Είκοσι ένα χρόνια συμπληρώνονται από τον θάνατο του Ανδρέα Παπανδρέου, του πολιτικού που σηματοδότησε και διαμόρφωσε σε πολύ μεγάλο βαθμό την πορεία της Ελλάδας στη διάρκεια της Μεταπολίτευσης.
Με την ίδρυση του, το ΠΑΣΟΚ επηρεάσε σημαντικά την πολιτική και κοινωνική ζωή της Ελλάδας. Στην ιδρυτική διακήρυξή του, στις «3 του Σεπτέμβρη» του 1974, συμπυκνώνεται το τετράπτυχο «Εθνική Ανεξαρτησία - Λαϊκή Κυριαρχία - Κοινωνική Απελευθέρωση-Δημοκρατικές Διαδικασίες».
Ο Ανδρέας Παπανδρέου διετέλεσε πρωθυπουργός τις περιόδους 1981-1989 και 1993-1996 υπερβαίνοντας τους κοινωνικούς διαχωρισμούς που είχε κληροδοτήσει ο εμφύλιος και η δικτατορία επιβάλοντας το δίπολο «Δεξιά-Αντιδεξιά». Ξεχωριστή θέση έχουν στη νεώτερη πολιτική ιστορία η αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης, ο εκδημοκρατισμός του συνδικαλιστικού κινήματος αλλά και των Ενόπλων Δυνάμεων, η δημιουργία του Εθνικού Συστήματος Υγείας και του Ανωτάτου Συμβουλίου Επιλογής Προσωπικού (ΑΣΕΠ), καθώς και η συνταγματική αναθεώρηση του 1985-1986, η οποία παγίωσε το σύστημα κοινοβουλευτικής εξουσίας που ισχύει έως και σήμερα.
Οι αντίπαλοι του Ανδρέα Παπανδρέου από τον συντηρητικό και τον φιλελεύθερο χώρο τον επικρίνουν για μεγάλη αύξηση των δημοσίων δαπανών και του δημοσίου χρέους στην οικονομική του διαχείριση, για προσπάθεια επιβολής του ΠΑΣΟΚ στη δημόσια διοίκηση.
Το ΑΠΕ-ΜΠΕ ζήτησε από τρείς προσωπικότητες που συνεργάστηκαν με τον Ανδρέα Παπανδρέου στην κυβέρνηση και τα κομματικά όργανα του ΠΑΣΟΚ να προσεγγίσουν με βάση τις σκέψεις και αντιλήψεις του τη σημερινή κρίση που διέρχεται η χώρα.
Ο πρώην πρόεδρος της Βουλής, Απόστολος Κακλαμάνης υπήρξε από τη ίδρυση του ΠΑΣΟΚ συνοδοιπόρος και υπουργός στις κυβερνήσεις του Ανδρέα Παπανδρέου και μεταξύ άλλων τονίζει: «Ο Ανδρέας Παπανδρέου κατόρθωσε να περάσει το όραμα του στα εκατομμύρια των Ελλήνων και Ελληνίδων, έτσι ώστε όσοι κι αν υποκρίθηκαν ή υποκριθούν ότι ενστερνίζονται και αγωνίζονται για το ίδιο όραμα και τις ίδιες αξίες, έστω κι αν επιτύχουν να αποπροσανατολίσουν το λαό μας γρήγορα αποδείχτηκαν στο παρελθόν και θ' αποδειχτούν κοινοί κάπηλοι και πολιτικοί απατεώνες και θα απογυμνωθούν από τα 'αριστερά', 'κεντροαριστερά', 'κεντρώα', 'προοδευτικά', ή άλλα ψιμύθια τους».
Από την πλευρά του, ο επί χρόνια βουλευτής και υπουργός Μιλτιάδης Παπαιωάννου επισημαίνει οτι «...υπάρχουν πολλοί που στην επιδίωξή τους να δώσουν διαχρονικό 'συγχωροχάρτι' στις δυνάμεις της συντήρησης, για όσα συμβαίνουν σήμερα στον τόπο, κυρίως για την περίοδο της 'εγκληματικής' διακυβέρνησης της χώρας από τον τελευταίο Καραμανλή, ισχυρίζονται ότι για όλα τα δεινά του τόπου φταίει ο Ανδρέας Παπανδρέου», ενω σε αλλο σημείο σημειώνει: «Αν ζούσε, θα έβλεπε δυστυχώς σήμερα πολλά από τα πολιτικά του τέκνα, ευεργετηθέντα από το ΠΑΣΟΚ, να πρωταγωνιστούν στη διάλυσή του. Θεσιθήρες, αχάριστοι και καιροσκόποι. Πιστεύω ότι θα συμμεριζόταν και τη δική μου εκτίμηση ότι το ΠΑΣΟΚ, κυρίως 'έπεσε από μέσα'.
