Η πλέον θρυλική μορφή των Beatles ήταν ταυτοχρόνως ο πιο προσηλωμένος μουσικός της μπάντας, η κοινωνική της συνείδηση και το στιχουργικό της δαιμόνιο φυσικά.
Ο Λένον υπέγραψε -και συνυπέγραψε- δεκάδες κλασικά κομμάτια, από το «She Loves You» μέχρι και το «Come Together» δηλαδή, ερμηνεύοντάς τα με την ανθρώπινη και αισθαντική φωνή του, που θα τον μετέτρεπε σε έναν από τους μεγαλύτερους τραγουδιστές που βγήκαν ποτέ από τον χώρο της ροκ.
Όσο για την κριτική και εξομολογητική σόλο δουλειά του, αλλά και τον πολιτικό ακτιβισμό του, διαδραμάτισαν αμφότερα τον δικό τους ρόλο και επηρέασαν τις κατοπινές γενιές των τραγουδιστών, στιχουργών και κοινωνικών μεταρρυθμιστών.
Μετά τη διάσπαση των Beatles, ο Λένον και η σύζυγός του Γιόκο Όνο βάλθηκαν να διαλύσουν με τη μουσική τους τα κοινωνικά ταμπού, όντας ταυτοχρόνως ανελέητα ειλικρινείς τόσο στις μουσικές τους συνθέσεις όσο και τις δημόσιες εμφανίσεις τους.
Κι όταν ο Λένον δολοφονήθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 1980, φαινόταν ότι έμπαινε σε μια νέα φάση της ζωής του, σαφώς πιο αισιόδοξη. Έμελλε όμως, αντιθέτως, να γίνει ένα από τα οικουμενικά σύμβολα της ειρήνης, τόσο με τους λογής ακτιβιστές όσο και με τους λάτρεις της ροκ να συνεχίζουν να τον τιμούν με τον τρόπο που του πρέπει.
Και όλα θα ξεκινούσαν το 1957 στο Λίβερπουλ της Αγγλίας, όταν ο Λένον γνώρισε δηλαδή τον ΜακΚάρτνεϊ και του πρότεινε να προσχωρήσει στο γκρουπ του, σχηματίζοντας προοδευτικά την πιο πετυχημένη συνεργασία στην ιστορία της μουσικής...
Πρώτα χρόνια
Ο Τζον Ουίνστον Λένον γεννιέται στις 9 Οκτωβρίου 1940 στο Λίβερπουλ της Αγγλίας μέσα σε οικογένεια της εργατικής τάξης. Σε ηλικία 4 ετών ωστόσο οι γονείς του χωρίζουν και η ανατροφή του ανατίθεται στη θεία, με τον πατέρα του, καμαρότο σε κρουαζιερόπλοια, να απέχει από τη ζωή του μικρού Τζον στα πρώτα αυτά χρόνια της ζωής του.
Όσο για τη μητέρα του, σύντομα θα ξαναπαντρευτεί, αφήνοντας μόνιμα πια τον Λένον στο σπίτι της θείας. Η ίδια ωστόσο του έμαθε πώς να παίζει πιάνο και μπάντζο, αλλά του αγόρασε και την πρώτη του κιθάρα.
Ο Λένον χάνει σε ηλικία 18 ετών (Ιούλιος 1958) τη μητέρα του σε τροχαίο δυστύχημα, με τον αιφνίδιο θάνατό της να αποτελεί ένα από τα πιο τραυματικά γεγονότα της ζωής του. Όσο για τον ίδιο ως παιδί, ήταν γνωστός φαρσέρ και δαιμόνιο πνεύμα, μπλέκοντας συνεχώς σε περιπέτειες. Το καλλιτεχνικό του ταλέντο έκανε νωρίς-νωρίς την εμφάνισή του, με τον νεαρό Λένον να σχεδιάζει και να ζωγραφίζει ιδιαιτέρως καλά...
