που αντιμετωπίζει η Υπηρεσία Ασύλου επισημαίνει, μιλώντας στο «ΘΕΜΑ», η κυρία Μαρία Σουλιώτη, από το Τμήμα Ανθρωπίνου Δυναμικού: «Αυτή τη στιγμή υπάρχουν 300 συνολικά υπάλληλοι πανελλαδικά σε Κω, Χίο, Σάμο, Λέρο, Κρήτη, Λέσβο, Ρόδο, Αττική και Θεσσαλονίκη. Οι περισσότεροι από αυτούς εργάζονται στην Αττική, σε κεντρικές υπηρεσίες. Στη Λέσβο βρίσκονται 5 υπάλληλοι, στη Λέρο 2, στη Χίο 2, στη Ρόδο 9, στη Σάμο 5. Οι κρίσεις των αιτήσεων ασύλου γίνονται κατά τόπους, αλλά με το υπάρχον προσωπικό και το αυξανόμενο προσφυγικό ρεύμα χρειάζονται τουλάχιστον τρεις μήνες για να κριθεί ένα αίτημα».
Από το 2013 που λειτουργούν τα γραφεία για υποβολή ασύλου έχουν γίνει ορισμένες προσλήψεις, όμως, σύμφωνα με την κυρία Σουλιώτη, στην υπηρεσία πρέπει να προσληφθούν άμεσα άλλα 700 άτομα. «Από το 2013 έχουν γίνει προσλήψεις συμβασιούχων ορισμένου χρόνου. Το δύσκολο νομοθετικό πλαίσιο αλλά και το μνημόνιο δυσχεραίνουν και απαγορεύουν τις προσλήψεις αυτές. Πήραμε από τους πίνακες διορισθέντων του ΑΣΕΠ και τώρα πάλι έχουμε ανοίξει μια προκήρυξη για 53 κενές οργανικές θέσεις. Καταφέραμε να διπλασιάσουμε τις οργανικές μας θέσεις, οπότε μπορούμε να πάρουμε κι άλλους από τους πίνακες διορισθέντων, ωστόσο το κακό είναι ότι πρέπει να περιμένουμε και τις αιτήσεις των ενδιαφερομένων.
Οι άνθρωποι που προσλαμβάνονται, οι Π.Ε. Χειριστές, πρέπει να έχουν γνωστικό αντικείμενο νομικών, πολιτικών, ανθρωπιστικών σπουδών. Είναι μεγάλο το εύρος. Ωστόσο γίνεται και εκπαίδευση από την υπηρεσία, η οποία διαρκεί τουλάχιστον 2 μήνες. Υπάρχει τεράστιο πρόβλημα αυτή τη στιγμή. Και είναι πολύ μικρό το ποσοστό που έχει δηλώσει τη βούλησή του μέχρι στιγμής. Περιμένουμε πολλούς ακόμα. Το καλοκαίρι είχαμε λίγες αιτήσεις, αλλά όταν ξεκίνησε η ιστορία με την Τουρκία είχαμε μεγάλο ρεύμα, όπως άλλωστε αναμένεται και στο μέλλον, γιατί έκλεισαν τα σύνορα. Οι άνθρωποι αυτοί θέλουν να πάρουν ένα χαρτί για να είναι κατοχυρωμένοι».
Η καταγραφή των αιτήσεων θα γίνει σε συνεργασία με τις εμπλεκόμενες Αρχές και με τη συμβολή τόσο του Ευρωπαϊκού Γραφείου Στήριξης Ασύλου (EASO) όσο και της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες. «Από 1ης Απριλίου το τοπίο ξεκαθάρισε και στη συμφωνία μεταξύ Ε.Ε. - Τουρκίας αναφέρεται όλο το νομικό καθεστώς. Εμείς έχουμε εντολή να προστατεύουμε τους πρόσφυγες και τα δικαιώματά τους. Τους είπαμε ότι ψηφίστηκε η συμφωνία και μπορούν να υποβάλουν αίτημα ασύλου. Για τον λόγο αυτό επέλεξαν οι περισσότεροι τον δρόμο της κατάθεσης αίτησης.
