Σακχαρώδης διαβήτης - Η κατανάλωση τριών έως τεσσάρων φλιτζανιών καφέ ημερησίως έχει αποδειχθεί ότι μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2 κατά 25% σε σύγκριση με όσους πίνουν ένα φλιτζάνι ή λιγότερο.
Πιστεύεται ότι η καφεΐνη ήταν υπεύθυνη γι’ αυτό, αλλά αυτό αργότερα αναθεωρήθηκε, καθώς και ο καφές χωρίς καφεΐνη είχε το ίδιο αποτέλεσμα.
Διαβήτης: Τι ρόλο παίζει η καφεστόλη του καφέ
Δανοί επιστήμονες διαπίστωσαν ότι μία από αυτές τις προηγουμένως δοκιμασμένες χημικές ενώσεις στον καφέ, η καφεστόλη (cafestol) φαίνεται πως είναι εκείνη που βελτιώνει την λειτουργία των κυττάρων και την ευαισθησία του οργανισμού στην ινσουλίνη, τουλάχιστον σε εργαστηριακό επίπεδο μελέτης σε ποντίκια.
Αυτή η ανακάλυψη θα μπορούσε να οδηγήσει σε νέα φάρμακα για τη θεραπεία ή ακόμα και την πρόληψη του διαβήτη. Ο καφές περιέχει μεγάλο αριθμό βιοδραστικών ουσιών που μπορούν να κατηγοριοποιηθούν ως αλκαλοειδή.
Προηγούμενες μελέτες περιελάμβαναν και τον καφέ φίλτρου σε αυτές τις επιδράσεις, αλλά τα χαρτιά του φίλτρου παγιδεύουν την καφεστόλη, έτσι τα επίπεδα που φτάνουν στο φλιτζάνι είναι χαμηλά (περιεκτικότητα μόλις 0,1 mg).
Αντ’ αυτού ένα φλιτζάνι από σκανδιναβικό βραστό καφέ περιείχε 6,2 mg, ένα φλιτζάνι από ελληνικό καφέ 4,2 mg και ο καφές που φιλτράρεται με μεταλλικό πλέγμα επιτόπου μέσα σε ποτήρι/δοχείο είχε 2,6 mg.
Τι είπαν οι ερευνητές
Ο δρ. Fredrik Brustad Mellbye του πανεπιστημιακού νοσοκομείου του Aarhus δήλωσε: «Ο καφές περιέχει μεγάλο αριθμό βιοδραστικών ουσιών που μπορούν να κατηγοριοποιηθούν ως αλκαλοειδή. Το κύριο διεγερτικό στον καφέ, η καφεΐνη, έχει προσελκύσει μεγάλο ενδιαφέρον. Ωστόσο, δεδομένου ότι ο καφές χωρίς καφεΐνη εμφανίζει την ίδια αντίστροφη σχέση με την ανάπτυξη του διαβήτη τύπου 2 όπως και ο καφές με καφεΐνη, είναι λιγότερο πιθανό ότι όλες οι ευεργετικές επιδράσεις του καφέ κυρίως αποδίδονται στην καφεΐνη».
Σε μια προηγούμενη μελέτη, ο δρ. Mellbye και οι συνεργάτες του διαπίστωσαν ότι η καφεστόλη αύξησε την έκκριση ινσουλίνης στα παγκρεατικά κύτταρα όταν αυτά εκτέθηκαν σε γλυκόζη. Επίσης, αύξησε την πρόσληψη γλυκόζης σε μυϊκά κύτταρα εξίσου αποτελεσματικά με ένα συνηθισμένο συνταγογραφούμενο αντιδιαβητικό φάρμακο.
Διαβήτης: Στόχος, μέθοδος και αποτελέσματα της δανέζικης έρευνας
Στη δανέζικη μελέτη, οι ερευνητές ήθελαν να δουν αν η καφεστόλη θα μπορούσε να βοηθήσει στην πρόληψη ή στην καθυστέρηση της εμφάνισης διαβήτη τύπου 2 σε γενετικά τροποποιημένους ποντικούς που έγιναν παχύσαρκοι μετά τη γέννηση.
Τα επιρρεπή στην ανάπτυξη του διαβήτη τύπου 2 ποντίκια χωρίστηκαν σε τρεις ομάδες με δύο διαφορετικές δόσεις καφεστόλης (1,1 mg: υψηλή δόση και 0,4 mg: χαμηλή δόση).
Μετά από 10 εβδομάδες, η γλυκόζη πλάσματος νηστείας ήταν χαμηλότερη κατά 28-30% και στα δύο σύνολα ποντικών που έλαβαν καφεστόλη σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου, η οποία δεν έλαβε την εν λόγω χημική ένωση.
Η γλυκαγόνη νηστείας (fasting glucagon) ήταν 20% χαμηλότερη και η ευαισθησία στην ινσουλίνη βελτιώθηκε κατά 42% στην ομάδα με την υψηλή καφεστόλη. Η καφεστόλη επίσης δεν οδήγησε σε υπογλυκαιμία ή χαμηλό σάκχαρο στο αίμα, μια πιθανή παρενέργεια ορισμένων αντιδιαβητικών φαρμάκων, όπως η ινσουλίνη και οι σουλφονυλουρίες (sulfonylureas).
Η καθημερινή κατανάλωση καφέ συνδέεται αντιστρόφως με τον κίνδυνο διαβήτη τύπου 2. Η καφεστόλη, μια βιοδραστική ουσία στον καφέ, αυξάνει την έκκριση ινσουλίνης που διεγείρεται από τη γλυκόζη και αυξάνει την πρόσληψη γλυκόζης σε ανθρώπινα σκελετικά μυϊκά κύτταρα.
Συμπεράσματα
Τα ποντίκια στην υψηλή δόση επίσης κατέγραψαν υψηλότερα επίπεδα «κακής» χοληστερόλης και πήραν σωματικό βάρος. Αλλά ο Δρ Mellbye είπε: «Αναμένουμε ότι η από του στόματος αντιδιαβητική δόση στους ανθρώπους θα είναι σχετικά χαμηλή και ότι τα αντιδιαβητικά οφέλη δεν θα αντισταθμιστούν από μια μικρή αύξηση της LDL χοληστερόλης».
Σημείωσε ότι τα ποντίκια έλαβαν το αντίστοιχο για τον άνθρωπο των 11-31 φλιτζανιών καφέ ημερησίως αντίστοιχα!
Είπε: «Η παρούσα μελέτη προσθέτει περαιτέρω γνώσεις σχετικά με τους μηχανισμούς δράσης των βιοδραστικών ουσιών στον καφέ. Η καθημερινή κατανάλωση καφεστόλης μπορεί να καθυστερήσει την εμφάνιση του διαβήτη τύπου 2 σε αυτά τα ποντίκια και δείχνει ότι είναι υποψήφια ουσία για ανάπτυξη φαρμάκων για την θεραπεία ή την αποτροπή του διαβήτη τύπου 2 στους ανθρώπους».
