Ο Pablo Picasso, ένας από τους πιο αναγνωρισμένους, επιδραστικούς και εμβληματικούς καλλιτέχνες στην παγκόσμια ιστορία της τέχνης, έζησε μια συναρπαστική ζωή γεμάτη δημιουργική ιδιοφυΐα και ιδιαίτερες ιστορίες. Πέρα από τα επαναστατικά του έργα, η προσωπικότητα και οι εμπειρίες του Picasso άφησαν ανεξίτηλο στίγμα στην κληρονομιά του.
Ο Ισπανός καλλιτέχνης γεννήθηκε, στις 25 Οκτωβρίου 1881. Το πραγματικό του όνομα ήταν Pablo Diego José Francisco de Paula Juan Nepomuceno María de los Remedios Cipriano de la Santísima Trinidad Ruiz y Picasso (ω, ναι).
Κατά τη διάρκεια της γόνιμης καριέρας του, ο Picasso παρήγαγε περίπου 50.000 έργα, συμπεριλαμβανομένων πινάκων, γλυπτών, κεραμικών, σκίτσων και κολάζ. Η αστείρευτη δημιουργικότητά του και η αδιάκοπη ορμή για έκφραση τον ξεχώρισαν ως έναν από τους πιο παραγωγικούς καλλιτέχνες της ιστορίας.
Με αφορμή τα γενέθλιά του στις 25 Οκτωβρίου 1881, ας θυμηθούμε 15 συναρπαστικές ιστορίες για τον Picasso, ρίχνοντας φως στη δημιουργική του διαδικασία, τις σχέσεις του και τις μοναδικές του ιδιορρυθμίες. Αυτές οι αφηγήσεις μας επιτρέπουν να ρίξουμε μια ματιά στον άνθρωπο πίσω από την τέχνη και να εκτιμήσουμε τη μοναδική του ζωή.
Ο Picasso και η κλεμμένη Mona Lisa
Το 1911, όταν το αριστούργημα του Leonardo da Vinci, Mona Lisa, κλάπηκε από το Λούβρο, ο Picasso βρέθηκε ανάμεσα στους υπόπτους. Η γαλλική αστυνομία τον ανέκρινε λόγω της φιλίας του με τον ποιητή Guillaume Apollinaire, ο οποίος είχε κατηγορηθεί για συνεργασία με τον διαβόητο κλέφτη τέχνης Joseph Géry Pieret. Ο Pieret είχε κλέψει αρχαιοελληνικά αντικείμενα από το μουσείο, κάποια από τα οποία κατέληξαν στην κατοχή του Apollinaire και κατόπιν στον Picasso. Παρότι τελικά απαλλάχθηκε, το περιστατικό αυτό πρόσθεσε ένα μυστήριο γύρω από την ήδη αινιγματική προσωπικότητά του. Τελικά, η Mona Lisa βρέθηκε δύο χρόνια αργότερα στην Ιταλία, όταν ένας πρώην υπάλληλος του Λούβρου, ο Vincenzo Peruggia, προσπάθησε να την πουλήσει.
Η πληρωμή σε πετσέτα
Σε μία περίσταση, όταν ο Picasso βρέθηκε χωρίς χρήματα για να πληρώσει το λογαριασμό του σε ένα εστιατόριο, σχεδίασε γρήγορα ένα σκίτσο σε μια πετσέτα, λέγοντας στον σερβιτόρο, «Σε λίγα χρόνια, αυτό το σκίτσο θα αξίζει περισσότερο απ’ όσο νομίζεις». Πράγματι, δεκαετίες αργότερα, ο σερβιτόρος πούλησε την πετσέτα αρκετά ακριβά.
Η περιπέτεια του Picasso με το θάνατο
Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Picasso ζούσε στο κατεχόμενο από τους Ναζί Παρίσι. Κάποτε, οι Γερμανοί αξιωματικοί είδαν στο στούντιό του μια φωτογραφία από τον πίνακά του «Guernica» και τον ρώτησαν αν εκείνος το είχε δημιουργήσει. Ήρεμα, ο Picasso απάντησε, «Όχι, εσείς το κάνατε», απάντηση που τον έσωσε από ενδεχόμενα αντίποινα.
