Ενέργεια, πλειστηριασμοί, επιδόματα και αποκρατικοποιήσεις μαζεύουν σύννεφα στην προοπτική γρήγορης ολοκλήρωσης της τρίτης αξιολόγησης τη στιγμή που η κάθε καθυστέρηση μπορεί να επιβραδύνει την ανάπτυξη και του 2018 ανοίγοντας ξανά τη συζήτηση για νέα μέτρα.
Παρά τις διαβεβαιώσεις της ελληνικής πλευράς, είναι εξαιρετικά αμφίβολο αν μέχρι και τις 27 του μήνα θα μπορέσουν οι Eυρωπαίοι τεχνοκράτες του Euroworking Group να διαπιστώσουν πρόοδο στα τέσσερα μεγάλα ανοιχτά μέτωπα, ώστε να ενημερώσουν τους προϊσταμένους τους ότι επίκειται τεχνική συμφωνία με την Ελλάδα μέχρι και το Eurogroup της 4ης Δεκεμβρίου.
Με τα μέχρι στιγμής δεδομένα οι επικεφαλής των ομάδων των δανειστών θα επανέλθουν στην Αθήνα στις 29 του μήνα για να βρουν και πάλι τα 75 από τα 95 προαπαιτούμενα της αξιολόγησης ανοιχτά. Τούτο διότι σε κάθε ένα από τα ανοιχτά θέματα τα προβλήματα, αν και ξεκινούν από την αναβλητικότητα και τις ολιγωρίες της κυβέρνησης, πλέον η υλοποίησή τους υπερβαίνει ένα νόμο ή μια υπουργική απόφαση. Συγκεκριμένα:
Το πιο γνωστό από τα προβλήματα είναι αυτό της ενεργοποίησης της πλατφόρμας των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών που συνδέεται άμεσα με τη μείωση των «κόκκινων» δανείων. Η αποχή των συμβολαιογράφων από τα καθήκοντά τους μέχρι και το τέλος του χρόνου μετά τις επιθέσεις που δέχθηκαν στα Ειρηνοδικεία της χώρας, με την κυβέρνηση να περιορίζεται έως τώρα στο ρόλο του θεατή, περιπλέκει τα πράγματα. Παρά τις διαβεβαιώσεις του υπουργού Δικαιοσύνης, κ. Σταύρου Κοντονή, για διώξεις όσων εφεξής παρεμποδίσουν τις διαδικασίες των πλειστηριασμών οι συμβολαιογράφοι έχουν ορίσει συνελεύσεις για τον καθορισμό της στάσης τους στις 20 Νοεμβρίου στην Αθήνα και στις 4 Δεκεμβρίου στη Θεσσαλονίκη. Αν δεν επισπευστούν οι γενικές συνελεύσεις, η πλατφόρμα θα μείνει ανενεργή μέχρι και την επίσκεψη των θεσμών καθυστερώντας και την αξιολόγηση. Τούτο ενώ οι θεσμοί, με πρώτο τον πρόεδρο της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, και τον πρόεδρο του Eurogroup, Γερούν Ντάισλεμπλουμ, να έχουν ξεκαθαρίσει, ο καθένας με τον τρόπο του, ότι χωρίς τους πλειστηριασμούς δεν κλείνει η αξιολόγηση.
Στο θέμα της ενέργειας και ειδικότερα της πώλησης των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ που παράγουν το 40% της επιχείρησης σε ιδιώτες η προσπάθεια έχει σταματήσει στην επιλογή του πακέτου των μονάδων προς πώληση. Ειδικότερα, το θέμα έχει σταματήσει στην άρνηση της ΔΕΗ να συμπεριληφθούν στο πακέτο αυτό οι μονάδες 3 και 4 της Μεγαλόπολης, που είναι από τις πιο σύγχρονες και αποδοτικές της επιχείρησης. Από την άλλη, η Κομισιόν, μέσω της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού που έχει λόγο στη διαδικασία, απορρίπτει τη μονάδα του Αμύνταιου, η οποία βαίνει προς παροπλισμό στην επιλογή των μονάδων που θα πουληθούν σε ιδιώτες. Το αποτέλεσμα στο παζάρι που συνεχίζεται να καθυστερεί η εκδήλωση ενδιαφέροντος από ιδιώτες που θα έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί από τον Σεπτέμβριο.
