Τα δώρα του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα προς τους συνταξιούχους αιφνιδίασαν Βρυξέλλες και Βερολίνο που φρόντισαν να δείξουν τις επιφυλάξεις τους και να επισημάνουν ότι η ελληνική κυβέρνηση, αφενός έχει δεσμευτεί στους στόχους του μνημονίου, αφετέρου οφείλει πριν από παρόμοιες ενέργειες να διαβουλεύεται με τους θεσμούς.
Το θέμα βέβαια δεν είναι εάν η κυβέρνηση οφείλει να έχει την έγκριση των θεσμών πριν από κάθε κίνηση, ακόμη και στην διανομή 600 εκατομμυρίων ευρώ, κάτι που στερεί ακόμη και τα ελάχιστα ψήγματα αυτονομίας, αλλά εάν έχει κάνει τις προπαρασκευαστικές ενέργειες ώστε παρόμοιες πρωτοβουλίες να μην προκαλέσουν αντιδράσεις που θα επιφέρουν μεγαλύτερο κόστος. Με δεδομένο μάλιστα ότι ακόμη διαρκεί η διαπραγμάτευση για την δεύτερη αξιολόγηση, την οποία η κυβέρνηση επανειλημμένως έχει δηλώσει ότι επείγεται να κλείσει. Θα φανεί τις προσεχείς ημέρες εάν Βρυξέλλες και Βερολίνο, πέρα από τις απαραίτητες επισημάνσεις, θα δείξουν ανοχή απέναντι σε μία κίνηση που έχει σαφώς πολιτικούς στόχους στο εσωτερικό της χώρας, ώστε να βοηθήσει την κυβέρνηση σε μία συγκυρία που αμφισβητείται έντονα και η δημοφιλία της όπως και του πρωθυπουργού είναι στο ναδίρ.
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Δημήτρης Τζανακόπουλος πάντως φρόντισε να δώσει την απαραίτητη, για την πολιτική αξιοποίηση πατριωτική χροιά, στην ενέργεια της κυβέρνησης, δηλώνοντας χθες ότι «δεν είμαστε αποικία, η κυβέρνηση δεν πρόκειται να πάρει πίσω τις χθεσινές εξαγγελίες Τσίπρα, ακόμη και αν πιέσουν οι δανειστές». Διευκρίνησε δε, ότι «τέτοιες πιέσεις δεν έχουν υπάρξει μέχρι στιγμής», και πως «η κυβέρνηση έχει δικαίωμα να διαθέσει όπως νομίζει τις δαπάνες της και το πλεόνασμα της». Επιβεβαίωσε πάντως ότι δεν είχε υπάρξει προηγούμενη ενημέρωση των δανειστών λέγοντας: «Τώρα όλοι το γνωρίζουν».
Η Κομισιόν από την πλευρά της αντέδρασε με συγκαταβατικό τρόπο, δεν αποδοκίμασε την πρωροβουλία της κυβέρνησης αλλά φρόντισε να καταστήσει σαφή την επιφύλαξή της. Η εκπρόσωπος Τύπου Ανίκα Μπράιτχαρντ, είπε ότι η Κομισιόν λαμβάνει υπόψη το διάγγελμα του Έλληνα πρωθυπουργού και ότι συμμερίζεται την ανάγκη να βοηθηθούν οι κάτοικοι των νησιών, ωστόσο έστειλε την προειδοποίηση: «Πρέπει να θυμίσω ότι το πρόγραμμα περιλαμβάνει σαφείς δεσμεύσεις για προκαταβολικές συζητήσεις γύρω από το πρόγραμμα και δεσμεύσεις για το πώς θα γίνεται ο χειρισμός περιπτώσεων υπεραπόδοσης στους συμφωνημένους στόχους πρωτογενούς πλεονάσματος. Η Κομισιόν θα συζητήσει τα επόμενα βήματα με τους άλλους θεσμούς». Διευκρίνησε ότι η Κομισιόν δεν ήξερε τις λεπτομέρειες και ότι αυτές θα πρέπει να εξεταστούν πριν γίνουν περισσότερες δηλώσεις ή περαιτέρω κινήσεις.
