Έως τα τέλη του 2018 αναμένεται να έχουμε στα χέρια μας ένα εμβόλιο κατά του ιού Ζίκα, το οποίο θα γίνει άμεσα διαθέσιμο, μέσω της διαδικασίας της κατεπείγουσας έγκρισης.
Για την ανάπτυξή του, οι επιστήμονες αναμένεται να βασιστούν στις γνώσεις που έχουν ήδη και στα εμβόλια που υπάρχουν ήδη για τους φλαβοϊούς. Ήδη δοκιμάζονται διάφοροι τύποι εμβολίων- άλλα αποτελούνται από ζωτικά νουκλεϊκά οξέα (που περιέχουν DNA και mRNA), αλλά και από ολόκληρο τον ιό (σε εξασθενημένη μορφή). Τέσσερα είναι τα εμβόλια που δοκιμάζονται μέχρι στιγμής:
* Τα αρχικά αποτελέσματα μιας κλινικής μελέτης φάσης 1 ενός εμβολίου με βάση νουκλεϊκά οξέα μελετάται ακόμη, ενώ για ένα δεύτερο εμβόλιο, παρόμοιας φιλοσοφίας, η μελέτη θα ολοκληρωθεί εντός του επόμενου διμήνου.
* Για το τρίτο εμβόλιο, που αναπτύχθηκε με βάση το DNA του ιού, γίνεται προσπάθεια να εντοπιστεί το κατάλληλο δοσολογικό σχήμα μέσω μελετών σε περισσότερα από 30 σημεία στην Καραϊβική και στην Κεντρική και Νότια Αμερική, σε υγιείς εθελοντές ηλικίας 15-35 ετών.
* Το τέταρτο υπό ανάπτυξη εμβόλιο, είναι ένα ζωντανό εξασθενημένο/ανασυνδυασμένο εμβόλιο, για το οποίο δεν έχουν πραγματοποιηθεί ακόμη οι μελέτες φάσης 1. Οι επιστήμονες σχεδιάζουν να αναπτύξουν το συγκεκριμένο εμβόλιο, στη βάση του εμβολίου που ήδη υπάρχει για τον δάγγειο πυρετό- αφαιρώντας τα γονίδια του δάγγειου πυρετού και αντικαθιστώντας τα με γονίδια του ιού Ζίκα. Οι δοκιμές αυτού του εμβολίου αναμένεται να ξεκινήσουν στα τέλη του 2017.
Νέα δεδομένα για τη συμπεριφορά του ιού
Σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη ενός εμβολίου για τον ιό, αναμένεται να παίξει και ένα νέο μοντέλο ποντικού, το οποίο πρώτα από όλα θα απαντήσει στο ερώτημα γιατί ο ιός Ζίκα προκαλεί αποβολές. Επιστήμονες δημιούργησαν ένα ποντίκι με ανοσοποιητικό σύστημα ανάλογο με του ανθρώπου. Χορηγώντας τον ιό απευθείας στο γεννητικό σύστημα των υγιών εγκύων ποντικών κατά την αντίστοιχη περίοδο με εκείνη του πρώτου τριμήνου για τον άνθρωπο, βρήκαν το πώς ο Ζίκα μολύνει και καταστρέφει τον πλακούντα, αποδιοργανώνοντας τα κυτταρικά στρώματα. Ανακάλυψαν επίσης ότι Ζίκα μπορεί να εμποδίσει τους αντιιικούς μηχανισμούς του οργανισμού να τον προστατεύσουν από τον ιό. Οι ερευνητές σημείωσαν ότι όταν τα ποντίκια μολύνθηκαν κατά το πρώτο τρίμηνό τους, οι απόγονοι γεννήθηκαν με λεπτότερο εγκεφαλικό φλοιό και περισσότερα φλεγμονώδη κύτταρα στον εγκέφαλο από ό, τι εκείνα που μολύνθηκαν αργότερα.
Οι ερευνητές ανέφεραν ότι ελπίζουν το νέο μοντέλο να χρησιμοποιηθεί επίσης για τη μελέτη της ανοσοαπόκρισης στη μόλυνση, η οποία θα μπορούσε ενδεχομένως να βοηθήσει στην ανάπτυξη ενός εμβολίου.
