Ο συνεχιζόμενος πόλεμος στην Ουκρανία εκτός από τα σημαντικά οικονομικά και γεωστρατηγικά προβλήματα που έχει προκαλέσει, έχει αναδείξει εκ νέου τα Δυτικά Βαλκάνια ως ένα σημαντικό πεδίο σύγκρουσης ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Ευρωπαϊκή Ένωση και τη Ρωσία με την Τουρκία από την άλλη.
Αυτή καθ΄αυτή η πορεία προς ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, μπορεί να φαντάζει για ορισμένους ως δημιουργία μιας ζώνης ανάσχεσης της ρωσικής επιρροής στην περιοχή των Βαλκανίων, ωστόσο η Άγκυρα φαίνεται ότι δεν έχει ακόμα πει την τελευταία της λέξη και σίγουρα δεν εγκαταλείπει τα σχέδιά της για τη δημιουργία του μουσουλμανικού τόξου.
- Γράφει η Δέσποινα Σωτηρίου
Και μπορεί οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις να είχαν παγώσει εν μέσω πανδημίας, ωστόσο αναθερμαίνεται (εν μέσω των νέων δεδομένων που δημιουργήσει ο πόλεμος στην Ουκρανία) και όπως εκτιμούν πολιτικοί αναλυτές η διαδικασία αυτή μπορεί να εξελιχθεί σε μία win-win κατάσταση για τη χώρα μας.
Εξάλλου, το τελευταίο διάστημα η Ελλάδα έχει χαρακτηριστεί ως στρατηγικός πυλώνας σταθερότητας και ανάπτυξης στην περιοχή των ευρύτερων Βαλκανίων, και ειδικά του δυτικού βαλκανικού διαδρόμου, με σημεία αναφοράς τόσο την Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και το ΝΑΤΟ.
Από την άλλη πρόκειται για μία περιοχή όπου η Τουρκία επιχειρεί επισταμένως να ασκεί επιρροή χρησιμοποιώντας τον παράγοντας της θρησκείας, αλλά και της ανάπτυξης, μέσω της κατασκευής έργων υποδομής.
Είναι εξάλλου γνωστό ότι η Τουρκία επιδιώκει να εμφανιστεί ως η προστάτιδα δύναμη των μουσουλμανικών πληθυσμών τόσο στην Αλβανία όσο και στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε σκιαγραφήσει την επιχειρούμενη επιρροή Τουρκίας και Ρωσίας στα δυτικά Βαλκάνια με άρθρο του στο Politico τον περασμένο Ιούνιο, επισημαίνοντας: «Στα Βαλκάνια, όπως και παντού, υπάρχουν εχθρικοί παράγοντες που επιδιώκουν την υπονόμευση των προσπαθειών μας. Έχουν μια ανταγωνιστική αντίληψη για τον κόσμο και επιδιώξεις που ποδοπατούν τα ανθρώπινα δικαιώματα, το κράτος δικαίου και τις θεμελιώδεις ελευθερίες. Χρησιμοποιούν τη γλώσσα της μνησικακίας, του αναθεωρητισμού και της αυτοκρατορικής νοσταλγίας. Νομίζουν πως μπορούν να συνθλίψουν το ανθρώπινο πνεύμα, με τον εκφοβισμό και την επίδειξη στρατιωτικής ισχύος. Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε να δημιουργηθεί ένα κενό εντός του οποίου θα βρουν χώρο να λειτουργήσουν τέτοιοι παράγοντες».
Το Κόσοβο
Μέσα στο πλαίσιο αυτό, η διαδικασία για την επίλυση του ζητήματος του Κοσσυφοπεδίου αποκτά νέα δυναμική: Την περασμένη Παρασκευή, 20 Ιανουαρίου, ξεκίνησε ένας νέος γύρος συνομιλιών σε Βελιγράδι και Πρίστινα στο πλαίσιο του διαλόγου που διεξάγεται υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ο ειδικός αντιπρόσωπος της ΕΕ Μίροσλαβ Λάιτσακ, ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ Γκαβριέλ Εσκομπάρ όπως και οι διπλωματικοί σύμβουλοι, του προέδρου της Γαλλίας, του καγκελάριου της Γερμανίας και της πρωθυπουργού της Ιταλίας επισκέπτονται από κοινού το Κόσοβο και την Σερβία.
