Πέμπτη 19 Δεκεμβρίου 2024 -

Παραμονή Πρωτοχρονιάς στον Πόντο κρεμούσαν το δισάκι



Το βράδυ παραμονής του Νέου Έτους, τα παιδιά πήγαιναν για τα Κάλαντα. Τι έκαναν όμως αυτοί και αυτές που μόλις πέρασαν την παιδική ηλικία ή πλησίαζαν το 18ο έτος της ηλικίας τους και δεν μπορούσαν να πούνε τα κάλαντα;

Επινόησαν το έθιμο «το κρέμασμα του δισακίου».

Χωρίζονταν σε ομάδες 2-3 ατόμων, χωριστά τα αγόρια από τα κορίτσια, και επισκέπτονταν τα γειτονικά και συγγενικά σπίτια. Κλείδωναν την εξώπορτα και ανέβαιναν στη στέγη. Κατέβαζαν από το φεγγίτη το δισάκι τους –στο οποίο είτε κρεμούσαν είτε έβαζαν μέσα του ένα κυπροκούδουνο (χάλκινο κουδούνι για τα ζώα)– και το κουνούσαν.

Με το άκουσμα των ήχων οι νέοι της οικίας έτρεχαν να συλλάβουν τους επισκέπτες, αλλά έβρισκαν την πόρτα κλειστή. Επέστρεφαν στο εσωτερικό και ρωτούσαν ποιοι είναι, αλλά δεν λάμβαναν απάντηση. Τότε γέμιζαν το δισάκι με άχυρα, άχρηστα υποδήματα, σβουνιές, ακόμα και με μικρές πέτρες. Οι επισκέπτες ανέβαζαν το δισάκι και μόλις έβλεπαν το περιεχόμενο το άδειαζαν μέσα στο σπίτι και κατέβαζαν ξανά το δισάκι. Το ίδιο γινόταν συνεχώς μέχρις ότου οι επισκέπτες βάλουν μέσα στο δισάκι ένα αντικείμενο που θα αναγνώριζαν οι ιδιοκτήτες της οικίας: μαντίλι, κλειδί, εικόνισμα κτλ. Τότε, η οικοδέσποινα γέμιζε το δισάκι με διάφορα καλούδια (καρύδια, απίδια, πορτοκάλια κ.ά.), και όταν ήταν συγγενείς έβαζε και χρήματα.

Ενώ οι επισκέπτες ανέβαζαν το δισάκι, η οικοδέσποινα τους ευχόταν: «Να ζείτε, και του χρόνου, λελευίζω σας που τιμάτε τα παλαιά τα συνήθεια...».

 

Καταγραφή: Γεώργιος Θ. Κανδηλάπτης (Κάνις).
Πηγή: facebook / Τσιτενός / Ρίζα μ’.