Η γέννηση των Beatles
Ήταν η εκτόξευση του «βασιλιά» Έλβις Πρίσλεϊ στην κορυφή της ροκ που ώθησε τον 16χρονο Λένον να ιδρύσει το δικό του συγκρότημα, τους «Quarry Men» (από το όνομα του σχολείου τους, Quarry Bank High School). Και σε μια ευτυχή τροπή της μοίρας, ο Λένον γνωρίζει τον Πολ ΜακΚάρτνεϊ σε εκκλησιαστικό φεστιβάλ στις 6 Ιουλίου 1957 και πολύ σύντομα τον καλεί να προσχωρήσει στην μπάντα του. Οι δυο τους θα έγραφαν τραγούδια μαζί και θα σχημάτιζαν το ένα γκρουπ πίσω από το άλλο, με το τελευταίο να είναι τελικά οι Beatles!
Ο ΜακΚάρτνεϊ είναι που σύστησε τον Τζορτζ Χάρισον στον Λένον τον επόμενο χρόνο, με τον ίδιο και τον συμφοιτητή του στην Καλών Τεχνών Stuart Sutcliffe να προσχωρούν επίσης στο συγκρότημα του Λένον. Και ψάχνοντας πάντα για καλό ντράμερ, το συγκρότημα καταλήγει τελικά στον Pete Best το 1960.
Η πρώτη τους ηχογράφηση έρχεται το 1958, με το τραγούδι του Buddy Holly «That'll be the Day». Στην πραγματικότητα, ήταν η μπάντα του Holly, οι Crickets, που ενέπνευσε το συγκρότημα του Λένον να αλλάξουν το όνομά τους σε Beatles. Κι έτσι, το 1961 οι Beatles μπαίνουν στο στόχαστρο του Brian Epstein, βλέποντάς τους να εμφανίζονται μόνιμα πια στο Cavern Club του Λίβερπουλ.
Ως νέος τους ατζέντης, ο Epstein τους εξασφάλισε συμβόλαιο για δίσκο με την EMI. Με την προσθήκη του νέου ντράμερ Ρίνγκο Σταρ (Richard Starkey) αλλά και παραγωγό τον George Martin, η μπάντα κυκλοφορεί το πρώτο της σινγκλ, το «Love Me Do», τον Οκτώβριο του 1962, το οποίο σκαρφάλωσε μέχρι τη 17η θέση των βρετανικών charts.
Ο Λένον γράφει το επόμενο σινγκλ των Beatles, το «Please Please Me», το οποίο πιάνει κορυφή στα charts, με τα υπόλοιπα να είναι λίγο-πολύ Ιστορία. Το συγκρότημα έμελλε να γίνει η δημοφιλέστερη μπάντα της Αγγλίας, έχοντας στο ενεργητικό της ασύλληπτες επιτυχίες όπως τα «She Loves You» και «I Want To Hold Your Hand».
Η Cynthia έπρεπε ωστόσο να κρατά πολύ χαμηλό προφίλ στη σχέση τους, καθώς η Beatlemania ερχόταν και ερχόταν ολοταχώς. Το ζευγάρι χώρισε το 1968, αν και ο Λένον θα ξαναπαντρευόταν την επόμενη χρονιά: στις 20 Μαρτίου 1969 νυμφεύεται τη γιαπωνέζα αβαν-γκαρντ καλλιτέχνιδα Γιόκο Όνο, την οποία είχε γνωρίσει σε γκαλερί τον Νοέμβριο του 1966...
Beatlemania
Το 1964, οι Beatles έγιναν το πρώτο βρετανικό συγκρότημα που «χτύπησε» τη μουσική σκηνή των ΗΠΑ, κάνοντας το ντεμπούτο τους στη δημοφιλή τηλεοπτική εκπομπή «The Ed Sullivan Show» στις 9 Φεβρουαρίου 1964.
