Επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ αναφέρουν ότι οι ασθενείς που παίρνουν σεμαγλουτίδη (Ozempic ή Wegovy) για να αντιμετωπίσουν τον τύπου 2 διαβήτη ή για να χάσουν βάρος, μπορεί να διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να εκδηλώσουν μία σοβαρή πάθηση των ματιών.
Σε μεγάλη μελέτη που πραγματοποίησαν κατέληξαν στο συμπέρασμα πως οι ασθενείς αυτοί διατρέχουν έως και επταπλάσιο κίνδυνο να εκδηλώσουν μη αρτηριακή πρόσθια ισχαιμική οπτική νευροπάθεια (ΝΑΙΟΝ) σε σύγκριση με όσους λαμβάνουν άλλα αντιδιαβητικά και αδυνατιστικά φάρμακα.
Η μη αρτηριακή πρόσθια ισχαιμική οπτική νευροπάθεια προκαλείται από τη μειωμένη ροή αίματος στο οπτικό νεύρο. Το οπτικό νεύρο συνδέεται τα μάτια με τον εγκέφαλο.
Η νόσος τυπικά προκαλεί αιφνίδια απώλεια όρασης στο ένα μάτι, χωρίς να εκδηλωθεί πόνος. Σε πολλές περιπτώσεις ο ασθενής αντιλαμβάνεται ότι έχει χάσει σημαντικό τμήμα της όρασής του στο ένα μάτι αμέσως μόλις ξυπνά το πρωί. Η απώλεια τυπικά παραμένει σχετικά σταθερή, χωρίς να βελτιωθεί ή να επιδεινωθεί ιδιαιτέρως στη συνέχεια.
Αυτή η οπτική νευροπάθεια είναι σπάνια. Προσβάλλει ετησίως έως και 10 άτομα ανά 100.000 πληθυσμού. Η πλειονότητα των πασχόντων έχουν ηλικία άνω των 50 ετών, αναφέρει η Αμερικανική Ακαδημία Οφθαλμολογίας. Ωστόσο περίπου ένας στους πέντε ασθενείς είναι νεώτεροι. Αποτελεί την συχνότερη αιτία οξείας οπτικής νευροπάθειας μετά τα 50 έτη.
Η νέα μελέτη διεξήχθη για να εξακριβωθεί εάν η σεμαγλουτίδη αυξάνει τον κίνδυνο αναπτύξεώς της, δεδομένου ότι υπήρχαν σχετικές αναφορές από ασθενείς (ανέκδοτες μαρτυρίες), λένε οι επιστήμονες του Χάρβαρντ.
Η νέα μελέτη
Η νέα μελέτη δημοσιεύεται στην ιατρική επιθεώρηση JAMA Ophthalmology. Διεξήχθη σε 16.827 εθελοντές, οι οποίοι υποβλήθηκαν σε νευρο-οφθαλμολογικές εξετάσεις μεταξύ 2017 και 2023. Κανένας τους δεν είχε ιστορικό μη αρτηριακής πρόσθιας ισχαιμικής οπτικής νευροπάθειας πριν την εισαγωγή του στη μελέτη.
Από τους εθελοντές αυτούς, οι 710 έπασχαν από σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 και οι 979 ήσαν υπέρβαροι οι παχύσαρκοι. Οι 194 από τους διαβητικούς ασθενείς λάμβαναν σεμαγλουτίδη. Οι υπόλοιποι έπαιρναν φάρμακα άλλων αντιδιαβητικών κατηγοριών. Η μέση ηλικία των διαβητικών ασθενών ήταν τα 59 έτη και οι 369 ήσαν γυναίκες.
Από τους υπέρβαρους ή παχύσαρκους ασθενείς οι 361 έπαιρναν σεμαγλουτίδη για να αδυνατίσουν. Οι υπόλοιποι 618 λάμβαναν άλλα φάρμακα για απώλεια βάρους. Η μέση ηλικία σε αυτές τις υποομάδες εθελοντών ήταν τα 47 έτη. Οι 708 ήσαν γυναίκες.
Οι ερευνητές παρακολούθησαν επί τρία χρόνια, κατά μέσον όρο, τους εθελοντές τους για να εξακριβώσουν πόσοι θα ανέπτυσσαν μη αρτηριακή πρόσθια ισχαιμική οπτική νευροπάθεια.
Τα ευρήματα
Στους ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 καταγράφηκαν συνολικώς 23 κρούσματα της οπτικής νευροπάθειας. Από αυτά:
- Τα 17 ήταν σε ασθενείς που λάμβαναν σεμαγλουτίδη για να ρυθμίσουν το σάκχαρό τους
- Τα 6 ήταν σε ασθενείς που έπαιρναν άλλα αντιδιαβητικά φάρμακα
Η αθροιστική επίπτωση (cumulative incidence) της οπτικής νευροπάθειας στους ασθενείς με διαβήτη σε διάστημα 36 μηνών ήταν:
- 8,9% στους ασθενείς που λάμβαναν σεμαγλουτίδη
- 1,8% σε όσους έπαιρναν άλλα αντιδιαβητικά φάρμακα
Οι ερευνητές εκτίμησαν πως οι ασθενείς που έπαιρναν Ozempic (είναι η εμπορική ονομασία της σεμαγλουτίδης για την αντιμετώπιση του διαβήτη) για τον διαβήτη τους είχαν τετραπλάσιο κίνδυνο να εκδηλώσουν μη αρτηριακή πρόσθια ισχαιμική οπτική νευροπάθεια.
Στους ασθενείς που έπαιρναν Wegovy για να αδυνατίσουν (η σεμαγλουτίδη για αδυνάτισμα διατίθεται ως Wegovy) καταγράφηκαν άλλα 23 περιστατικά της οπτικής νευροπάθειας. Τα 20 από αυτά ήταν σε υπέρβαρους ή παχύσαρκους ασθενείς που λάμβαναν σεμαγλουτίδη.
Σε αυτή την υποομάδα εθελοντών, η αθροιστική επίπτωση της οπτικής νευροπάθειας σε διάστημα 36 μηνών ήταν:
- 6,7% για τους συμμετέχοντες που έπαιρναν σεμαγλουτίδη
- 0,8% για όσους έπαιρναν άλλα φάρμακα για απώλεια βάρους
Οι ερευνητές υπολόγισαν ότι με τη λήψη σεμαγλουτίδης για αδυνάτισμα αυξανόταν κατά 7,64 φορές ο κίνδυνος να εκδηλωθεί η συγκεκριμένη πάθηση των ματιών.
Ωστόσο αυτό δεν σημαίνει πως το Ozempic ή το Wegovy προκαλούν την πάθηση. Υποδηλώνουν απλώς πως υπάρχει μία συσχέτιση, που πρέπει να διερευνηθεί περαιτέρω σε πολύ μεγαλύτερους πληθυσμούς εθελοντών, δήλωσε ο επιβλέπων ερευνητής και καθηγητής Οφθαλμολογίας στο Χάρβαρντ.