Τέλος, ο Γιάννης Σουλαδάκης, για πολλά χρόνια μέλος του Εκτελεστικού Γραφείου του ΠΑΣΟΚ και ευρωβουλευτής του, υποστηρίζει ότι: «Ο Ανδρέας ήταν πάντοτε μπροστά στις κρίσεις, αναλάμβανε ευθύνες, τις αντιμετώπιζε και όπου ήταν αναγκαίο πρωταγωνιστούσε στην Εθνική Συνεννόηση. Ας επιχειρήσουμε μια προσομοίωση με μια υπόθεση εργασίας, τι θα έκανε ο Ανδρέας αν ήταν σήμερα πολιτικά παρών. Η πιο απλή αλλά και σωστή απάντηση θα ήταν ότι δεν θα άφηνε την χώρα να οδηγηθεί σε κρίση».
Άρθρο του πρ. προέδρου της Βουλής Απ. Κακλαμάνη
Ο ιστορικός της σύγχρονης ιστορίας μας αξιολογώντας τις ηγετικές πολιτικές προσωπικότητες του 20ου αιώνα θα σταθεί πρωτίστως στο ρόλο που διαδραμάτισαν, εκτός από τη μεγάλη μορφή του εθνάρχη Ελευθερίου Βενιζέλου, και στους Γεώργιο Παπανδρέου, Κωνσταντίνο Καραμανλή και Ανδρέα Παπανδρέου. Και για τους τρεις θα χρειαστεί να διαπεράσει «αγιογραφίες», ή «λιβέλους», που έχουν επιδαψιλεύσει φίλοι και εχθροί για να δώσει καθαρή την προσωπικότητα και τη θέση που η αντικειμενική και τεκμηριωμένη αποτίμηση καθενός θα καθορίσει για αυτούς.
Καθώς κλείνουν σήμερα 21 χρόνια από το θάνατο του Ανδρέα Παπανδρέου και ανατρέχοντας σε μια αδιάσπαστη πολιτική και προσωπική σχέση από το 1962 μέχρι και το 1996 που έφυγε, μπορώ να μαρτυρήσω απλά και καθαρά τα εξής: Ο Ανδρέας ήταν πολύ ανθρώπινος στις διαπροσωπικές του σχέσεις και το λαό. Ήταν και «ανοιχτό βιβλίο», αλλά μόνο για όσους άφηνε να τον «διαβάσουν» καλά.
Οι πάσης μορφής και ρόλου αντίπαλοι του Ανδρέα μπέρδευαν και συνεχίζουν να μπερδεύουν τη σταθερή έγνοια του για τον κυνηγημένο και προδομένο πολλαπλώς κόσμο της Αριστεράς και του δημοκρατικού κέντρου, καθώς και όλους τους απλούς ανθρώπους του μόχθου, της υπαίθρου και των αστικών κέντρων που βρίσκονταν μονίμως στη «γωνία» από το κράτος της Δεξιάς. Έτσι βάφτισαν λαϊκισμό την ανυπόκριτη εγκαρδιότητα και την απλότητα που χαρακτηρίζει τους γνήσιους πολιτικούς ηγέτες ενός λαού, που αξιοποιούν μια αμφίδρομη σχέση με το λαό τους, τον εμπνέουν και τον οδηγούν στο πεπρωμένο του. Έτσι ο Ανδρέας θα έμπαινε μπροστά ως εμπνευστής της μεγάλης, ειρηνικής, αλλά βαθιάς κοινωνικής και δημοκρατικής επανάστασης, που άρχισε με την ιδρυτική διακήρυξη του ΠΑΣΟΚ στις 3 Σεπτέμβρη 1974.
Όπως σε όλα τα μεγάλα ιστορικά άλματα ενός λαού ανάμεσα ή πίσω από αυτούς που πρωτοπορούν είναι αναπότρεπτη η εμφάνιση δειλών και κάπηλων που αξιοποιούνται σε ρόλο Ιούδα οι ίδιοι και τα πεπραγμένα τους από τους καραδοκούντες Φαρισαίους αντιπάλους. Έτσι και το ΠΑΣΟΚ και η Αλλαγή που έφερε στη χώρα δεν μπόρεσαν να ξεφύγουν από τον κανόνα. Από τα εκατομμύρια των μελών και οπαδών του και τις χιλιάδες των στελεχών του οι Φαρισαίοι της Δεξιάς και της «Αριστεράς» αξιοποιούν τους ελάχιστους ιδιοτελείς και λιποτάχτες που πρόδωσαν τις αξίες και τους αγώνες του λαϊκού μας κινήματος για να κατασυκοφαντούν στα μάτια ενός λαού που κατόρθωσαν, έστω και προσωρινά να αποπροσανατολίσουν.
