Μία εντυπωσιακή ανακάλυψη έκαναν αρχαιολόγοι σε βραχώδες φυσικό τοπίο. Συγκεκριμένα, ανακάλυψαν μία αρχαία, μυστηριώδη αρχιτεκτονική δομή.
Η ανακάλυψη έγινε στην Μαδαγασκάρη, που είναι το τέταρτο μεγαλύτερο νησί του κόσμου. Η μελέτη περιγράφει λεπτομερώς πρόσφατες έρευνες που πραγματοποιήθηκαν στο Teniky, έναν απομονωμένο αρχαιολογικό χώρο στην ενδοχώρα του ορεινού όγκου Isalo, που βρίσκεται στο νότιο τμήμα του νησιού, το οποίο βρίσκεται στα νοτιοανατολικά της αφρικανικής ηπειρωτικής χώρας.
Η περιοχή, η οποία απέχει περισσότερο από 190 χιλιόμετρα από την πλησιέστερη ακτή, διαθέτει “αινιγματική” αρχιτεκτονική που είναι μοναδική σε όλη τη Μαδαγασκάρη και την ευρύτερη ακτή της Ανατολικής Αφρικής, σύμφωνα με τη μελέτη.
Η έρευνα έχει φέρει ξανά στο προσκήνιο το Teniky, αποκαλύπτοντας, μεταξύ άλλων, ότι «το σημείο με αρχαιολογικό ενδιαφέρον είναι «πολύ μεγαλύτερο» από ό,τι πιστεύονταν, ενώ περιέχει και πολλές αρχαιολογικές δομές», ανέφερε στο περιοδικό «Newsweek» ο γεωλόγος Guido Schreurs, από το πανεπιστήμιο της Ελβετίας.
Το πρώτο μισό του 20ου αιώνα, οι επισκέπτες του χώρου Teniky στο Εθνικό Πάρκο Isalo περιέγραφαν αρχαιολογικές δομές μέσα σε έναν ποτάμιο κύκλο – μια κοιλάδα σε σχήμα αμφιθεάτρου που σχηματίστηκε από τη διάβρωση του ποταμού.
Οι δομές περιλάμβαναν τεχνητές αναβαθμίδες, λαξευμένες στους βράχους κόγχες, και ένα βραχώδες καταφύγιο που οριοθετούνταν από τοίχους που αποτελούνταν από όγκους λαξευτού ψαμμίτη.
Κατά τη διάρκεια εργασιών πεδίου στη νότια Μαδαγασκάρη, τη δεκαετία του 1990, ο Schreurs άκουσε για πρώτη φορά, σχετικά με το βραχώδες καταφύγιο, το οποίο μερικές φορές είναι γνωστό ως Grotte des Portugais, «το Σπήλαιο των Πορτογάλων».
Στα τέλη του 16ου αιώνα μ.Χ., στην ακτή του Malagasy είχε βυθιστεί ένα πλοίο, το πλήρωμα του οποίου διέσχισε το νησί για να μεταβεί σε διαφορετικό σημείο παραλίας, από όπου μπορεί να περνούσαν άλλα πορτογαλικά πλοία, ταξιδεύοντας προς την Ινδία. Υποτίθεται ότι, κατά τη διάρκεια του περάσματος, έμειναν στο Εθνικό Πάρκο των Isalo, όπου δημιούργησαν και τους περίτεχνους πέτρινους τοίχους», είπε ο Schreurs στο Newsweek.
Έπειτα από μια έκθεση που επισκέφτηκε το 2010 και στην οποία είδε φωτογραφίες του «Σπηλαίου των Πορτογάλων», με την περίτεχνα λαξευμένη πέτρα και την είσοδο, ο ερευνητής άρχισε ν’ αναρωτιέται αν πράγματι οι Πορτογάλοι είχαν φιλοτεχνήσει τον τοίχο. «Γιατί οι Πορτογάλοι να καταβάλλουν τόση προσπάθεια για να φιλοτεχνήσουν έναν τοίχο αν ήταν απλά περαστικοί;», αναρωτιέται.