Η αμερικανική ψύχωση με την μπάντα ήταν γεγονός! Η Beatlemania εγκαινίασε τη «βρετανική εισβολή» ροκ συγκροτημάτων στις ΗΠΑ, φαινόμενο που περιλάμβανε φυσικά τόσο τους Rolling Stones όσο και τους Kinks. Μετά τη μνημειώδη εμφάνισή τους στην αμερικανική τηλεόραση, οι Beatles επιστρέφουν στην Αγγλία για να γυρίσουν την πρώτη τους ταινία, το «A Hard Day's Night» (1964), και να ετοιμαστούν για την πρώτη τους παγκόσμια περιοδεία.
Όταν οι Beatles επέστρεψαν στη Βρετανία, ηχογράφησαν το καινοτόμο μουσικά άλμπουμ «Rubber Soul» (1965), το οποίο σηματοδότησε τη στροφή του συγκροτήματος σε στίχους πέραν των ερωτικών τραγουδιών και της ποπ φόρμουλας που τους είχε κάνει διάσημους. Μέχρι το 1966 βέβαια, η μαγεία της Beatlemania είχε αρχίσει να φθίνει, παρά τις διακηρύξεις του Λένον ότι οι Beatles ήταν «πιο διάσημοι και από τον Ιησού πια», γεγονός που πυροδότησε καταγγελίες και άλλα υπέροχα γεγονότα στις ΗΠΑ. Το συγκρότημα σταμάτησε τις περιοδείες μετά τη συναυλία στο Σαν Φρανσίσκο στις 29 Αυγούστου 1966.
Έπειτα από ένα παρατεταμένο διάλειμμα, η μπάντα επέστρεψε στη δισκογραφία, επεκτείνοντας τους πειραματικούς της ήχους, επηρεασμένοι πια από τα ψυχεδελικά ναρκωτικά και άλλες μουσικές ακροβασίες. Το πρώτο δείγμα δεν ήταν άλλο από το σινγκλ «Penny Lane/Strawberry Fields Forever», το οποίο ακολουθήθηκε από τον δίσκο «Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band» (1967), το οποίο παραμένει μουσικό αριστούργημα και θεωρείται από πολλούς ως το κορυφαίο ροκ άλμπουμ όλων των εποχών...
Οι Beatles διαλύονται
Οι Beatles δέχτηκαν ένα ισχυρό πλήγμα όταν ο μάνατζέρ τους Epstein πέθανε από υπερβολική δόση υπνωτικών χαπιών στις 27 Αυγούστου 1967. Συγκλονισμένοι από τον χαμό του, την ηγεσία της μπάντας αναλαμβάνει ο ΜακΚάρτνεϊ και το φθινόπωρο κινηματογραφούν το «Magical Mystery Tour», το οποίο χαντακώθηκε από τους κριτικούς. Παρά ταύτα, το soundtrack της ταινίας, που περιείχε το τραγούδι του Λένον «I Am The Walrus», παραμένει η πιο αινιγματική και αποκρυφιστική δουλειά τους.
Η επόμενη δουλειά τους, το «Apple Corps Ltd», μαστίστηκε από κακοδιαχείριση. Τον Ιούλιο ωστόσο το γκρουπ θα γνώριζε την τελευταία του μνημειώδη υστερική υποδοχή του κόσμου, στην πρεμιέρα του νέου τους φιλμ «Yellow Submarine»!
Τον Νοέμβριο του 1968, το διπλό άλμπουμ της μπάντας, «The Beatles» (γνωστό επίσης ως «The White Album»), φανέρωνε τις αποκλίνουσες κατευθύνσεις που είχαν πάρει τα μέλη της. Μέχρι τότε, η καλλιτεχνική συνεργασία του Λένον με τη δεύτερη γυναίκα του Γιόκο Όνο είχε αρχίσει να προκαλεί τριγμούς στο εσωτερικό του συγκροτήματος: οι Λένον και Όνο είχαν εφεύρει ένα νέο είδος ειρηνικής διαμαρτυρίας, μένοντας στο κρεβάτι την ώρα που έδιναν συνεντεύξεις. Το περίφημο σινγκλ τους μάλιστα «Give Peace a Chance» (1969) έγινε κάτι σαν «εθνικός ύμνος» όλων των πασιφιστικών κινημάτων!
