Ανοίγει ο δρόμος για την απρόσκοπτη παραμονή ή και την επάνοδο εργαζομένων, περιλαμβανομένων συμβασιούχων, σε δήμους και περιφέρειες με δικαστικές αποφάσεις, ακόμη και πρωτόδικες, που τους δικαιώνουν.
Ρύθμιση που φέρνει το υπουργείο Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης επιτρέπει σε δημοτικές και περιφερειακές αρχές να παραιτηθούν από την άσκηση ένδικων μέσων κατά πρωτόδικων αποφάσεων με τις οποίες διατάσσεται η συνέχιση εργασίας ή η επιστροφή των εργαζομένων στην υπηρεσία τους.
Έτσι σε αυτές τις περιπτώσεις δεν θα συνιστά πράξη ενάντια στο δημόσιο συμφέρον ή παράβαση καθήκοντος που επισύρει πειθαρχικές ποινές η μη προσφυγή στη Δικαιοσύνη, όπως ισχύει τώρα, από τους αιρετούς σε δήμους και περιφέρειες, όπως και για μέλη των οικονομικών επιτροπών τους και διοικητικούς υπαλλήλους στους ΟΤΑ.
Μάλιστα αίρεται με αναδρομική ισχύ το αξιόποινο και παύει η δίωξη για όσους στους ΟΤΑ:
- Δεν άσκησαν ένδικα μέσα ή παραιτήθηκαν από ασκηθέντα επί υποθέσεων εργατικών διαφορών του προσωπικού.
- Παρέτειναν την ισχύ συμβάσεων εργασίας ορισμένου χρόνου και συμβάσεων μίσθωσης έργου.
Ο «βραχνάς» των ΙΔΑΧ
Η προηγούμενη μνημονιακή κυβέρνηση, «πατώντας» σε ισχύουσες διατάξεις, έστελνε εγκυκλίους στους ΟΤΑ επισημαίνοντας ότι η μη εξάντληση των ενδίκων μέσων στις δικαστικές διαφορές που αναφύονται μπορεί να ενεργοποιήσει τη διαδικασία περί πειθαρχικής ευθύνης.
Είναι χαρακτηριστικό ότι όλα αυτά επισημαίνονταν σε υπουργικά έγγραφα, όπως στην εγκύκλιο υπ' αριθ. πρωτ. οικ. 52510/ 31.12.2013, κατά την περίοδο που υλοποιούνταν με κάθε τρόπο η μείωση προσωπικού του δημοσίου και του ευρύτερου δημοσίου τομέα σε συμφωνία με την τρόικα. Είχε γίνει τότε κυβερνητικός βραχνάς η αναγνώριση συμβάσεων ως εξαρτημένης εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου (ΙΔΑΧ) με αποφάσεις πολιτικών δικαστηρίων οι οποίες καθίστανται τελεσίδικες και αμετάκλητες, άρα και υποχρεωτικές για τη διοίκηση.
Μάλιστα, προειδοποιούσαν για πειθαρχικές ευθύνες τα αρμόδια όργανα των ΟΤΑ και των νομικών τους προσώπων τα οποία αποδέχονταν τα αιτήματα των αγωγών, διότι κάτι τέτοιο, όπως έλεγαν οι τότε κυβερνητικοί παράγοντες, ήταν σαν να συνομολογούν ότι με τις συμβάσεις αυτές καλύπτονται πάγιες και διαρκείς ανάγκες τους και δεν ασκούν τα προβλεπόμενα τακτικά και έκτακτα ένδικα μέσα κατά των αποφάσεων αυτών.
Σημείωναν ότι αποτέλεσμα των πρακτικών αυτών είναι η κατάταξη συμβασιούχων σε προσωποπαγείς θέσεις ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου των φορέων αυτών επιβαρύνοντας τους προϋπολογισμούς τους με μη προγραμματισμένες δαπάνες. Επιπροσθέτως παρατηρούσαν ότι συνυπολογίζονται οι κατατάξεις αυτές για την τήρηση του λόγου 1:5 (μία πρόσληψη ανά πέντε αποχωρήσεις προσωπικού) στο Δημόσιο.
Αυτά τα νομικά ζητήματα προέβαλλαν δήμαρχοι και περιφερειάρχες για να ασκούν δικαστικές προσφυγές και να μην επανέρχονται εργαζόμενοι στις θέσεις τους. Αντιθέτως, άλλοι αιρετοί, με αποφάσεις δημοτικών ή περιφερειακών συμβουλίων, παραιτήθηκαν από τα ένδικα μέσα και βρίσκονται ενώπιον των συνεπειών του νόμου.
Τώρα η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ έρχεται να διευκολύνει αίροντας το αξιόποινο τέτοιων περιπτώσεων. Πέραν τούτου, όμως, ρίχνει ουσιαστικά το μπαλάκι στους δήμους και στις περιφέρειες για να υλοποιήσουν άμεσα ακόμη και τις πρωτόδικες δικαστικές αποφάσεις υπέρ της παραμονής ή επανόδου εργαζομένων στις θέσεις τους, μια και τίθεται ως προϋπόθεση ότι έχουν τις πιστώσεις για να τους πληρώνουν. Και όλα αυτά με δεδομένο ότι η κρατική ενίσχυση έχει μειωθεί δραστικά προς τους ΟΤΑ οι οποίοι σε μια περίοδο δραματικής οικονομικής κρίσης προσπαθούν να ανταποκριθούν σε αυξημένες ανάγκες των αδύναμων οικονομικά πολιτών.
