Στην ετήσια έκθεσή του σχετικά με τις περικοπές των εκπομπών που απαιτούνται για τον περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη σε 1,5°C, το Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα του ΟΗΕ (UNEP) δήλωσε ότι ο στόχος δεν θα επιτευχθεί χωρίς μια παγκόσμια κινητοποίηση σε κλίμακα και ρυθμό που δεν έχει ξαναγίνει ποτέ.
Η προειδοποίηση έρχεται πριν από τις φετινές συνομιλίες Cop29 του ΟΗΕ στο Μπακού, στο πλούσιο σε ορυκτά καύσιμα Αζερμπαϊτζάν.
Εκεί, τα έθνη θα αντιμετωπίσουν εκκλήσεις να συμφωνήσουν σε πιο τολμηρή δράση για την αύξηση της χρηματοδότησης των αναπτυσσόμενων χωρών για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και την κάλυψη του χάσματος των εκπομπών.
Ποιοι θα υποφέρουν περισσότερο
Ο πλανήτης ακροβατεί σε τεντωμένο σχοινί, λέει ο Γκουτέρες για την υπερθέρμανση της Γης. Ειδικότερα, απαντώντας στην έκθεση, ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, δήλωσε ότι ο κόσμος «ακροβατεί σε ένα πλανητικό τεντωμένο σχοινί».
«Είτε οι ηγέτες θα γεφυρώσουν το χάσμα των εκπομπών, είτε θα βυθιστούμε με τα μούτρα στην κλιματική καταστροφή – με τους φτωχότερους και πιο ευάλωτους να υποφέρουν περισσότερο», δήλωσε.
Στις συνομιλίες του Παρισιού για το κλίμα το 2015, οι χώρες συμφώνησαν να περιορίσουν την άνοδο της θερμοκρασίας «πολύ κάτω» από τους 2°C και να συνεχίσουν τις προσπάθειες για τον περιορισμό της στον 1,5°C πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα.
Οι επιστήμονες έχουν προειδοποιήσει ότι δεν υπάρχει ασφαλές επίπεδο που αφορά την κλιματική αλλαγή.
Ωστόσο, ο 1,5°C έχει γίνει αντιληπτός ως ένα όριο πέρα από το οποίο θα γίνουν αισθητές οι χειρότερες επιπτώσεις του καύσωνα, της ξηρασίας, των πλημμυρών, της κατάρρευσης των φυσικών συστημάτων και της ανόδου της στάθμης της θάλασσας λόγω της κλιματικής αλλαγής.
Τα κράτη έχουν καταρτίσει σχέδια δράσης σε επίπεδο χώρας, για την επίτευξη των στόχων του Παρισιού, μέσω της μείωσης των εκπομπών από δραστηριότητες όπως η καύση ορυκτών καυσίμων και της δημιουργίας ή αποκατάστασης οικοτόπων όπως τα δάση για τη δέσμευση άνθρακα, έως το 2030.
Όμως, καθώς οι χώρες ετοιμάζονται να υποβάλουν την επόμενη σειρά σχεδίων δράσης έως το 2035 τους επόμενους μήνες, το UNEP προειδοποιεί ότι ο στόχος της αποτροπής της επικίνδυνης υπερθέρμανσης απομακρύνεται από την επίτευξη.
«Χρειαζόμαστε παγκόσμια κινητοποίηση σε κλίμακα και ρυθμό που δεν έχουμε ξαναδεί»
Η έκθεση αναφέρει ότι τα παγκόσμια αέρια του θερμοκηπίου εξακολουθούν να αυξάνονται και ότι το 2023 ήταν αυξημένα κατά 1,3% σε σχέση με τα επίπεδα του 2022 -μια ταχύτερη αύξηση από τον μέσο όρο της τελευταίας δεκαετίας- με την ομάδα των κορυφαίων οικονομιών της G20 να αντιπροσωπεύει περισσότερα από τα τρία τέταρτα (77%) των εκπομπών.
Ο κόσμος βρίσκεται αντιμέτωπος με μακροπρόθεσμη υπερθέρμανση του πλανήτη κατά 3,1°C με τις τρέχουσες πολιτικές, και ακόμη και αν οι χώρες υλοποιήσουν τα κλιματικά τους σχέδια έως το 2030, αυτό θα οδηγήσει σε αύξηση της θερμοκρασίας κατά 2,6°C-2,8°C, αναφέρει η έκθεση.
Αλλά οι χώρες βρίσκονται εκτός πορείας, ακόμη και για τα σχέδια αυτά.
Ο κ. Γκουτέρες δήλωσε ότι ήδη οι άνθρωποι υποφέρουν από τεράστιους τυφώνες, βιβλικές πλημμύρες και ζέστη ρεκόρ που μετατρέπει τα δάση σε προσάναμμα και τις πόλεις σε σάουνες.
ΟΗΕ: Καταστροφικές οι σημερινές πολιτικές
Προειδοποίησε ότι «οι σημερινές πολιτικές μας οδηγούν σε μια καταστροφική αύξηση της θερμοκρασίας κατά 3,1°C μέχρι το τέλος του αιώνα».
Είπε ότι οι κυβερνήσεις πρέπει να μειώσουν όλες τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, απεξαρτώντας τον κόσμο από τα ορυκτά καύσιμα, επιταχύνοντας την εξάπλωση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και σταματώντας και αντιστρέφοντας την αποψίλωση των δασών, και να συμφωνήσουν έναν νέο χρηματοδοτικό στόχο στο Cop29 για να ξεκλειδώσουν τα τεράστια χρηματικά ποσά που χρειάζονται οι αναπτυσσόμενες χώρες για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Η Ίνγκερ Άντερσεν, εκτελεστική διευθύντρια του UNEP, δήλωσε: «Η ώρα της κλιματικής κρίσης είναι εδώ». «Χρειαζόμαστε παγκόσμια κινητοποίηση σε κλίμακα και ρυθμό που δεν έχουμε ξαναδεί -ξεκινώντας από τώρα, πριν από τον επόμενο γύρο δεσμεύσεων για το κλίμα- αλλιώς ο στόχος του 1,5°C θα είναι σύντομα νεκρός και ο στόχος των 2°C θα πάρει τη θέση του στην εντατική».
Κάλεσε τα έθνη που συναντώνται για το Cop29 να αυξήσουν τη δράση τους τώρα, να προετοιμάσουν το έδαφος για ισχυρότερα εθνικά σχέδια και στη συνέχεια «να τα δώσουν όλα για να μπουν σε τροχιά 1,5°C».
Και είπε: «Ακόμη και αν ο κόσμος ξεπεράσει τον 1,5°C -και οι πιθανότητες να συμβεί αυτό αυξάνονται καθημερινά- πρέπει να συνεχίσουμε να προσπαθούμε για έναν καθαρό μηδενικό, βιώσιμο και ευημερούντα κόσμο.
