Το τρομερό παιδί της ιταλικής θεατρικής πρωτοπορίας, Ρομέο Καστελούτσι, και ο Γάλλος εικονοκλάστης, Ζυλιέν Γκοσλέν, καταφθάνουν στο Φεστιβάλ Αθηνών με δύο παραστάσεις που διερευνούν τις έννοιες της ταυτότητας και της δημοκρατίας.
Έχοντας μαγέψει το κοινό την περασμένη χρονιά με το «2066» του Ρομπέρτο Μπολάνιο, ο 30χρονος Ζυλιέν Γκοσλέν, από τους πιο δυναμικούς σύγχρονους Γάλλους σκηνοθέτες, επιστρέφει στο Φεστιβάλ Αθηνών (Πειραιώς 260, 29-30/6) με τα «Στοιχειώδη σωματίδια» του βραβευμένου, αλλά και αμφιλεγόμενου Μισέλ Ουελμπέκ (1998).
Στη διασκευή του ο Γκοσλέν αξιοποιεί το εγγενώς θεατρικό, πολυφωνικό, μεταμοντέρνο ύφος του συγγραφέα για να ζωντανέψει ένα βιβλίο που συνιστά ανατρεπτική εκδοχή του κλασικού οικογενειακού μυθιστορήματος. Δέκα ηθοποιοί επί σκηνής ενσαρκώνουν τόσο τους χαρακτήρες όσο και τους αφηγητές. Η ζωντανή μουσική, ο φωτισμός και η χρήση βίντεο συνθέτουν ένα σύμπαν γυμνό από άλλες διακοσμητικές λεπτομέρειες.
Οι δύο βασικοί χαρακτήρες, ο σεξουαλικά καταπιεσμένος Μισέλ και ο σεξομανής Μπρουνό, προσωποποιούν την παρακμή των δυτικών κοινωνιών. Οι θεματικές του Ουελμπέκ -έλλειψη αγάπης και στοργής μέσα σ' έναν αδιάφορο κόσμο- είναι ακόμα πιο επίκαιρες σήμερα, σύμφωνα με τον σκηνοθέτη που αναφέρει: «Για μένα είναι προφανές ότι εγώ, δηλαδή όλοι μας είμαστε η σημερινή εκδοχή του Μισέλ και του Μπρουνό».
Ο Γκοσλέν παίζει με τις προσδοκίες που έχουν οι θεατές για τους χαρακτήρες, την αφήγηση και την ταύτιση, με στόχο να μας προσφέρει μια ριζοσπαστική εκδοχή των αντιλήψεών μας περί ταυτότητας.
Σκοτεινές πλευρές της «δημοκρατικής τυραννίας» από Ρομέο Καστελούτσι
Η «Δημοκρατία στην Αμερική» (Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, 30/6-2/7 ) είναι η νέα παραγωγή του Ιταλού σκηνοθέτη Ρομέο Καστελούτσι. Ο τίτλος του έργου παραπέμπει στο ομότιτλο θεωρητικό σύγγραμμα του Γάλλου διπλωμάτη Αλεξίς ντε Τοκβίλ (1805-1859), στο οποίο, υπό ευρωπαϊκό πρίσμα και με ανατομική ακρίβεια, καταγράφεται το αμερικανικό πολιτειακό σύστημα. Το δοκίμιο του Τοκβίλ, ένα από τα πρώτα θεμελιώδη κείμενα που ανέλυσαν το αναδυόμενο μοντέλο δημοκρατίας, υποδεικνύει ένα νέο πολιτικό όραμα για τη Δύση, ενώ συγχρόνως διαβλέπει την παρακμή της αρχαίας ελληνικής δημοκρατίας και την κόπωση της Ευρώπης.
Εμπνευσμένος από το έργο του Τοκβίλ, ο Καστελλούτσι με την παράσταση αυτή επιχειρήσει να αναδείξει τις σκοτεινές πλευρές της «δημοκρατικής τυραννίας», η οποία, εν ονόματι της πλειοψηφίας, αδρανοποιεί τον πολίτη και περιορίζει τις θεμελιώδεις ελευθερίες του.
Μεταφέροντάς μας στην εποχή του Τοκβίλ και στον κοινοτικό βίο των πουριτανών και των ιθαγενών της Αμερικής, ο Ιταλός δημιουργός φωτίζει το φαινόμενο της δημοκρατίας στην εποχή μας. Το θέαμα και η ισχύς έχουν πλέον υποκαταστήσει την εμπειρία της τραγωδίας, της υπέρτατης, κατά Καστελλούτσι, μορφής αυτοσυνείδησης και πολιτικής ταυτότητας του ατόμου.
