Το ρύζι καταναλώνεται από ανθρώπους σε όλο τον κόσμο και αποτελεί βασική τροφή, ιδιαίτερα εκείνους που ζουν στην Ασία.
Το ρύζι έχει διάφορα χρώματα, σχήματα και μεγέθη, αλλά οι πιο δημοφιλείς ποικιλίες του είναι το λευκό και το καστανό. Το λευκό ρύζι είναι σαφώς το πιο διαδεδομένο, αλλά το καστανό έχει κερδίσει πολλούς φίλους τα τελευταία χρόνια, αφού προτάσσεται ως μια πιο υγιεινή επιλογή.
Εδώ θα εξετάσουμε τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα των δύο ποικιλιών.
Η δομική διαφορά ανάμεσα στο λευκό και το καστανό ρύζι
Κάθε είδος ρυζιού αποτελείται σχεδόν εξ ολοκλήρου από υδατάνθρακες, με μικρές ποσότητες πρωτεΐνης και σχεδόν καθόλου λιπαρά.
Το καστανό ρύζι είναι ολικής αλέσεως. Αυτό σημαίνει ότι περιέχει όλα τα μέρη του κόκκου -συμπεριλαμβανομένου του ινώδους πίτουρου και της θρεπτικής φύτρας. Το λευκό, από την άλλη πλευρά, δεν έχει το πίτουρο και την φύτρα, παρά μόνο το ενδοσπέρμιο του κόκκου.
Αυτό σημαίνει ότι το λευκό ρύζι έχει πολύ λιγότερα θρεπτικά συστατικά και αυτός είναι ο λόγος που το καστανό θεωρείται πολύ πιο υγιεινό.
Το καστανό είναι πλουσιότερο σε ίνες, βιταμίνες και μέταλλα
Το καστανό ρύζι έχει περισσότερες φυτικές ίνες και αντιοξειδωτικά, καθώς και πολύ πιο σημαντικές βιταμίνες και μέταλλα. Το λευκό είναι ως επί το πλείστον μια “κενή” από θερμίδες τροφή με πολύ λίγα θρεπτικά συστατικά.
Τα 100 γραμμάρια μαγειρεμένου καστανού ρυζιού έχουν 1,8 γραμμάρια ινών, ενώ τα 100 γραμμάρια λευκού ρυζιού έχουν μόνο 0,4 γραμμάρια ινών.
Η παρακάτω λίστα παρουσιάζει μια σύγκριση των άλλων βιταμινών και ανόργανων συστατικών (ανά 100γρ):
Θειαμίνη: Καστανό 6% της ημερήσιας συνιστώμενης ποσότητας (ΗΣΠ), Λευκό 1%.
Νιασίνη: Καστανό 8% ΗΣΠ, λευκό 2%.
Βιταμίνη Β6: Καστανό 7% ΗΣΠ, λευκό 5%.
Μαγγάνιο: Καστανό 45% ΗΣΠ, λευκό 24%.
Μαγνήσιο: Καστανό 11% ΗΣΠ, λευκό 3%.
Φώσφορος: Καστανό 8% ΗΣΠ, λευκό 4%.
Σίδηρος: Καστανό 2% ΗΣΠ, λευκό 1%.
Ψευδάργυρος: Καστανό 4% ΗΣΠ, λευκό 3%.
Το καστανό ρύζι περιέχει “αντιθρεπτικές” ουσίες και μπορεί να έχει μεγαλύτερη ποσότητα αρσενικού
Οι αντιθρεπτικές ουσίες είναι φυτικά συστατικά που μπορεί να μειώσουν την ικανότητα του σώματος να απορροφήσει ορισμένα θρεπτικά συστατικά. Το καστανό ρύζι περιέχει μία από αυτές τις ουσίες, γνωστή ως φυτικό οξύ. Μπορεί επίσης να περιέχει υψηλότερες ποσότητες αρσενικού, το οποίο είναι ένα τοξικό χημικό.
Φυτικό οξύ: Αν και μπορεί να προσφέρει κάποια οφέλη για την υγεία, εντούτοις μειώνει την ικανότητα του σώματος να απορροφάει τον σίδηρο και τον ψευδάργυρο στη διατροφή. Μακροπρόθεσμα, το φυτικό οξύ μπορεί να συμβάλει στην έλλειψη κάποιων ανόργανων ουσιών. Ωστόσο, αυτό είναι πολύ απίθανο για όσους ακολουθούν ισορροπημένη διατροφή.
Αρσενικό: Το αρσενικό είναι ένα βαρύ μέταλλο που υπάρχει με φυσικό τρόπο στο περιβάλλον, αλλά βρίσκεται σε αυξημένες συγκεντρώσεις σε ορισμένες περιοχές, λόγω της ρύπανσης. Σημαντικές ποσότητες αρσενικού έχουν εντοπιστεί σε πολλά προϊόντα και ποικιλίες ρυζιού. Το αρσενικό είναι τοξικό. Η μακροχρόνια κατανάλωση μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο για χρόνιες ασθένειες, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου, των καρδιακών παθήσεων και του διαβήτη τύπου-2.
Το καστανό ρύζι τείνει να έχει αυξημένη περιεκτικότητα σε αρσενικόσυγκριτικά με το λευκό. Ωστόσο, αυτό δεν αποτελεί πρόβλημα αν τρώτε ρύζι με μέτρο, ως μέρος μιας ισορροπημένης διατροφής. Μερικές μερίδες την εβδομάδα είναι μια χαρά.
Επιδράσεις στο επίπεδο σακχάρου στο αίμα και ο κίνδυνος διαβήτη
Το καστανό ρύζι είναι πλούσιο σε μαγνήσιο και φυτικές ίνες, οι οποίες βοηθούν στον έλεγχο των επιπέδων σακχάρου στο αίμα.
