Ούτε μειώνεται ούτε, πολύ περισσότερο, καταργείται ο ΕΝΦΙΑ, αλλά παραμένει ως έχει για τουλάχιστον μια διετία ακόμα και ετοιμάζεται να μετατραπεί σε παγίδα για πάνω από 1.300.000 φορολογουμένους χαμηλών εισοδημάτων, που σήμερα είτε απαλλάσσονται πλήρως είτε έχουν έκπτωση φόρου.
Όλα ξεκινούν από τη ρητή δέσμευση της κυβέρνησης, όπως αυτή αποτυπώνεται στα κείμενα του επικαιροποιημένου μνημονίου, ότι το 2018, όταν θα πρέπει να λειτουργήσει το νέο σύστημα υπολογισμού των αξιών ακινήτων, οι ενδεχόμενες αποκλίσεις από τον εισπρακτικό στόχο των 2,7 δισ. ευρώ θα πρέπει να αντιμετωπιστούν επιτόπου με διεύρυνση της βάσης του φόρου και αλλαγές στου ισχύοντες συντελεστές του ΕΝΦΙΑ.
Πως μεταφράζεται ο… κομψός όρος «διεύρυνση»; Όπως ακριβώς ο αντίστοιχος που οδήγησε τελικά στο πετσόκομμα του αφορολόγητου μισθωτών και συνταξιούχων, δηλαδή ως περιορισμός ή κατάργηση των εξαιρέσεων και απαλλαγών που ισχύουν σήμερα για τον ΕΝΦΙΑ.
Με βάση τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, 1.316.418 φυσικά πρόσωπα είτε απαλλάχθηκαν είτε είχαν έκπτωση 50% στον ΕΝΦΙΑ, συνολικού ύψους 88.500.000 ευρώ, και αυτοί είναι οι πρώτοι υποψήφιοι της… διεύρυνσης του φόρου, αν «στραβώσει» η εκκαθάριση του 2018. Ποιο είναι το προφίλ αυτών των ιδιοκτητών; Οικογένειες με εισοδήματα που δεν ξεπερνούν τις 12.000 ευρώ, που κατοικούν σε σπίτια έως 150 τ.μ αντικειμενικής αξίας έως 200.000 ευρώ, τρίτεκνοι και πολύτεκνοι.
«Λαϊκές συνοικίες»
Αυτή η κατηγορία φορολογουμένων δεν είναι, όμως, η μόνη που κινδυνεύει με επιβαρύνσεις, όπως αναφέρει η «Ελευθερία του Τύπου». Είναι κοινό μυστικό στο υπουργείο Οικονομικών τα τελευταία χρόνια ότι ο υπολογισμός των αξιών ακινήτων, με βάση τα δεδομένα της αγοράς, θα φέρει ανατροπές στις αποκαλούμενες «λαϊκές συνοικίες», καθώς οι Τιμές Ζώνης σε αυτές τις περιοχές παραμένουν σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα από τις τρέχουσες εμπορικές. Τι μπορεί να σημαίνει πρακτικά η λειτουργία του νέου συστήματος; Αύξηση τιμών, άρα και φόρων σε όσους κατοικούν εκεί.
Δεν είναι τυχαίο ότι ουδείς τόλμησε προσαρμογή ή των αντικειμενικών αξιών στα επίπεδα των πραγματικών τιμών, όπως επίσης ότι το υπουργείο Οικονομικών «ντρίμπλαρε» πέρυσι την απόφαση του ΣτΕ, μειώνοντας οριζόντια τις Τιμές Ζώνης, δηλαδή διατηρώντας τις στρεβλώσεις. Ενδεικτικά, στις «λαϊκές» περιοχές του Πειραιά, ο μέσος ΕΝΦΙΑ διαμορφώνεται σήμερα στα 309 ευρώ, στη Νίκαια στα 336 ευρώ, στο Περιστέρι στα 340 ευρώ, έναντι διπλάσιου μέσου φόρου στα βόρεια προάστια.
Η τρίτη κατηγορία υπόχρεων, που βρίσκεται στον… προθάλαμο των επιβαρύνσεων, είναι οι αγρότες. Ουδέποτε οι δανειστές μπόρεσαν να «χωνέψουν» τη συμβολική φορολόγηση των αγροτικών ακινήτων, ειδικά εκείνων που δεν αποτελούν επαγγελματική εγκατάσταση, ενώ τη δυσφορία αυτή των ξένων τεχνοκρατών φρόντισε να ενισχύσει διαχρονικά το υπουργείο Οικονομικών, διατηρώντας εκτός αντικειμενικού προσδιορισμού πολλές περιοχές που χαρακτηρίζονται «φιλέτα» (π.χ. παραλιακές ζώνες πλούσιων κυκλαδίτικων νησιών), με αποτέλεσμα να επιβαρύνονται με… ψίχουλα. Το πρώτο βήμα θα γίνει φέτος, καθώς τα αγροτεμάχια θα συνυπολογιστούν στον συμπληρωματικό φόρο.
