Το έλκος στομάχου (πεπτικό έλκος) είναι κάποια οπή (τρύπα) ή σχίσιμο στην προστατευτική επένδυση του δωδεκαδακτύλου (το ανώτερο τμήμα του λεπτού εντέρου), ή του στομάχου. Είναι οι περιοχές που έρχονται σε επαφή με τα οξέα του στομάχου και τα ένζυμα. Το δωδεκαδακτυλικό έλκος είναι πιο συχνό από ό,τι το έλκος στομάχου. Συγκριτικά πιο σπάνιο ακόμα είναι το οισοφαγικό έλκος. Αυτό σχηματίζεται στον οισοφάγο και είναι συχνά αποτέλεσμα της έκθεσης σε φάρμακα, ή από την κατάχρηση αλκοόλ.
Μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1980, η κοινή πεποίθηση ήταν ότι το έλκος στομάχου ήταν αποτέλεσμα του αυξημένου στρες της καθημερινότητας. Θεωρείτο επίσης πιθανό να οφείλεται σε μια γενετική προδιάθεση για υπερβολική έκκριση οξέος στομάχου. Πάντα σε συνδυασμό με κακές διατροφικές συνήθειες (πολλά λιπαρά, αλκοόλ, καφεΐνη και κάπνισμα). Η θεωρία ήταν ότι αυτοί οι παράγοντες συμβάλλουν σε αυξημένη συγκέντρωση στομαχικών οξέων. Αυτά διαβρώνουν την προστατευτική επένδυση του στομάχου, του δωδεκαδάκτυλου, ή του οισοφάγου.
Από τι προκαλείται το έλκος στομάχου
Η υπερβολική έκκριση οξέος στομάχου παίζει σίγουρα κάποιο ρόλο στην ανάπτυξη ενός έλκους. Αλλά μια σχετικά πρόσφατη θεωρία υποστηρίζει ότι η βακτηριακή μόλυνση είναι η κύρια αιτία των πεπτικών ελκών. Πράγματι, έρευνες έδειξαν ότι το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού (Helicobacter pylori) είναι παρόν σε περισσότερο από το 90% των δωδεκαδακτυλικών ελκών. Είναι επίσης παρόν περίπου στο 80% στις περιπτώσεις έλκους του στομάχου. Ωστόσο, πιο πρόσφατα στοιχεία δείχνουν ότι ναι μεν υπάρχει, αλλά σε μικρότερα ποσοστά.
Υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που φαίνεται να συμβάλλουν στο σχηματισμό έλκους:
- Κατάχρηση των κοινών παυσίπονων (όπως ασπιρίνη, ιβουπροφαίνη και ναπροξένη)
- Κατάχρηση αλκοόλ
- Ψυχολογικό στρες
- Κάπνισμα
Αυτά πράγματι επιδεινώνουν και μπορεί να συμβάλλουν στο έλκος στομάχου, ειδικά σε κάποιον που ήδη έχει το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού.
Άλλες μελέτες δείχνουν ότι το έλκος στομάχου είναι πιο πιθανό να αναπτυχθεί σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας. Αυτό μπορεί να συμβαίνει επειδή η αρθρίτιδα είναι διαδεδομένη στους ηλικιωμένους και η ανακούφιση από τον πόνο της αρθρίτιδας μπορεί να προϋποθέτει την ημερήσια λήψη παυσίπονων. Ένας άλλος παράγοντας μπορεί να είναι, ότι με την πάροδο των χρόνων, ο πυλωρός (η βαλβίδα μεταξύ του στομάχου και του δωδεκαδάκτυλου) χαλαρώνει και επιτρέπει σε ποσότητα χολής (μια χημική ένωση που παράγεται στο ήπαρ για να βοηθήσει στην πέψη) να εισρεύσει στο στομάχι και να διαβρώσει την βλεννογόνο του επίστρωση.
Τι ρόλο μπορεί να παίζει η ομάδα αίματος
Επίσης, για αδιευκρίνιστους λόγους, τα άτομα με αίμα ομάδας-Α είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν καρκινικά έλκη του στομάχου.
Τα έλκη του δωδεκαδάκτυλου τείνουν να εμφανίζονται πιο συχνά σε άτομα με ομάδα αίματος-0, πιθανώς επειδή δεν παράγουν μια ουσία στην επιφάνεια των κυττάρων του αίματος που μπορεί να προστατεύσει την επένδυση του δωδεκαδακτύλου.
Ευτυχώς, το έλκος στομάχου είναι σχετικά εύκολο να αντιμετωπιστεί. Σε πολλές περιπτώσεις έχει θεραπευτεί με αντιβιοτικά, αντιόξινα, και άλλα φάρμακα που μειώνουν την ποσότητα του οξέος που παράγεται από το στομάχι. Υπάρχει, επίσης, μια ποικιλία από μεθόδους αυτοβοήθειας και εναλλακτικές θεραπείες που μπορούν να βοηθήσουν στην ανακούφιση του πόνου. Παρόλα αυτά, οι κίνδυνοι που συνδέονται με το έλκος στομάχου -όπως η αναιμία, η ακατάσχετη αιμορραγία και ο καρκίνος του στομάχου- είναι σοβαροί και γι’ αυτό θα πρέπει πάντα να πηγαίνετε τακτικά στο γιατρό σας για να παρακολουθεί εκείνος την εξέλιξη του έλκους σας.