Έρευνες δείχνουν ότι η τακτική κατανάλωση δημητριακών ολικής άλεσης, όπως το καστανό ρύζι, βοηθάει στην μείωση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα και μειώνει τον κίνδυνο για διαβήτη τύπου-2. Σε μια μελέτη, οι γυναίκες που έτρωγαν συχνά δημητριακά ολικής αλέσεως είχαν 31% χαμηλότερο κίνδυνο διαβήτη τύπου-2 σε σχέση με εκείνες που έτρωγαν λιγότερα δημητριακά ολικής άλεσης.
Επίσης, η μεγάλη κατανάλωση λευκού ρυζιού έχει συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο διαβήτη. Αυτό μπορεί να οφείλεται στον υψηλό του γλυκαιμικό δείκτη (ΓΔ), ο οποίος δείχνει το πόσο γρήγορα μια τροφή αυξάνει το σάκχαρο στο αίμα.
Το καστανό ρύζι έχει ΓΔ 50 και το λευκό έχει 89, πράγμα που σημαίνει ότι η λευκή ποικιλία ρυζιού ανεβάζει το σάκχαρο στο αίμα πολύ πιο γρήγορα από ό,τι η καστανή.
Καστανό και λευκό ρύζι: Άλλες επιπτώσεις στην υγεία
Αυτές οι επιπτώσεις περιλαμβάνουν τον κίνδυνο καρδιακής νόσου, τα επίπεδα αντιοξειδωτικών και τον έλεγχο του σωματικού βάρους.
Παράγοντας κινδύνου για καρδιοπάθεια
Το καστανό ρύζι περιέχει λιγνάνες, φυτικά συστατικά που μπορούν να βοηθήσουν στην προστασία από τις καρδιακές παθήσεις. Έχει αποδειχθείότι μειώνουν την ποσότητα του λίπους στο αίμα, την αρτηριακή πίεση και την φλεγμονή στις αρτηρίες.
Μελέτες δείχνουν ότι η κατανάλωση καστανού ρυζιού συμβάλλει στην μείωση διαφόρων παραγόντων κινδύνου για καρδιακή νόσο.
Μια ανάλυση 45 επιμέρους μελετών έδειξε ότι εκείνοι που καταναλώνουν περισσότερα δημητριακά ολικής άλεσης έχουν 16-21% χαμηλότερο κίνδυνο καρδιακής νόσου σε σύγκριση με όσους τρώνε λιγότερα δημητριακά ολικής αλέσεως.
Μια άλλη έρευνα σε 285.000 άτομα έδειξε, ότι η κατανάλωση κατά μέσο όρο 2,5 μερίδων τροφών ολικής άλεσης κάθε μέρα μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων κατά σχεδόν 25%.
Δημητριακά ολικής άλεσης, όπως το καστανό ρύζι, μπορεί επίσης να μειώσουν και την LDL ( «κακή») χοληστερόλη και να αύξησσουν την HDL ( «καλή») χοληστερόλη.
Αντιοξειδωτικά
Το πίτουρο του καστανού ρυζιού περιέχει πολλά ισχυρά αντιοξειδωτικά.
Έρευνες δείχνουν ότι λόγω αυτών των αντιοξειδωτικών, τα δημητριακά ολικής άλεσης συμβάλλουν στην πρόληψη χρόνιων ασθενειών, όπως οι καρδιακές παθήσεις, ο καρκίνος και ο διαβήτης τύπου-2.
Το καστανό ρύζι συγκεκριμένα, έχει αποδειχτεί ότι ανεβάζει τα επίπεδα αντιοξειδωτικών στο αίμα στις παχύσαρκες γυναίκες.
Επιπλέον, μια πρόσφατη μελέτη σε ζώα έδειξε ότι η κατανάλωση λευκού ρυζιού μπορεί να μειώσει τα επίπεδα αντιοξειδωτικών στο αίμα σε διαβητικούς τύπου-2.
Έλεγχος σωματικού βάρους
Η κατανάλωση καστανού αντί λευκού ρυζιού μπορεί επίσης να μειώσει σημαντικά το σωματικό βάρος, το Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) και την περίμετρο της μέσης και των γοφών.
Σε μια μελέτη επί 29.683 ενηλίκων και 15.280 παιδιών οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι όσο περισσότερα δημητριακά ολικής άλεσης τρώει κανείς, τόσο χαμηλότερο είναι το σωματικό του βάρος.
Σε μια άλλη μελέτη, ερευνητές παρακολούθησαν περισσότερες από 74.000 γυναίκες για 12 χρόνια και διαπίστωσαν ότι εκείνες που κατανάλωναν περισσότερα δημητριακά ολικής αλέσεως ζύγιζαν σταθερά λιγότερο από όσες δεν είχαν πολλά δημητριακά ολικής άλεσης στη διατροφή τους.
Τέλος, μια τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη δοκιμή σε 40 υπέρβαρες και παχύσαρκες γυναίκες έδειξε ότι, συγκριτικά με το λευκό, το καστανό ρύζι μειώνει το σωματικό βάρος και το μέγεθος της μέσης.
Ποιον τύπο ρυζιού από αυτούς τους δύο πρέπει να επιλέγετε
Το καστανό ρύζι είναι η καλύτερη επιλογή από την άποψη διατροφικής ποιότητας και οφέλους για την υγεία.
Τούτου λεχθέντος κάθε τύπος ρυζιού μπορεί να είναι μέρος μιας υγιεινής διατροφής και δεν υπάρχει τίποτα κακό λάθος με το να τρώτε και λευκό ρύζι κάθε τόσο.
