Σφίγγει ο κλοιός στην πρόσβαση των εύπορων δικαιούχων κοινωνικών επιδομάτων στα τρία βασικότερα προνοιακά βοηθήματα (Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, επίδομα στέγασης, επίδομα παιδιού), καθώς, εκτός από το ύψος του ετήσιου φορολογητέου εισοδήματος, από την 1η Ιανουαρίου 2025 εισάγονται και ακόμη τρία κριτήρια για την καταβολή τους: το ύψος της κινητής και ακίνητης περιουσίας, καθώς και των τραπεζικών καταθέσεων.
Οι πέντε κατηγορίες που θα λάβουν την «επιταγή ακρίβειας»
Εκτιμάται ότι δύο στους δέκα σημερινούς δικαιούχους επιδομάτων (κυρίως παιδιού και στέγασης) αναμένεται να τα χάσουν λόγω της εφαρμογής των περιουσιακών κριτηρίων, με στόχο τη διαφάνεια, τη δικαιότερη κατανομή και την εξοικονόμηση πόρων
«Το προφίλ του δικαιούχου επιδομάτων και vouchers, με πολυτελή σπίτια, ακριβά τζιπ και 300.000 ευρώ καταθέσεις στην τράπεζα, δεν συνάδει με τον στόχο μας, που είναι η στήριξη αυτών που έχουν πραγματική ανάγκη. Θέλουμε να εντοπίσουμε τον δικαιούχο που αποκρύπτει τα εισοδήματά του, ενώ έχει περιουσιακά στοιχεία», τονίζει σε πρόσφατη συνέντευξή της η υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας Σοφία Ζαχαράκη.
Η υπουργός φρόντισε, πάντως, να θεσπιστεί μια έκπτωση επί του ετήσιου εισοδήματος, που αναμένεται να ανοίξει την πόρτα σε χιλιάδες δικαιούχους που τα έχαναν λόγω των ετήσιων αυξήσεων ή έπεφταν σε χαμηλότερη κλίμακα επιδότησης.
Ετσι, δεν θα προσμετράται στα εισοδηματικά όρια ένα ποσοστό του εισοδήματος από μισθωτή εργασία, που ανέρχεται σε 20% για το επίδομα παιδιού και στέγασης και στο 30% για το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα.
Τρία στοιχεία
Τονίζεται ότι από την 1η Ιανουαρίου 2025 η αναμόρφωση των επιδομάτων που καταβάλλονται από τον ΟΠΕΚΑ εμπεριέχει τα εξής τρία στοιχεία:
1. Εισάγεται «κόφτης» στη χορήγηση των τριών επιδομάτων που θα προκύπτει από την προσμέτρηση καταθέσεων, ακίνητης και κινητής περιουσίας των δικαιούχων (μένει να αποσαφηνιστεί μετά τη συνεδρίαση της Επιτροπής Κοινωνικών Υποθέσεων της Βουλής, στην οποία θα εισαχθεί προς συζήτηση η αναμόρφωση των επιδομάτων).
2. Προβλέπεται αύξηση των ποσών για τους δικαιούχους, η οποία οδηγεί σε ένα ετήσιο δημοσιονομικό κόστος 70 εκατ. ευρώ.
3. Η απόκτηση των επιδομάτων δεν θα εμποδίζεται πλέον από την ύπαρξη εισοδήματος που προκύπτει από μισθωτή εργασία, αφού στο εξής δεν θα προσμετράται στα εισοδηματικά όρια το ποσοστό του εισοδήματος από μισθωτή εργασία (20% στο επίδομα παιδιού και στέγασης και 30% στο Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα), ώστε να υπάρχει κίνητρο προς εργασία.
Ωστόσο, όσοι συνεχίσουν να λαμβάνουν τα επιδόματα θα πρέπει να γνωρίζουν πως τα τρία βασικότερα επιδόματα (Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, επίδομα ενοικίου και τέκνων) θα αυξηθούν από 1/1/2025.