Η γάτα που πετούσε
Ο Picasso είχε μια γάτα του Σιάμ ονόματι Minou. Μια μέρα, καθώς ζωγράφιζε, η Minou πήδηξε στον αέρα, και αντί να τρομάξει, ο Picasso ενσωμάτωσε την κίνηση της γάτας στο έργο του, κρυσταλλώνοντας για πάντα στον χρόνο εκείνη τη στιγμή. Ο Picasso, με την ιδιαίτερη ματιά του στην τέχνη και την ικανότητά του να αιχμαλωτίζει τη ζωή, ενσωμάτωσε την κίνηση της γάτας στο έργο του, αποτυπώνοντας με μοναδικό τρόπο τον αυθορμητισμό της στιγμής. Η σχέση του Picasso με τα ζώα συχνά έβρισκε τον δρόμο της στην τέχνη του, ενώ αγαπούσε να περιλαμβάνει στο έργο του στοιχεία από το περιβάλλον του.
Οι έρωτες του Picasso
Ο Pablo Picasso ήταν γνωστός για τις θυελλώδεις ερωτικές του σχέσεις, που είχαν μεγάλο αντίκτυπο στην τέχνη του και τον συναισθηματικό του κόσμο. Οι γυναίκες στη ζωή του συχνά λειτουργούσαν ως μούσες και εμπνέονταν από αυτές, δημιουργώντας έργα με έντονο συναισθηματικό βάθος και ανατρεπτικές τεχνικές. Ακολουθούν μερικές από τις σημαντικότερες συντρόφους του:
Fernande Olivier: Η Fernande, η πρώτη μακροχρόνια σύντροφος του Picasso, ήταν γαλλίδα καλλιτέχνις και μοντέλο. Ήταν η μούσα του κατά την Περίοδο των Ρόδων (1904–1906), μια φάση στην οποία τα έργα του απέκτησαν πιο ζωηρές και ζεστές αποχρώσεις, αφήνοντας πίσω τη μελαγχολική Μπλε Περίοδο.
Dora Maar: Μια από τις πιο γνωστές του ερωμένες, η Γαλλίδα φωτογράφος Dora Maar, είχε μαζί του μια πολυτάραχη σχέση. Η Dora αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για τον πίνακα «Η Γυναίκα που Κλαίει», όπου αντικατοπτρίζονται η ταραχώδης ψυχολογία της και οι δυσκολίες της σχέσης τους, καθώς η καλλιτεχνική και συναισθηματική τους σχέση επηρέασε το κυβιστικό ύφος του.
Françoise Gilot: Ζωγράφος και συγγραφέας, η Françoise ήταν σχεδόν 40 χρόνια νεότερη από τον Picasso και του χάρισε δύο παιδιά, τον Claude και την Paloma. Αν και ήταν η μόνη από τις συντρόφους του που τον άφησε, η σχέση τους ήταν έντονα καλλιτεχνική και τολμηρή, επηρεάζοντας σημαντικά τα μεταπολεμικά του έργα.
Jacqueline Roque: Η δεύτερη σύζυγός του και τελευταία σύντροφός του, Jacqueline, υπήρξε η γυναίκα που συντρόφευσε τον Picasso για το υπόλοιπο της ζωής του. Η τρυφερότητά της και η αφοσίωσή της στο πρόσωπό του αντικατοπτρίζονται στις πολλές προσωπογραφίες της που δημιούργησε τα τελευταία χρόνια της ζωής του.
Το γλυπτό με το ποδήλατο
Το 1942, κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής στο Παρίσι, η έλλειψη υλικών δυσκόλευε τον Picasso στην καλλιτεχνική του παραγωγή. Χωρίς να πτοηθεί, δημιούργησε το διάσημο γλυπτό Bull’s Head από μία σέλα και τιμόνι ποδηλάτου. Η ευρηματικότητά του στη χρήση αντικειμένων καθημερινής χρήσης επιβεβαίωσε την ικανότητά του να μετατρέπει ακόμα και τα πιο απλά υλικά σε τέχνη.