Μεταγενέστερες έρευνες δημοσιεύτηκαν σε ένα περιοδικό από το Υπουργείο Τουρισμού της Μαδαγασκάρης το 1963. «Η δημοσίευση, έδειχνε φωτογραφίες από τους τοίχους από ψαμμίτη στο πέτρινο καταφύγιο, ενώ κατάγραφε επίσης και τη λαξευτή αρχιτεκτονική στο Teniky. Τώρα έχω αρχίσει ν’ αμφιβάλλω για την ερμηνεία που λέει ότι οι δομές αυτές αποδίδονται στους Πορτογάλους», λέει ο Schreurs.
O ερευνητής εξέτασε δορυφορικές εικόνες υψηλής ανάλυσης από το Εθνικό Πάρκο Isalo. Στα τέλη του 2019, ανακάλυψε ότι στο σημείο υπήρχαν περισσότερες δομές – με ορθογώνια και ευθύγραμμα χαρακτηριστικά, μεταξύ των οποίων και κατασκευασμένες αναβαθμίδες, σε μια άλλη περιοχή λίγο περισσότερο από ένα χιλιόμετρο δυτικά από το λεκανοπέδιο του ποταμού, όπου είναι οι γνωστές οι αρχαιολογικές δομές, μεταξύ των οποίων το «Σπήλαιο των Πορτογάλων».
Το 2021, παρά την πανδημία, ο Schreurs κατάφερε να διεξάγει μια αρχική αποστολή ανασκευής στο Teniky με αρχαιολόγους από το Malagasy, με τη συνοδεία ξεναγών από το εθνικό πάρκο του Isalo. Στη διάρκεια της αποστολής, ήρθαν στο φως περισσότερες λαξευμένες στην πέτρα κατασκευές.
Το 2022, ο γεωλόγος επέστρεψε με τον Malagasy έχοντας και Ελβετούς αρχαιολόγους στο σημείο, πραγματοποιώντας ανασκαφές και καταγράφοντας τις δομές. Στη διάρκεια των ανασκαφών, η ομάδα ανακάλυψε κεραμικά θραύσματα και μικρά κομμάτια από κάρβουνο που, χρονολογήθηκαν στο πανεπιστήμιο του Bern, με τη χρήση ραδιοάνθρακα.
Τα πιο πρόσφατα ευρήματα που παρουσιάζονται στην μελέτη, υποδηλώνουν ότι το Teniky είναι πολύ μεγαλύτερο και περιέχει πολλές περισσότερες αρχαιολογικές δομές απ’ όσες ήταν μέχρι πρότινος γνωστές, μεταξύ των οποίων αναβαθμίδες, πέτρινοι τοίχοι, πέτρινες λεκάνες απορροής και δομές λαξευμένες σε βράχο.
Οι ερευνητές έριξαν φως στη χρονολογία του σημείου – όταν δηλαδή κατασκευάστηκαν οι τοίχοι από ψαμμίτη και η σκαλιστή αρχιτεκτονική. Τα τεκμήρια υποδηλώνουν ότι οι κατασκευές που ήρθαν στο φως το 2022, χτίστηκαν περίπου χίλια χρόνια πίσω, περίπου μεταξύ του 10ου και του 12ου αιώνα, ενώ το σημείο εκείνη την εποχή κατοικούταν από ανθρώπους.
«Γνωρίζουμε πλέον με βεβαιότητα ότι, τις κατασκευές στο Teniky δεν τις δημιούργησαν Πορτογάλοι ναυαγοί του 16ου αιώνα», αναφέρει ο Schreurs.
Το πιθανότερο σενάριο είναι οι δομές του ποτάμιου λεκανοπεδίου να χρονολογούνται στην ίδια περίοδο, σύμφωνα με τον ερευνητή.