Όχι πολύ αργότερα από την οριστική διάλυση των Beatles, το 1970, ο Λένον κυκλοφόρησε το πρώτο του σόλο άλμπουμ, το «John Lennon/Plastic Ono Band», με πειραματικούς και μινιμαλιστικούς ήχους, μουσικό μοτίβο που θα επαναλάβει και το 1971 με το μοναδικό «Imagine», το πιο εμπορικά πετυχημένο και μουσικά καταξιωμένο άλμπουμ του στη μετά-Beatles εποχή: ήταν τα χρόνια της αγάπης και του έρωτα.
Το 1972, την ώρα που πάλευε να παραμείνει στις ΗΠΑ, έδωσε μια συναυλία στο Madison Square Garden της Νέας Υόρκης για τα παιδιά με νοητικές παθήσεις, συνεχίζοντας να προωθεί την ειρήνη σε κάθε ευκαιρία. Η μάχη του ωστόσο με την κυβέρνηση θα άφηνε το στίγμα της στον γάμο του, με το ζευγάρι να χωρίζει το φθινόπωρο του 1973. Ο Λένον μετακινείται στο Λος Άντζελες, παρτάροντας με τη νέα του πια σύντροφο May Pang.
Παρά τις περιπέτειες της προσωπικής του ζωής, συνέχιζε να κυκλοφορεί επιτυχίες: «Mind Games» (1973), «Walls and Bridges» (1974) και «Rock 'n' Roll» (1975). Την ίδια εποχή, ο Λένον συνεργάζεται τόσο με τον Ντέιβιντ Μπόουι όσο και τον Έλτον Τζον.
Οι Λένον και Όνο βρέθηκαν και πάλι μαζί το 1974 και ήρθε ο ερχομός του μόνου τους παιδιού, του γιου Sean, ο οποίος γεννήθηκε στα 35α γενέθλια του Λένον (9 Οκτωβρίου 1975). Λίγο μετά, ο Λένον αποφάσισε να εγκαταλείψει τη μουσική για να αφιερωθεί στην πατρότητα...
Τραγικό τέλος
Το 1980, ο Λένον επέστρεψε στη μουσική βιομηχανία με το άλμπουμ «Double Fantasy», στο οποίο περιλαμβανόταν η επιτυχία «(Just Like) Starting Over».
Ως τραγική ειρωνεία θα 'λεγε κανείς, λίγες μόλις εβδομάδες μετά την κυκλοφορία του δίσκου, ο Λένον έπεφτε στο πεζοδρόμιο από σφαίρες διαταραγμένου ψυχικά οπαδού του έξω από το διαμέρισμά του στη Νέα Υόρκη.
Ο κορυφαίος τραγουδοποιός πέθανε σε νεοϋρκέζικο νοσοκομείο στις 8 Δεκεμβρίου 1980, σε ηλικία 40 ετών.
Η δολοφονία του Λένον είχε, και συνεχίζει να έχει, πρωτοφανή επίδραση στη λαϊκή κουλτούρα. Εκατομμύρια κόσμος πένθησαν τον χαμό του θρυλικού μουσικού, την ώρα που οι πωλήσεις των δίσκων του γνώρισαν νέο ρεκόρ. Το άδικο τέλος του βύθισε τον κόσμο της μουσικής στη θλίψη και το πένθος.
Ο Λένον περιλήφθηκε μετά θάνατον τόσο στο Hall of Fame των Στιχουργών (1987) όσο και το αντίστοιχο του Rock and Roll (1994), παραμένοντας μια από τις μεγαλύτερες προσωπικότητες της παγκόσμιας μουσικής σκηνής...