Η συνάντηση με τον Einstein
Το 1953, ο Picasso και ο διάσημος φυσικός Albert Einstein συναντήθηκαν σε ένα δείπνο που διοργάνωσε ο φιλόσοφος Henri Bergson. Οι δύο άντρες μίλησαν για θέματα που αφορούσαν την τέχνη και την επιστήμη, ενώ ο Picasso ζωγράφισε γρήγορα το πορτρέτο του Einstein σε μια πετσέτα, επιδεικνύοντας την καλλιτεχνική του ταχύτητα και ευρηματικότητα.
Η προσωπογραφία με τις στάχτες από τσιγάρο
Η ιστορία του Picasso που σχεδίασε ένα πορτρέτο χρησιμοποιώντας τις στάχτες από τσιγάρο είναι ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα της δημιουργικής του ικανότητας να χρησιμοποιεί ασυνήθιστα υλικά. Σε αυτή την περίπτωση, καθώς καθόταν σε ένα καφέ, ο Picasso χρησιμοποίησε τις στάχτες που είχαν συσσωρευτεί πάνω σε ένα τραπέζι για να δημιουργήσει ένα πορτρέτο. Η έμπνευση από το καθημερινό περιβάλλον του και η ικανότητά του να μετατρέπει τα απλά και τα φαινομενικά άχρηστα σε τέχνη είναι αυτό που τον διαφοροποιούσε ως καλλιτέχνη.
Αυτή η στιγμή καταδεικνύει την προσέγγισή του στην τέχνη, που συχνά συνδύαζε τον πειραματισμό με τη δημιουργικότητα, δείχνοντας ότι η τέχνη μπορεί να γεννηθεί από τα πιο απλά και τα πιο αναπάντεχα υλικά.
Η έμπνευση από την αφρικανική τέχνη
Ο Picasso είχε επηρεαστεί βαθιά από την αφρικανική τέχνη, ειδικά από τις μάσκες και τα γλυπτά, τα οποία θεωρούσε πηγή αυθεντικής και ανεπεξέργαστης έκφρασης. Η έμπνευση αυτή οδήγησε στην ανάπτυξη του Κυβισμού, ενός κινήματος που εστίαζε στη γεωμετρική απόδοση των μορφών, αναδιαμορφώνοντας τα πρότυπα της δυτικής τέχνης.
Η αγάπη του για την ταυρομαχία
Ω περήφανος Ανδαλουσιανός από την πόλη της Μάλαγας, η ταυρομαχία αποτελούσε συχνό θέμα στην τέχνη του Picasso και εξέφραζε τη βαθιά του γοητεία για την ισπανική παράδοση. Εξερεύνησε τη συμβολική και δραματική διάσταση του θεάματος μέσα από τους πίνακές του, τα σκίτσα και τα κεραμικά του.
Στα έργα του, οι ταυρομαχίες συχνά συμβόλιζαν τον αγώνα και την πάλη, αντικατοπτρίζοντας τις εσωτερικές του συγκρούσεις και τα συναισθήματά του. Ειδικότερα, οι πίνακες του όπως «Les Demoiselles d’Avignon» και «Guernica» περιλαμβάνουν στοιχεία που παραπέμπουν σε ταυρομαχίες και τη βία που αυτές ενέχουν. Η αναπαράσταση της ταυρομαχίας στο έργο του Picasso συνέβαλε στην αναγνώριση της Ισπανικής παράδοσης στον καλλιτεχνικό κόσμο και ενίσχυσε τη φήμη του ως ενός από τους μεγαλύτερους καλλιτέχνες του 20ού αιώνα.
