Η δεύτερη διακυβερνητική διάσκεψη γίνεται σήμερα με την Αλβανία, στην σκιά του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων της ΕΕ στο Λουξεμβούργο.
Αυτή η διάσκεψη, που διοργανώνεται με τα Τίρανα παρουσία του πρωθυπουργού της Αλβανίας, Έντι Ράμα, θα ξεκινήσει το άνοιγμα του πρώτου κεφαλαίου των διαπραγματεύσεων για την ένταξη της χώρας στην ΕΕ, το οποίο αφορά τα θεμελιώδη δικαιώματα και το κράτος δικαίου.
Στα τέλη Σεπτεμβρίου οι πρέσβεις της ΕΕ, με ομόφωνη απόφαση, αποσύνδεσαν την ενταξιακή πορεία της Αλβανίας από αυτή των Σκοπίων. Η ενταξιακή διαδικασία για τις δύο χώρες ήταν συνδεδεμένη από την έναρξη των διαπραγματεύσεων το καλοκαίρι του 2022. Ωστόσο, λόγω διαφωνιών μεταξύ της Βορείου Μακεδονίας και της Βουλγαρίας, το άνοιγμα κεφαλαίων καθυστερούσε, παρεμποδίζοντας και την ενταξιακή πορεία της Αλβανίας.
Ο πρωθυπουργός της Αλβανίας, Έντι Ράμα, προσερχόμενος σήμερα το πρωί στη Διακυβερνητική στο Λουξεμβούργο, εξέφρασε την ικανοποίηση της χώρας του, λέγοντας: «Νιώθουμε πολύ ενθουσιασμένοι και αποφασισμένοι να ξεκινήσουμε επιτέλους με το πιο δύσκολο κομμάτι της εργασίας, που είναι το άνοιγμα του κεφαλαίου των θεμελιωδών δικαιωμάτων». Τόνισε επίσης τη βούληση της χώρας του να προχωρήσει και να ολοκληρώσει την «πολύ φιλόδοξη προθεσμία για όλη αυτή τη διαδικασία διαπραγματεύσεων, μέχρις ότου η Αλβανία να μπορέσει να καθίσει ως ισότιμο μέλος γύρω από το τραπέζι των κρατών μελών της ΕΕ».
Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, προσερχόμενος στο Συμβούλιο, τόνισε ότι η θέση της Ελλάδας είναι ότι η πρώτη δέσμη κεφαλαίων, η οποία ανοίγει σήμερα και αφορά τα θεμελιώδη δικαιώματα και το κράτος δικαίου, «θα πρέπει να περιλάβει τόσο τα δικαιώματα των μειονοτήτων, περιλαμβανομένης της ελληνικής εθνικής μειονότητας, ιδίως δε τα περιουσιακά τους δικαιώματα». Η θέση αυτή πλέον αποτελεί την καταγεγραμμένη κοινή κοινή θέση των 27 κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ανέφερε ο Γ. Γεραπετρίτης. Πρόσθεσε, επίσης, ότι: «η Ελλάδα θα παρακολουθεί από κοντά τη διαδικασία αυτή και θα παρεμβαίνει όπου απαιτείται, με την ευχή την πορεία αυτή να ακολουθήσουν και τα υπόλοιπα κράτη μέλη των Δυτικών Βαλκανίων».
Συγκεκριμένα, στην κοινή θέση της ΕΕ ενόψει της διακυβερνητικής διάσκεψης με την Αλβανία για την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων επί της πρώτης δέσμης κεφαλαίων, «θεμελιώδη» επισημαίνονται, μεταξύ άλλων, τα εξής:
«Η ΕΕ σημειώνει τα σχέδια της Αλβανίας να προστατεύσει και να προωθήσει τα δικαιώματα των ατόμων που ανήκουν σε μειονότητες, σύμφωνα με τις διεθνείς της υποχρεώσεις και τα ευρωπαϊκά και διεθνή πρότυπα, μεταξύ άλλων με τη διασφάλιση της αποτελεσματικής εφαρμογής του νομοθετικού πλαισίου. Η ΕΕ συνεχίζει να παροτρύνει την Αλβανία να εγκρίνει τους υπόλοιπους εκτελεστικούς κανονισμούς σχετικά με τον αυτοπροσδιορισμό και άλλα συναφή δικαιώματα και τη χρήση των γλωσσών των εθνικών μειονοτήτων στις επαφές τους με διοικητικούς φορείς και δημόσιες αρχές έως το τέλος του 2024, όπως προβλέπεται στον οδικό χάρτη για το κράτος δικαίου».
Όσον αφορά το δικαίωμα στην ιδιοκτησία, «η ΕΕ σημειώνει ότι η Αλβανία ενέκρινε εκτελεστική νομοθεσία για το νόμο για το κτηματολόγιο και το νόμο για την ολοκλήρωση των μεταβατικών διαδικασιών ιδιοκτησίας, αλλά παραμένουν σημαντικές προκλήσεις εφαρμογής. Ειδικότερα, σύμφωνα με τα κεφάλαια του Οδικού Χάρτη για το Κράτος Δικαίου, θα υπάρχει ένα αποτελεσματικό και διαφανές σύστημα καταχώρισης ιδιοκτησίας και ολοκληρωμένης διαχείρισης, το οποίο θα προσφέρει σαφείς και ασφαλείς τίτλους ιδιοκτησίας στην Αλβανία, για να διασφαλιστεί το δικαίωμα στην ιδιοκτησία με πλήρως ψηφιοποιημένη υπηρεσία στην πράξη έως το 2030».
