Οι διαταραχές του ηλεκτρικού ρεύματος μπορούν να έχουν απρόβλεπτες συνέπειες στις συσκευές μας. Μια διακοπή ρεύματος στονυπολογιστή είναι ικανή να καταστήσει μη λειτουργικό το σύστημά μας. Αντίθετα, μια στιγμιαία υπέρταση μπορεί να προκαλέσει μόνιμη βλάβη σε κάποιο υποσύστημα.
Δείτε στο άρθρο τι επιπτώσεις έχουν οι ηλεκτρικές ανωμαλίες στο PC και πώς μπορούμε να προστατευτούμε.
Τα είδη των ηλεκτρικών διαταραχών
Σε μια ιδεατή κατάσταση, η ηλεκτρική ενέργεια που ρέει μέσα στο σπίτι ή στην επιχείρησή μας θα ήταν σταθερή.
Ωστόσο, αυτό διαφέρει από την πραγματικότητα. Το ηλεκτρικό ρεύμα υφίσταται απώλειες από διάφορους παράγοντες, αλλά και διακυμάνσεις στην τάση του.
Αυτά τα φαινόμενα μπορούν να προκαλέσουν ανεπιθύμητες ενέργειες στις συσκευές μας, και ο υπολογιστής δεν αποτελεί εξαίρεση.
Δείτε πώς οι διαταραχές του ηλεκτρικού ρεύματος επηρεάζουν το PC μας.
Μείωση της τάσης
Η μείωση της τάσης είναι μια μικρή ή μεγαλύτερη σε διάρκεια πτώση της τάσης του ρεύματος, που μπορεί να προκληθεί σκόπιμα για τεχνικούς λόγους ή ανεξέλεγκτα λόγω βλάβης.
Οι περισσότεροι από εμάς θα έχει τύχει να δούμε τα φώτα στο σπίτι μας να τρεμοσβήνουν όταν πέφτει η τάση.
Πιο συγκεκριμένα, οι συνηθέστερες αιτίες της μείωσης της τάσης είναι οι ακόλουθες:
Καιρικά φαινόμενα
Ελαττωματική ηλεκτρολογική εγκατάσταση κτιρίου
Επιτηδευμένη μείωση της τάσης από τους παρόχους, λόγω υψηλής κατανάλωσης ηλεκτρισμού, για να αποτρέψουν μια πιθανή διακοπή ρεύματος.
Οι σύγχρονοι υπολογιστές και τα τροφοδοτικά όταν λειτουργούν, θα ανταπεξέλθουν σε μια σύντομη μείωση της τάσης.
Ωστόσο, αν το φαινόμενο έχει μεγάλη διάρκεια, είναι πιθανό να κλείσει απροσδόκητα το PC. Ο μη προβλεπόμενος τερματισμός του υπολογιστή ενδέχεται να δημιουργήσει προβλήματα σε επίπεδο λογισμικού.
Τα δεδομένα ενός αρχείου που γράφονται στον δίσκο μπορεί να κατακερματιστούν. Επιπρόσθετα, αν γίνεται από το σύστημα επεξεργασία ενός αρχείου που είναι απαραίτητο στην διαδικασία εκκίνησης, ο υπολογιστής θα καταστεί μη εκκινήσιμος.
Γι’ αυτό, είναι πολύ σημαντικό να κρατάμε πάντα αντίγραφα ασφαλείας των αρχείων που δεν θέλουμε με τίποτα να χάσουμε.
Διακοπή ρεύματος
Αρκετοί έχουμε βρεθεί στην δυσάρεστη θέση την ώρα που δουλεύουμε στον σταθερό υπολογιστή, να κοπεί το ρεύμα και να μείνουμε με το ποντίκι στο χέρι.
Αντιθέτως, όσοι χρησιμοποιούμε laptop, ο φορητός υπολογιστής θα μπει σε λειτουργία μπαταρίας και δεν θα κλείσει βεβιασμένα.
Η διακοπή ρεύματος είναι μια σύντομη ή μεγάλη σε διάρκεια απώλεια της ηλεκτρικής ενέργειας σε ένα κτίριο ή ευρύτερα σε μια περιοχή.