Το τρίτο μεγάλο θέμα αφορά στη «διάσωση» των πολυτεκνικών επιδομάτων. Περίπου ένα μήνα μετά την αποχώρηση των θεσμών μετά τον πρώτο κύκλο των συναντήσεων στην Αθήνα το θέμα παραμένει ανοιχτό. Τα συναρμόδια υπουργεία δεν έχουν καταφέρει να πείσουν ότι υπάρχουν διαθέσιμα τα 324 εκατ. ευρώ που εκτιμά η ελληνική πλευρά ότι εξοικονομούνται από την ανασκόπηση των δαπανών (spending review). Συνεπώς, οι δανειστές συνεχίζουν να επιμένουν στην περικοπή των πολυτεκνικών επιδομάτων για να ενισχυθούν περισσότερο όπως ζητούν οι δανειστές οι οικογένειες με ένα ή δύο παιδιά.
Σχετικά με τις αποκρατικοποιήσεις, αφορούν και θεσμικά θέματα αλλά και περιουσιακά στοιχεία για τα οποία υπάρχει δέσμευση από την ελληνική πλευρά ότι θα αξιοποιηθούν.
Το μεγάλο θεσμικό θέμα είναι ότι θα πρέπει να τρέξουν οι διαδικασίες, ώστε να συσταθεί η τέταρτη εταιρία της Εταιρίας Συμμετοχών και Περιουσίας (το γνωστό Υπερταμείο Αποκρατικοποιήσεων). Πρόκειται για την Εταιρία Δημοσίων Συμμετοχών στην οποία εκκρεμεί ακόμη ο διορισμός Δ.Σ. και η μεταφορά της διαχείρισης των 13 δημόσιων εταιριών που θα αναλάβει. Αν και σε αυτό το θέμα η προθεσμία λήγει τον Δεκέμβριο, οι δανειστές έχουν ζητήσει επιτάχυνση.
Τούτο τη στιγμή που αποκρατικοποιήσεις-ορόσημα όπως το Ελληνικό δείχνουν να έχουν μπει σε ένα νέο κύκλο καθυστέρησης μετά τη νέα απόφαση του ΥΠΠΟ για το ύψος των κτιρίων που θα ανεγερθούν στην περιοχή του παλαιού αεροδρομίου. Η Lamda Development σε ανακοίνωσή της την Παρασκευή προειδοποιούσε ότι χωρίς να λυθούν τα προβλήματα η επένδυση δεν ξεκινάει. Με πολύ αργούς ρυθμούς προχωρά η παραχώρηση διαχείρισης της Εγνατίας αλλά και στις ενεργειακές εταιρίες (ΔΕΠΑ, ΔΕΣΦΑ, ΕΛ.ΠΕ. και ΔΕΗ) που είναι επίσης μνημονιακές δεσμεύσεις.
Νέα αναθεώρηση ανάπτυξης σημαίνει νέα μέτρα
Η καθυστέρηση που προδιαγράφεται στην τρίτη αξιολόγηση θα είναι περισσότερο επώδυνη από αυτήν της πρώτης και της δεύτερης αξιολόγησης. Εκτός από την καθυστέρηση ολοκλήρωσης του τρίτου ελληνικού Μνημονίου θα έχει και μια παράπλευρη απώλεια εξαιρετικά σημαντική, η οποία είναι δυνατό να φέρει νέα μέτρα για το 2018: Μια νέα αναθεώρηση του ρυθμού ανάπτυξης της οικονομίας για το 2017 και το 2018.
Ηδη στις φθινοπωρινές εκτιμήσεις της Ε.Ε. ο ρυθμός ανάπτυξης για την Ελλάδα αναθεωρήθηκε από το 2,1% του ΑΕΠ των χειμερινών εκτιμήσεων στο 1,6% του ΑΕΠ διατηρώντας την πρόβλεψη για ανάπτυξη 2,5% του ΑΕΠ το 2018. Προς το παρόν, η αναθεώρηση για το 2017 δεν επηρεάζει το φετινό προϋπολογισμό, αφού το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα Δημοσιονομικού Σχεδιασμού 2018 -2021 είχε ήδη αναθεωρήσει την πρόβλεψη για φέτος στο 1,8% του ΑΕΠ. Μια καθυστέρηση της αξιολόγησης μέχρι και την άνοιξη του 2018 όμως θα αλλάξει την πρόβλεψη και για το 2018 αναθεωρώντας παράλληλα εκ των υστέρων και την πρόβλεψη για το 2017. Κάτι τέτοιο θα άνοιγε νέες τρύπες κυρίως για τον κρίσιμο επόμενο χρόνο όταν θα πρέπει να επιτευχθεί ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ.
