Πολύ λίγα είναι τα νεοκλασικά κτίρια που σώζονται σήμερα στην Αθήνα εν συγκρίσει με όσα υπήρχαν στο παρελθόν.
Ο νεοκλασικισμός έκανε την εμφάνισή του στα τέλη του 19ου αιώνα, αλλά δεν κράτησε για πολύ. Με τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου η κατάσταση στη ρυμοτομία της πρωτεύουσας άλλαξε ριζικά κι έδωσαν τη θέση τους στις πολυκατοικίες. Υπάρχουν πολλά νεοκλασικά κτίρια που χάθηκαν στην πορεία των ετών, εμείς σας παρουσιάζουμε πέντε από αυτά…
Μέγαρο Πεσμαζόγλου: Ένα από τα πιο επιβλητικά μέγαρα στην Αθήνα. Οικοδομήθηκε περίπου στο 1900 με σχέδια του αρχιτέκτονα Έρνεστ Τσίλερ. Βρισκόταν στη θέση του σημερινού κτιρίου στη συμβολή της Βασιλίσσης Σοφίας με την Ηρώδου Αττικού. Έχει απομείνει πλέον το μισό οικοδόμημα, με το άλλο μισό να έχει αντικατασταθεί από σύγχρονη κατασκευή, μετά τη μοιρασιά του που έγινε από τους κληρονόμους του.
Δημοτικό Θέατρο της Αθήνας: Ένα από τα πιο επιβλητικά θέατρα που έχουν υπάρξει στην Ελλάδα. Ωστόσο, σε λιγότερο από εξήντα χρόνια χτίστηκε, εγκαινιάστηκε και κατεδαφίστηκε. Η απόφαση να κατασκευαστεί πάρθηκε επί εποχής Όθωνα, το 1857, αλλά τα εγκαίνιά του έγιναν στη σημερινή πλατεία Κοτζιά αρκετά χρόνια μετά, το 1888. Αφού έγινε κατάλυμα για οικογένειες προσφύγων μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, αργότερα λεηλατήθηκε. Το 1940 ο Κωνσταντίνος Κοτζιάς, από τη θέση του υπουργού Διοικήσεως Πρωτευούσης, έδωσε την εντολή να ξεκινήσουν οι εργασίες κατεδάφισής του.
Μέγαρο κοντέσσας Τζένης Θεοτόκη: Το μοναδικό νεοκλασικό στη διεύθυνση Σωκράτους 67, του αρχιτέκτονα Σταμάτη Κλεάνθη, χτίστηκε μεταξύ του 1842 και του 1844 για να φιλοξενήσει το ζεύγος Θεοτόκη. Το κτίριο κατεδαφίστηκε το 1956 για να αντικατασταθεί από μεγάλες, σύγχρονες πολυκατοικίες, ενώ είχε χρησιμοποιηθεί για κάποιο διάστημα και ως κλινική.
Μέγαρο Παπούδωφ: Δίπλα ακριβώς στη Βουλή των Ελλήνων, στη συμβολή των οδών Βασιλίσσης Σοφίας και Πανεπιστημίου, πριν από μισό αιώνα στεγαζόταν ένα από τα πιο μεγάλα μέγαρα των Αθηνών. Θεωρείται ότι χτίστηκε μεταξύ 1875 και 1899 για να στεγάσει τον ομογενή από τη Ρωσία, τραπεζίτη Αριστείδη Παπούδωφ. Από το 1960 κι έπειτα ξεκίνησαν συζητήσεις για την κατεδάφισή του, η οποία έγινε το 1971.
Μέγαρο Νεγρεπόντη: Κατασκευάστηκε το 1870 επί των οδών Λεωφόρος Αμαλίας 2-4 και Όθωνος, αλλά το 1959 κατεδαφίστηκε. Χαρακτηριστικό του κτιρίου ήταν η ωραία τοξοστοιχία της πρόσοψης. Αρχικά χρησιμοποιούταν ως κατοικία της Λουκίας Λ. Λουριώτη, στη συνέχεια χρησιμοποιήθηκε ως ανάκτορο του διαδόχου Κωνσταντίνου μετά το γάμο του με τη Σοφία της Πρωσίας, το 1889. Κάποια στιγμή πέρασε στη δικαιοδοσία του ελληνικού κράτους και μέχρι το 1940 στέγαζε το υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας.