Η Μπλε Περίοδος λόγω του χαμένου πορτοφολιού
Σύμφωνα με τον θρύλο, κατά τη διάρκεια της Μπλε Περιόδου του, ο Picasso επηρεάστηκε από την οικονομική του δυσχέρεια όταν έχασε το πορτοφόλι του. Η αίσθηση της μελαγχολίας και της μοναξιάς που ένιωσε αποτυπώθηκε στη σειρά έργων που δημιουργήθηκαν εκείνη την περίοδο, με την κυριαρχία του μπλε χρώματος.
Η αγάπη για την ποίηση
Ο Pablo Picasso είχε μια βαθιά αγάπη για την ποίηση, η οποία επηρέασε σημαντικά τη δημιουργική του διαδικασία. Είχε συνεργασίες με πολλούς γνωστούς ποιητές, όπως οι Max Jacob και Guillaume Apollinaire, με τους οποίους μοιράστηκε κοινές ιδέες και καλλιτεχνικές αναζητήσεις.
Η ποίηση προσέφερε στον Picasso έναν εναλλακτικό τρόπο έκφρασης και εμπνεύσεως, επιτρέποντάς του να εξερευνήσει νέα θέματα και συναισθήματα. Επίσης, πολλές από τις ζωγραφιές του είχαν ποιητική διάσταση, καθώς συνδύαζαν εικόνες και συναισθηματική φορτικότητα. Η σχέση του με την ποίηση ήταν τόσο ισχυρή που συχνά εικονογραφούσε ποιητικά έργα, δημιουργώντας έναν διάλογο μεταξύ της λογοτεχνίας και της εικαστικής τέχνης.
Το τασάκι από σπασμένο κεραμικό
Όταν ο Picasso έσπασε κατά λάθος ένα κεραμικό, αντί να το πετάξει, το μετέτρεψε σε τασάκι. Αυτή η πράξη καλλιτεχνικής αναμόρφωσης δείχνει την ικανότητά του να βλέπει την ομορφιά σε ατέλειες και να μετατρέπει τα ατυχήματα σε ευκαιρίες για δημιουργία.
Η ζωή στην εξορία
Κατά τη διάρκεια του Ισπανικού Εμφυλίου, ο Picasso, ως Ισπανός πολίτης, καταδίκασε το φασιστικό καθεστώς του Francisco Franco, με αποτέλεσμα να χαρακτηριστεί ως “εκφυλισμένος” και αντιφρονούντας καλλιτέχνης και τα έργα του να αφαιρεθούν από τη δημόσια θέα στην Ισπανία, ώστε να μη μπορεί το κοινό να τα βλέπει. Έζησε σε αυτοεξορία στο Παρίσι μέχρι το θάνατο του Franco το 1975.
«Εμένα μου πήρε, μια ολόκληρη ζωή»
Ο Picasso βρίσκεται σε ένα πάρκο και σχεδιάζει. Μια γυναίκα περνάει, τον αναγνωρίζει και τον παρακαλεί να της κάνει το πορτρέτο. Ο Picasso, κατά κάποιον τρόπο, δέχεται. Λίγα λεπτά αργότερα, της παραδίδει το σκίτσο. Η γυναίκα είναι ενθουσιασμένη, θαυμάζει πόσο όμορφα αποτυπώνει την ουσία του χαρακτήρα της, πόσο υπέροχο είναι το έργο, και τον ρωτάει πόσο του οφείλει. «5000 φράγκα, κυρία», απαντά ο Picasso. Εκείνη, με δυσπιστία και αγανάκτηση, τον ρωτάει πώς είναι δυνατόν να κοστίζει τόσο, δεδομένου ότι χρειάστηκε μόλις 5 λεπτά. Ο Picasso σηκώνει το βλέμμα του και, χωρίς να διστάσει, της απαντά: «Όχι, κυρία μου. Αυτό το πορτρέτο μου πήρε μια ολόκληρη ζωή». Ο Ισπανός καλλιτέχνης γνώριζε πολύ καλά την αξία του αλλά και τον μόχθο και τις θυσίες κάθε ζωγράφου στην σύγχρονη εποχή, προκειμένου να κατακτήσει την τέχνη του και την αναγνώριση.
* Πηγή: Grace
