Φλέμα ή φλέγμα ονομάζεται η πηχτή βλέννα που παράγουν οι μεμβράνες του αναπνευστικού συστήματος. Αν και η βλέννα αποτελεί φυσιολογικά προστατευτική επίστρωση των μεμβρανών του αναπνευστικού, το φλέμα παράγεται όταν ο οργανισμός νοσεί.
Μαζί με τους ηλεκτρολύτες και τα άλατα που υπάρχουν στη βλέννα, το φλέμα περιέχει επίσης βακτήρια, ιούς, νεκρά κύτταρα και άλλα υπολείμματα. Όταν το φλέμα παγιδεύσει τους ανεπιθύμητους εισβολείς, τους απορρίπτει με τη βοήθεια του βήχα.
Ανάλογα με το υποκείμενο πρόβλημα, το χρώμα που έχει το φλέμα είναι διαφορετικό.
Διάφανο φλέμα
Το διάφανο, υπόλευκο ή αραιό φλέμα θεωρείται σε γενικές γραμμές φυσιολογικό. Στα αρχικά στάδια του κρυολογήματος (ή άλλης ιογενούς λοίμωξης) ή της αλλεργίας, παρατηρείται υπέρμετρη παραγωγή διάφανου φλέματος. Κατά τα επόμενα στάδια της λοίμωξης, το φλέμα μπορεί να είναι πρασινωπό ή κιτρινωπό. Άλλα αίτια που μπορεί να οδηγήσουν στην παραγωγή διάφανου φλέματος είναι η χρόνια βρογχίτιδα και η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση.
Λευκό ή γκρίζο φλέμα
Το λευκό φλέμα υποδεικνύει λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού, ρινίτιδα, ιογενή ή χρόνια βρογχίτιδα, άσθμα, γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση ή αλλεργική αντίδραση. Το λευκό φλέμα δεν οφείλεται στη κατανάλωση γαλακτοκομικών, όπως πιστεύουν μερικοί, αν και τα γαλακτοκομικά μπορεί να κάνουν τη βλέννα πιο πηχτή. Εάν το φλέμα είναι λευκό και αφρώδες, μπορεί να υπάρχει οίδημα ή απόφραξη στο αναπνευστικό. Το γκρίζο φλέμα οφείλεται συνήθως στην εισπνοή καπνού και την ατμοσφαιρική ρύπανση.
Κιτρινωπό φλέμα
Το φλέμα ανοιχτού κίτρινου χρώματος είναι ένδειξη ότι το ανοσοποιητικό λειτουργεί σωστά. Σημαίνει ότι το ανοσοποιητικό είναι σε θέση να αντιμετωπίσει τη λοίμωξη και απορρίπτει τα φλεγμονώδη κύτταρα μέσω του φλέματος.
Σκούρο κίτρινο φλέμα
Το πηχτό, σκούρο κίτρινο φλέμα είναι τυπική ένδειξη μιας βακτηριακής λοίμωξης, της ιγμορίτιδας και της λοίμωξης του κατώτερου αναπνευστικού (π.χ. βρογχίτιδα).
Πρασινωπό φλέμα
Παράγεται συνήθως λόγω μακρόχρονης λοίμωξης ή φλεγμονής (μη μολυσματικής αιτιολογίας). Συνήθεις αιτίες είναι η πνευμονία, η κυστική ίνωση και το πνευμονικό απόστημα.
Καφετί φλέμα
Παρατηρείται σε άτομα που έχουν εισπνεύσει μεγάλες ποσότητες σκόνης και καπνού. Σπανιότερα, σε ασθενείς που πάσχουν από γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, μπορεί να οφείλεται στην κατανάλωση τροφών όπως η σοκολάτα, ο καφές και το κόκκινο κρασί.
Ροζ φλέμα
Είναι ενδεικτικό σοβαρής πάθησης, όπως η καρδιακή ανεπάρκεια. Εάν το σύμπτωμα εμφανιστεί ξαφνικά σε συνδυασμό με αρρυθμίες, κόπωση, αδυναμία, πρήξιμο των άκρων και πρήξιμο στην κοιλιά, επιβάλλεται η άμεση επίσκεψη στα επείγοντα. Εάν το φλέμα είναι ροζ και αφρώδες, μπορεί να υποδεικνύει πνευμονικό οίδημα (συσσώρευση υγρού στις κοιλότητες των πνευμόνων).
Αίμα στο φλέμα
Η λεγόμενη αιμόπτυση μπορεί να είναι σύμπτωμα της βρογχίτιδας και στην περίπτωση αυτή δεν είναι ανησυχητική. Εάν η ποσότητα αίματος στο φλέμα είναι μεγάλη, μπορεί να υποδεικνύει σοβαρό νόσημα όπως καρκίνο στον πνεύμονα ή φυματίωση.