Ειδικότερα, το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα αυξάνεται στα 250 ευρώ (από 216 ευρώ), ενώ η προσαύξηση για κάθε παιδί θα ανέλθει στα 75 ευρώ (από 50 ευρώ) και τα εισοδηματικά κριτήρια χορήγησής του θα αυξηθούν αναλογικά.
Το επίδομα στέγασης από τα 70 ευρώ αυξάνεται σε 125 ευρώ και 75 ευρώ, ανάλογα με την εισοδηματική κλίμακα, ενώ θα ισχύει και κριτήριο κινητής περιουσίας.
Οσον αφορά το επίδομα παιδιού, οι δικαιούχοι που ανήκουν στην 1η κλίμακα θα δουν το ποσό να αυξάνεται στα 75 ευρώ (στα 150 ευρώ για το τρίτο παιδί και τα επόμενα), ενώ οι δικαιούχοι της 3ης εισοδηματικής κλίμακας από τα 28 ευρώ ανά τέκνο θα λαμβάνουν 45 ευρώ ανά τέκνο (και 90 ευρώ για το τρίτο παιδί και τα επόμενα). Υπενθυμίζεται πως στο τέλος Μαρτίου 2025 θα εφαρμοστεί πανελλαδικά η προπληρωμένη κάρτα στα προνοιακά επιδόματα, πλην ορισμένων, όπως τα επιδόματα αναπηρίας, δράση που αποσκοπεί επίσης στη διαφάνεια και τον περιορισμό της μαύρης οικονομίας.
Πρακτικά, κάποιος δικαιούχος επιδόματος ΟΠΕΚΑ ή επιδόματος ανεργίας από τη ΔΥΠΑ θα μπορεί να ξοδέψει το μισό ποσό του επιδόματος μέσω προπληρωμένης κάρτας και το άλλο μισό με μετρητά. Παράλληλα, οι δικαιούχοι θα συμμετέχουν σε κληρώσεις, λοταρίες και προγράμματα επιβράβευσης, που θα διεξάγουν τόσο οι τράπεζες όσο και οι αρμόδιοι φορείς.
Ακίνητα, οχήματα, καταθέσεις, μετοχές και ομόλογα θα είναι ορισμένα από τα περιουσιακά κριτήρια που θα ελέγχονται στο εξής για τους δικαιούχους των επιδομάτων.
1.600 κυβικά ΙΧ
Για πρώτη φορά θεσπίζεται «κόφτης» στη χορήγηση του επιδόματος τέκνων, και καθορίζεται για μια οικογένεια με δύο παιδιά στα 220.000 ευρώ (αξία ακίνητης περιουσίας), ενώ για τα αυτοκίνητα το όριο θα τεθεί στα 1.600 κυβικά.
Ετσι, αν μια οικογένεια έχει μία κύρια κατοικία και ένα πατρικό στο χωριό, κινδυνεύει να τεθεί αυτομάτως εκτός επιδομάτων.
Επίσης, στο επίδομα στέγασης εισάγεται το κριτήριο της κινητής περιουσίας, που δεν υπήρχε μέχρι σήμερα. Ετσι, το αυτοκίνητο ή τα αυτοκίνητα που έχει στην κατοχή της μία οικογένεια, καθώς και οι καταθέσεις που διατηρεί στην τράπεζα, ίσως οδηγήσουν δύο στους δέκα σημερινούς δικαιούχους στο να χάσουν το επίδομα.
Υπενθυμίζεται πως το επίδομα παιδιού λάμβαναν το φθινόπωρο του 2023 περίπου 635.000 οικογένειες, ενώ φέτος μόλις 521.724 (στοιχεία Σεπτεμβρίου). Αντίστοιχα, οι δικαιούχοι του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος μειώθηκαν φέτος από 210.000 σε 190.000.