Από την κυβέρνηση διαρρέει ότι ο πρόεδρος της Κομισιόν Γιούνκερ βλέπει με συμπάθεια την πρωτοβουλία του Αλέξη Τσίπρα. Ωστόσο έτερος αξιωματούχος διέρρεε στις Βρυξέλλες ότι δεν ήταν ενήμερη η ΕΕ, και ότι οι ανακοινώσεις του Ελληνα πρωθυπουργού ενδεχομένως να δυσκολεύουν τη διαπραγμάτευση των Ευρωπαίων με το ΔΝΤ για το ύψος του πλεονάσματος του 2018 αλλά και των επόμενων ετών. Οι ίδιες πηγές, ανέφεραν ότι υπάρχουν σοβαρές δυσκολίες εφαρμογής όσον αφορά την πρόσφατη απόφαση του Eurogroup.
Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης (ΕΣΜ), Κλάους Ρέγκλινγκ: «Περιμένω ότι η Ελλάδα θα μπορέσει να επιστρέψει στην αγορά ομολόγων αρκετά πριν από το τέλος του προγράμματος τον Αύγουστο 2018, με την προϋπόθεση ότι θα εφαρμόσει τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις. Στο πλαίσιο αυτό, οι ανακοινώσεις που έγιναν χθες βράδυ από τον Έλληνα πρωθυπουργό χωρίς διαβούλευση με τους θεσμούς δημιουργούν αριθμό ερωτημάτων».
Ψυχρή ήταν η τοποθέτηση του Βερολίνου ενώ ο γερμανικός Τύπος έπαιξε τον γνωστό ρόλο. Η εκπρόσωπος του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών Φρεντερίκε φον Τιζενχάουζεν δήλωσε: «Όχι, το θέμα δεν συζητήθηκε ούτε και στο Eurogroup της περασμένης Δευτέρας. Αλλά είναι υπόθεση των θεσμών να αξιολογούν τέτοιου είδους μέτρα».
Ο γερμανικός Τύπος πάλι μιλά για αιφνιδιασμό Τσίπρα και εκφράζει έκπληξη για αυτή την κίνηση, σε μια κρίσιμη περίοδο έντονων αντιπαραθέσεων και αγώνα δρόμου προκειμένου να κλείσει η δεύτερη αξιολόγηση. Η εφημερίδα Süddeutsche Zeitung του Μονάχου σημειώνει ότι αυτή την εποχή Ευρωπαίοι και ΔΝΤ ερίζουν γύρω από την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους και ότι «η μεγαλοψυχία του Τσίπρα λίγο πριν τις γιορτές των Χριστουγέννων θα προκαλέσει προφανώς κριτική στην Ευρώπη. Εσωπολιτικά ο αριστερός πολιτικός βρίσκεται υπό τεράστια πίεση. Ο λαός έχει απογοητευτεί, γιατί ο πρωθυπουργός δεν κατάφερε να εμποδίσει ακόμη πιο σκληρά μέτρα. Οι πολίτες κρίνουν ότι η κατάσταση έχει χειροτερέψει σε σχέση με πέρυσι και οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι εάν γίνονταν εκλογές, θα τις κέρδιζε η ΝΔ”.
Στον γνωστό επιθετικό της ρόλο η εφημερίδα Bild, σύμφωνα με την οποία ο Τσίπρας παραβίασε τις συμφωνίες που αφορούν στα προγράμματα διάσωσης. «Αντί να κάνει οικονομία, εξαγγέλλει την πρόσληψη 5.000 νέων γιατρών, νοσοκόμων και άλλου προσωπικού για τα κρατικά νοσοκομεία, 13ο μισθό για χαμηλοσυνταξιούχους ύψους 617 εκατ. ευρώ και πάγωμα του ΦΠΑ στα νησιά του ΒΑ Αιγαίου, μια καθαρή παραβίαση των συμφωνηθέντων στο τρίτο πρόγραμμα βοήθειας». Η εφημερίδα υπενθυμίζει τις προειδοποιήσεις του Γερμανού υπουργού Οικονομικών της περασμένης Δευτέρας, ότι εάν δοθούν ελαφρύνσεις του χρέους, η Ελλάδα δεν πρόκειται να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις.