Αντιθέτως, όσοι χρησιμοποιούμε laptop, ο φορητός υπολογιστής θα μπει σε λειτουργία μπαταρίας και δεν θα κλείσει βεβιασμένα.
Η διακοπή ρεύματος είναι μια σύντομη ή μεγάλη σε διάρκεια απώλεια της ηλεκτρικής ενέργειας σε ένα κτίριο ή ευρύτερα σε μια περιοχή.
Τα προβλήματα που δημιουργεί μια διακοπή ρεύματος στον υπολογιστή σε επίπεδο λογισμικού, είναι τα ίδια που αναφέραμε παραπάνω όταν κλείνει απότομα το PC.
Ωστόσο, όταν κόβεται συχνά το ρεύμα, ένας σκληρός δίσκος φθείρεται σε επίπεδο υλικού και μειώνεται ο χρόνος ζωής του.
Σε αντίθεση με τους SSD, οι μηχανικοί δίσκοι έχουν κινούμενες κεφαλές για την εγγραφή και ανάγνωση των δεδομένων.
Μόλις πέσει το ρεύμα, η κεφαλή μεταφέρεται απότομα στην αρχική της θέση. Αυτή η ξαφνική κίνηση προκαλεί μικροσκοπικές ατέλειες στον περιστρεφόμενο δίσκο.
Οι συχνές διακοπές ρεύματος αυξάνουν τις πιθανότητες η κεφαλή να αφαιρέσει επιφάνειες του δίσκου (head crash), καταστρέφοντας τον σκληρό.
Μια διακοπή ρεύματος στον υπολογιστή, δεν θα προκαλέσει βλάβη σε φυσικό επίπεδο στα άλλα υποσυστήματα, πέρα από τον σκληρό δίσκο.
Ο μεγαλύτερος κίνδυνος για τις ηλεκτρονικές συσκευές και για το PC hardware, είναι η απότομη αύξηση της τάσης του ρεύματος. Αυτό το φαινόμενο συμβαίνει συχνά όταν επανέρχεται το ρεύμα μετά από μια διακοπή.
Υπέρταση
Η υπέρταση είναι μια ξαφνική αύξηση της τάσης του ηλεκτρικού ρεύματος που διαρκεί κλάσματα του δευτερολέπτου, και μπορεί να προκαλέσει τεράστιες ζημιές στις ηλεκτρονικές συσκευές.
Με απλά λόγια, θα λέγαμε ότι οι ηλεκτρονικές συσκευές λαμβάνουν περισσότερο ρεύμα απ’ όσο χρειάζονται, με αποτέλεσμα να καούν.
Εδώ να τονίσουμε ότι μια στιγμιαία υπέρταση μπορεί να πλήξει ανεπανόρθωτα και ένα laptop που δεν επηρεάστηκε από μια πτώση του ρεύματος λόγω μπαταρίας, όταν είναι συνδεδεμένο στην πρίζα.
Η αύξηση της τάσης του ρεύματος μπορεί να προκληθεί από διάφορους παράγοντες, και οι συνηθέστερες αιτίες είναι οι παρακάτω:
Δυσλειτουργίες στις εγκαταστάσεις του παρόχου
Όταν τίθενται σε λειτουργία συσκευές υψηλής ισχύος, όπως ψυγεία, κλιματιστικά, ανελκυστήρες, κ.α.
Ελαττωματική καλωδίωση κτιρίου
Φυσικά φαινόμενα (π.χ. κεραυνός)
Κατά την επαναφορά του ηλεκτρισμού στο δίκτυο μετά από διακοπή ρεύματος
Σε αυτό το σημείο, θα περιγράψουμε τι συμβαίνει στις δύο τελευταίες περιπτώσεις, που μπορούμε έγκαιρα να προλάβουμε μόνοι μας το κακό.
Κεραυνός
Ένα συχνό φαινόμενο στην χώρα μας, ιδιαίτερα σε ορεινές περιοχές, είναι οι ηλεκτρικές καταιγίδες. Αν λοιπόν ένας κεραυνός πέσει στο εναέριο δίκτυο διανομής ρεύματος...