Ο δικός μας ρόλος είναι να δίνουμε τις πληροφορίες για το ποιες είναι οι δυνατότητές τους στην Ελλάδα, δηλαδή ότι έχουν το δικαίωμα διεθνούς προστασίας. Από κει και πέρα όλα κανονίζονται από τις Αρχές», τονίζει στο «ΘΕΜΑ» η κυρία Κατερίνα Κιτίδη, μέλος του Τομέα Ενημέρωσης της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ. Η κυρία Κιτίδη αναφέρει ότι «η Υπατη Αρμοστεία δεν παρακινεί τους ανθρώπους να ζητήσουν άσυλο προκειμένου να αποφύγουν άλλες διοικητικές διαδικασίες, όπως την επιστροφή. Κάνουμε μια ενημέρωση.
Για εμάς είναι σημαντικό να μην υπάρχουν καταχρήσεις στο σύστημα ασύλου, γιατί μετά δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση στην προστασία οι άνθρωποι που την έχουν ανάγκη». Η ίδια τονίζει ότι η διαδικασία ασύλου υπήρχε από παλιά, όσο όμως τα σύνορα ήταν ανοιχτά δεν υπήρχε τόσο μεγάλο ενδιαφέρον των ανθρώπων να ζητήσουν άσυλο. «Βλέπαμε ότι το μεγαλύτερο ποσοστό ήθελε να μετακινηθεί σε άλλες χώρες της Ευρώπης. Υπήρχε όμως ως επιλογή και ανέκαθεν η ομάδα μας τους έλεγε τα δικαιώματά τους».
Εσπευσμένα προσπαθεί η κυβέρνηση να προμηθευτεί τα σχετικά με την παροχή ασύλου έντυπα («σύντμηση χρόνου», αναφέρεται στο σχετικό έγγραφο)
Από 20 Μαρτίου έως και 7 Απριλίου η Υπηρεσία Ασύλου κατέγραψε πανελλαδικά 2.113 αιτήματα και το ίδιο χρονικό διάστημα κατατέθηκαν 4.861 δηλώσεις «βούλησης παροχής ασύλου»
Σαν το τρίπτυχο της φωτογραφίας η κυβέρνηση παρήγγειλε 100.000. Τόσους πρόσφυγες περιμένει...
Η χρονοβόρα διαδικασία αίτησης ασύλου
Πάνω από τρεις μήνες απαιτούνταν για να εξεταστεί ένα αίτημα ασύλου όταν οι προσφυγικές ροές στη χώρα ήταν ακόμα χαμηλές και σίγουρα τελεσφορούσε εντός εξαμήνου, όπως προβλέπεται στη σχετική ευρωπαϊκή οδηγία. Σήμερα, με τις τραγικές ελλείψεις προσωπικού αλλά και συντονισμού της κυβέρνησης, ο χρόνος αναμονής μεγαλώνει.
Στην περίπτωση αυτή και με τον αριθμό των μεταναστών που ταυτόχρονα αιτείται διεθνή προστασία να εκτοξεύεται, οι προθεσμίες αυτές μπορούν να παραταθούν κατά 9 μήνες επιπλέον. Η τελική πρόβλεψη της ευρωπαϊκής οδηγίας δίνει τη δυνατότητα και τρίτης παράτασης 3 μηνών, με τον συνολικό χρόνο εξέτασης του φακέλου να φτάνει τους 18 μήνες.
Το πλαίσιο οργάνωσης και λειτουργίας της Υπηρεσίας Ασύλου καθορίζεται από τον Νόμο 4375 της 3ης Απριλίου 2016, στον οποίο ορίζονται και οι διαδικασίες αναφορικά με το καθεστώς διεθνούς προστασίας, όπως αυτό προκύπτει βάσει των διεθνών συνθηκών. Διεθνή προστασία μπορεί να αιτηθεί κάθε αλλοδαπός ή ανιθαγενής ο οποίος δηλώνει προφορικά ή γραπτά σε οποιαδήποτε ελληνική αρχή ότι ζητά άσυλο ή να μην απελαθεί γιατί φοβάται δίωξη λόγω φυλής, θρησκείας, εθνικότητας, συμμετοχής σε ιδιαίτερη κοινωνική ομάδα ή πολιτικών πεποιθήσεων, ή γιατί κινδυνεύει να υποστεί σοβαρή βλάβη στη χώρα καταγωγής ή προηγούμενης διαμονής του, ιδίως γιατί κινδυνεύει με θανατική ποινή ή εκτέλεση, με βασανιστήρια ή απάνθρωπη, εξευτελιστική μεταχείριση ή επειδή κινδυνεύει η ζωή ή η ακεραιότητά του λόγω διεθνούς ή εμφύλιας σύρραξης.