Τι ορίζουν οι υπό ψήφιση ρυθμίσεις
Οι προβλέψεις αυτές περιλαμβάνονται στο άρθρο 48 του υπό ψήφιση σχεδίου νόμου για τη δημόσια διοίκηση με τίτλο «Εθνικό Μητρώο Επιτελικών Στελεχών Δημόσιας Διοίκησης, Βαθμολογική Διάρθρωση Θέσεων, Συστήματα Αξιολόγησης, Προαγωγών και Επιλογής Προϊσταμένων (Διαφάνεια, Αξιοκρατία και Αποτελεσματικότητα της Δημόσιας Διοίκησης)».
Με τις νέες ρυθμίσεις επέρχονται αλλαγές στις διατάξεις των άρθρων 72 και 176 του Ν. 3852/2010 που όριζαν ότι η Οικονομική Επιτροπή του δήμου και της περιφέρειας αντίστοιχα έχει αρμοδιότητα για τη λήψη της απόφασης άσκησης όλων των ενδίκων βοηθημάτων και μέσων, ενώ δεν είναι επιτρεπτή οποιαδήποτε παραίτηση από άσκηση ενδίκων μέσων προκειμένου για μισθολογικές απαιτήσεις καθώς και απαιτήσεις μισθών, επιδομάτων, αποζημιώσεων και γενικά μισθολογικών παροχών οποιασδήποτε μορφής, εξαιρουμένων εκείνων για τις οποίες το νομικό ζήτημα έχει επιλυθεί με απόφαση ανωτάτου δικαστηρίου.
Παραμένει η ισχύουσα πρόβλεψη ότι προκειμένου για μισθολογικές απαιτήσεις, κάθε μορφής, περιλαμβανομένων και των επιδομάτων, δεν είναι δυνατή η παραίτηση από την άσκηση ενδίκων μέσων, ο δικαστικός ή εξώδικος συμβιβασμός και η κατάργηση δίκης, εκτός από τις περιπτώσεις που το νομικό ζήτημα έχει κριθεί με απόφαση ανωτάτου δικαστηρίου.
Προστίθεται όμως ότι «κατ' εξαίρεση επιτρέπεται η παραίτηση από την άσκηση ενδίκων μέσων κατά πρωτόδικων αποφάσεων με τις οποίες διατάσσεται η παραμονή ή η επάνοδος εργαζομένων στην εργασία τους. Στην περίπτωση αυτή, η απόφαση περί της παραίτησης από τα ένδικα μέσα, η οποία πρέπει να διαλαμβάνει ειδικώς περί της ύπαρξης πιστώσεων στον προϋπολογισμό του δήμου για την κάλυψη της δαπάνης που προκύπτει από την άμεση συμμόρφωση προς την πρωτόδικη δικαστική απόφαση, λαμβάνεται υποχρεωτικά ύστερα από γνωμοδότηση δικηγόρου και με τη σύμφωνη γνώμη του προϊσταμένου της οικονομικής υπηρεσίας του δήμου».
Αυτό, σύμφωνα με τη νέα ρύθμιση, θα ισχύει όχι μόνο για τις αποφάσεις της Οικονομικής Επιτροπής δήμου ή περιφέρειας αλλά και όταν αποφασίζει το δημοτικό συμβούλιο για τον εξώδικο συμβιβασμό ή την κατάργηση δίκης που έχουν αντικείμενο μέχρι ποσού 30.000 ευρώ ή αντίστοιχα το περιφερειακό συμβούλιο λόγω υπέρβασης αντικειμένου 45.000 ευρώ.
Αναδρομικό «συγχωροχάρτι»
Η άλλη διάταξη που είναι κρίσιμη και περιλαμβάνεται στο υπό ψήφιση νομοσχέδιο αναφέρει: «Αίρεται το αξιόποινο των πράξεων που έλαβαν χώρα μέχρι τη δημοσίευση του παρόντος νόμου και παύουν οριστικά οι ποινικές, πειθαρχικές διώξεις και παύει κάθε διαδικασία καταλογισμού σε βάρος αιρετών εκπροσώπων των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης, καθώς και υπαλλήλων των ΟΤΑ α' και β' βαθμού και των υπαλλήλων των Υπηρεσιών Δημοσιονομικού Ελέγχου επί υποθέσεων σχετικών:
α) με μη άσκηση ένδικων μέσων ή παραίτησης από ασκηθέντα επί υποθέσεων εργατικών διαφορών του προσωπικού των ΟΤΑ α' και β' βαθμού και του προσωπικού των νομικών προσώπων τους (ΝΠΔΔ και ΝΠΙΔ) και β) με την παράταση ισχύος συμβάσεων εργασίας ορισμένου χρόνου και συμβάσεων μίσθωσης έργου του εν λόγω προσωπικού».