...εκατομμύρια Volt μπορεί να περάσουν για κλάσματα του δευτερολέπτου στα ηλεκτρικά καλώδια και να ψήσουν τις συσκευές, όπως τον υπολογιστή.
Για να καταλάβουμε καλύτερα τι γίνεται, είναι σαν να ποτίζουμε τις γλάστρες και ένας καταρράκτης...
...να περάσει αστραπιαία μέσα από το λάστιχο του κήπου.
Γι’ αυτό, όταν αντιλαμβανόμαστε καταιγίδες με ηλεκτρικά φαινόμενα, τερματίζουμε τον υπολογιστή και τον αποσυνδέουμε από την πρίζα μέχρι να υποχωρήσει το φαινόμενο. Το ίδιο πρέπει να κάνουμε και στις τηλεοράσεις, και σε άλλες ακριβές συσκευές.
Μπορεί αυτός ο τρόπος προστασίας να μην είναι εύχρηστος, είναι όμως ο ασφαλέστερος για να αποφύγουμε 100% μια πιθανή καταστροφή.
Στην συνέχεια, θα δούμε ποιες συσκευές μπορούν να προστατέψουν σε μεγάλο βαθμό τον υπολογιστή από τις διαταραχές του ηλεκτρικού ρεύματος.
Επανηλέκτριση δικτύου
Όπως αναφέραμε παραπάνω, μια διακοπή ρεύματος στον υπολογιστή μπορεί να προκαλέσει σφάλματα σε επίπεδο λογισμικού ή να βλάψει με τον καιρό έναν σκληρό δίσκο.
Ωστόσο, όταν επανέρχεται το ρεύμα μετά από ένα blackout, συνοδεύεται για κλάσματα του δευτερολέπτου από αυξημένη τάση.
Αυτό το φαινόμενο μπορεί να καταστρέψει τα υποσυστήματα του υπολογιστή μας, και όχι η διακοπή ρεύματος.
Για αυτόν τον λόγο όταν κοπεί το ρεύμα, συνιστάται να βγάζουμε το καλώδιο τροφοδοσίας του υπολογιστή από την πρίζα. Όταν το ρεύμα επανέλθει, συνδέουμε πάλι τα καλώδια τροφοδοσίας των συσκευών.
Ποιες συσκευές προστατεύουν το PC από ηλεκτρικές ανωμαλίες
Όπως αναφέραμε και στην αρχή του άρθρου, οι διαταραχές του ηλεκτρικού ρεύματος είναι αναπόφευκτες.
Παρ' όλα αυτά, υπάρχουν ορισμένες συσκευές που παρεμβάλλονται μεταξύ της πρίζας και της τροφοδοσίας του υπολογιστή, για προστασία από τις ηλεκτρικές ανωμαλίες.
Προστασία από στιγμιαία αύξηση τάσης
Όσοι χρησιμοποιούμε laptop, είμαστε καλυμμένοι από μια διακοπή ρεύματος στον υπολογιστή λόγω μπαταρίας. Για να προστατεύσουμε τον φορητό υπολογιστή από μια ξαφνική αύξηση της τάσης, μπορούμε να προμηθευτούμε ένα surge protector.
Αποφεύγουμε τα πολύ φθηνά και αμφιβόλου ποιότητας προϊόντα, και επιλέγουμε από αναγνωρισμένες εταιρείες στο χώρο, όπως της APC.
Η συγκεκριμένη συσκευή μοιάζει με το απλό πολύπριζο. Ωστόσο, έχει την ικανότητα να εκτρέπει τις ξαφνικές υπερτάσεις από τα συστήματα που είναι συνδεδεμένα σε αυτή.
Ανάλογα με τις ανάγκες μας, υπάρχουν surge protectors με τεχνικά χαρακτηριστικά για προστασία περισσότερων συσκευών, τηλεφωνικής γραμμής, και κεραίας τηλεόρασης.
Εδώ να τονίσουμε ότι τα πολύπριζα ασφαλείας δεν μας προστατεύουν από τις υπερτάσεις του κεραυνού.
Ο πιο ασφαλής τρόπος για να αποφύγουμε πιθανή καταστροφή από κεραυνούς, είναι αυτός που αναφέραμε παραπάνω, να αποσυνδέσουμε εντελώς τις συσκευές.