Αιτών διεθνή προστασία θεωρείται και ο αλλοδαπός ο οποίος μεταφέρεται στην Ελλάδα από κράτος που εφαρμόζει τον κανονισμό «Δουβλίνο 3». Ο αιτών θα πρέπει να απαντήσει με πλήρη ειλικρίνεια στις ερωτήσεις του υπαλλήλου. Στη συνέχεια θα φωτογραφηθεί και θα ληφθούν τα δακτυλικά του αποτυπώματα, καθώς και των μελών της οικογένειάς του που είναι άνω των 14 ετών. Τα δακτυλικά αποτυπώματα θα εισαχθούν στην ευρωπαϊκή κεντρική βάση Eurodac και σε περίπτωση που έχει υποβάλει αίτηση διεθνούς προστασίας σε άλλο κράτος της Ευρώπης που εφαρμόζει το «Δουβλίνο 3», ενδέχεται να μεταφερθεί εκεί για να εξεταστεί η αίτησή του.
Ο ενδιαφερόμενος πρέπει να παραδώσει τα ταξιδιωτικά του έγγραφα (διαβατήριο) ή οποιοδήποτε άλλο χαρτί έχει στην κατοχή του το οποίο έχει σχέση με την εξέταση της αίτησης και την εξακρίβωση της ταυτότητάς του, αλλά και των μελών της οικογένειάς του, της χώρας προέλευσης και του τόπου καταγωγής του, καθώς και της οικογενειακής του κατάστασης. Η Υπηρεσία Ασύλου θα ορίσει ημερομηνία συνέντευξης και ο αιτών θα λάβει το Δελτίο Αιτούντος Διεθνή Προστασία που μπορεί να έχει διάρκεια έως έξι μήνες. Το δελτίο αυτό πρέπει να το έχει πάντα μαζί του. Ο αλλοδαπός μπορεί να ζητήσει να επικοινωνήσει με την Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες ή με οργάνωση που παρέχει νομική, ιατρική και ψυχολογική συνδρομή. Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας έχει το δικαίωμα να ζητήσει τη βοήθεια δικηγόρου ή άλλου συμβούλου επιλογής (χωρίς τη μεσολάβηση της Υπηρεσίας Ασύλου). Η αμοιβή και τα έξοδα του δικηγόρου ή άλλου συμβούλου θα βαρύνουν τον αιτούντα.
Οι αιτούντες διεθνή προστασία μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας κατάθεσης της σχετικής αίτησης έχουν δικαίωμα πρόσβασης σε εξαρτημένη εργασία ή την παροχή υπηρεσιών ή έργου. Οι δικαιούχοι δε διεθνούς προστασίας και τα πρόσωπα στα οποία έχει χορηγηθεί καθεστώς παραμονής για ανθρωπιστικούς λόγους, καθώς και τα μέλη της οικογένειάς τους, εφόσον κατέχουν την προβλεπόμενη άδεια παραμονής σε ισχύ, εγγράφονται σε εκπαιδευτικά προγράμματα για ενήλικες που σχετίζονται με την απασχόληση και την επαγγελματική κατάρτιση με τους ίδιους όρους και προϋποθέσεις που ισχύουν και για τους Ελληνες.
Οι αιτούντες επιτρέπεται να παραμένουν στην Ελλάδα μέχρι την ολοκλήρωση της διοικητικής διαδικασίας εξέτασης της αίτησης διεθνούς προστασίας και απαγορεύεται η απομάκρυνσή τους με οποιονδήποτε τρόπο. Με τους ρυθμούς, όμως, που διεκπεραιώνονται σήμερα οι αιτήσεις παροχής ασύλου, ο χρόνος παραμονής στην Ελλάδα των αιτούντων μπορεί να φτάσει ακόμα και τα δέκα χρόνια.