Πρόκειται για την ισχυρότερη διπλωματική ομάδα που λαμβάνει μέρος στις προσπάθειες για την οριστική επίλυση του ζητήματος του Κοσόβου. Για τον σερβικό Τύπο η σύνθεση της αντιπροσωπείας αλλά και το ενιαίο μέτωπο Ευρώπης και ΗΠΑ στο διάλογο για το Κόσοβο, αποτελεί ένδειξη της αποφασιστικότητας για να επιτευχθεί, μέσα στο 2023, συμφωνία ανάμεσα στο Βελιγράδι και την Πρίστινα.
Η απάντηση του Βελιγραδίου
Μετά από ψηφοφορία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο που καλούσε τη Σερβία να ευθυγραμμίσει την εξωτερική πολιτική με αυτή του μπλοκ, ο Πρόεδρος Αλεξάντερ Βούσιτς την χαρακτήρισε υποκριτική και καταδίκασε την αναφορά της στην αίτηση του Κοσσυφοπεδίου για ένταξη στην ΕΕ.
Ο κύριος σκοπός του ψηφίσματος ήταν να ενισχύσει τον ρόλο της ΕΕ στον κόσμο και να ανταποκριθεί σωστά στις νέες διεθνείς συνθήκες. Έθιξε επίσης την επιτάχυνση της διαδικασίας διεύρυνσης, συμπεριλαμβανομένων των πιθανών υποψήφιων χωρών και των υποψηφίων χωρών.
Το κείμενο του ψηφίσματος ανέφερε επίσης την άρση των απαιτήσεων βίζας για τους πολίτες του Κοσσυφοπεδίου και τις προφυλάξεις κατά της ρωσικής επιρροής στην περιοχή. Συγκεκριμένα, το κείμενο καλεί τη Σερβία να σεβαστεί τις ευρωπαϊκές αξίες και να ευθυγραμμίσει την εξωτερική πολιτική με το κεκτημένο της ΕΕ, καθώς παραμένει η μόνη ευρωπαϊκή χώρα που δεν υποστηρίζει κυρώσεις κατά της Ρωσίας.
Ο λόγος που η Σερβία δεν επιβάλλει κυρώσεις στην Ρωσία
Ο Βούτσιτς, ο οποίος επανεξελέγη πέρυσι με συντριπτική πλειοψηφία, λέει ότι η ένταξη στην ΕΕ είναι ο απώτερος στόχος του, αλλά παράλληλα αντιστέκεται στην προσπάθεια επιβολής κυρώσεων, καθώς η Μόσχα τον στηρίζει στην άρνησή του να αναγνωρίσει την ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου. Η Ρωσία, επίσης, πουλάει φυσικό αέριο στη χώρα του σε χαμηλές τιμές.
Όπως τόνισε ο Σέρβος ηγέτης, είναι «ευγνώμων στη Ρωσία που τον στήριξε στο Κοσσυφοπέδιο και αυτό εξηγεί γιατί η Σερβία δεν μπορεί να στηρίξει οικονομικά μέτρα κατά της Μόσχας. «Ήμασταν υπό καθεστώς κυρώσεων για σχεδόν δέκα χρόνια, και δεν πιστεύουμε ότι αυτή είναι λύση»,
Ωστόσο, «θα ήταν λάθος να υποθέσει κανείς ότι η κυβέρνησή μας υποστηρίζει πλήρως την ηγεσία της Μόσχας, είπε. Δεν συμφωνούμε με ορισμένες από τις θέσεις τους”, δήλωσε. “Έχουμε μια παραδοσιακά καλή σχέση, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι υποστηρίζουμε κάθε απόφαση ή τις περισσότερες από τις αποφάσεις που προέρχονται από το Κρεμλίνο”.
Φωτογραφίες αρχείου