Όμως, ο Ανδρέας Παπανδρέου κατόρθωσε να περάσει το όραμα του στα εκατομμύρια των Ελλήνων και Ελληνίδων, έτσι ώστε όσοι κι αν υποκρίθηκαν ή υποκριθούν ότι ενστερνίζονται και αγωνίζονται για το ίδιο όραμα και τις ίδιες αξίες, έστω κι αν επιτύχουν να αποπροσανατολίσουν το λαό μας γρήγορα αποδείχτηκαν στο παρελθόν και θ’ αποδειχτούν κοινοί κάπηλοι και πολιτικοί απατεώνες και θα απογυμνωθούν από τα «αριστερά», «κεντροαριστερά», «κεντρώα», «προοδευτικά», ή άλλα ψιμύθια τους. Αργά ή γρήγορα, επίσης, θα επιβεβαιωθεί ο Ανδρέας και η παρακαταθήκη του. «Το ΠΑΣΟΚ δεν ιδρύθηκε για να αποτελέσει διάττοντα αστέρα στα δημόσια πράγματα του τόπου. Δεν δωρίζεται, δεν κληρονομείται, δεν τεμαχίζεται σε τιμάρια».
Για τον ΑΝΘΡΩΠΟ και τον ΗΓΕΤΗ Ανδρέα Παπανδρέου, θα κλείσω με τρία γεγονότα κι τις αντίστοιχες εικόνες του, πολύ χαρακτηριστικές γι’ αυτόν, που έχουν μείνει πολύ βαθιά στη μνήμη μου. Πρώτη: όταν ο Κωσταντίνος Καραμανλής το 1975 έφερε στη Βουλή το νομοσχέδιο ορισμένης χρονικής ισχύος για το «αυτόματο διαζύγιο» των «αλύτρωτων» συζύγων. Είχα οριστεί ως εισηγητής του ΠΑΣΟΚ να εισηγηθώ θετικά, αλλά είχα αντιρρήσεις για τις περιπτώσεις ανήλικων παιδιών. Όμως, οι κυρίες Μαργαρίτα Παπανδρέου, Ντ. Γιαννοπούλου και Ε. Παναγοπούλου (από το ΔΣ της Ε.Γ.Ε.) με επισκέφτηκαν για να ζητήσουν να εισηγηθώ όχι μόνο θετικά, αλλά και να ισχύσει για πάντα ο νόμος εκείνος. Ενημέρωσα για τις αντιρρήσεις μου τον Ανδρέα και ζήτησα να εισηγηθεί άλλος βουλευτής. Αφού με άκουσε, με κοίταξε κατάματα λέγοντας μου «Έχεις δίκιο, μην τις ακούς…», εμφανώς συγκινημένος. Ο Ανδρέας ήταν μικρό παιδί όταν χώρισαν οι γονείς του!..
Δεύτερη: Ήμουνα Πρόεδρος της Βουλής κι ο Ανδρέας με κάλεσε στου Μαξίμου για να ζητήσει τη γνώμη μου αν πρέπει να ανασταλεί η δίωξη κατά του μεγάλου αντιπάλου του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη που είχε παραπεμφθεί από τη Βουλή στο Ειδικό Δικαστήριο για τις υποθέσεις των τηλεφωνικών υποκλοπών και της πώλησης των Τσιμέντων ΑΓΕΤ ΗΡΑΚΛΗΣ στον Ιταλό Παντσαβόλτα.
Με ρώτησε πώς θα το πάρουν οι βουλευτές μας, προσθέτοντας, όμως, «Αποστόλη, θα το κάνω ούτως ή άλλως. Δε μου πάει εμένα να ανταποδώσω το κακό στον Μητσοτάκη. Ούτε να ποντάρω πολιτικά σε ένα νέο διχασμό. Χαλάλι του!». Έτσι κι έγινε σε λίγες μέρες. Η Βουλή αποφάσισε την αναστολή.
Τρίτη: Μάρτης 1987. Ελλάδα – Τουρκία. Ο Ανδρέας συγκάλεσε το ΚΥΣΕΑ, στο οποίο συμμετείχα, ως Υπουργός Προεδρίας. Έδειχνε ήρεμος, αλλά όχι όπως άλλες όχι, όμως, τόσο σοβαρές στιγμές. Έκανε κλιμακωτά την εισήγηση, δείχνοντας ότι ήταν και η απόφασή του. Η πρόκληση της Τουρκίας στο Β. Αιγαίο, αν μένει αναπάντητη θα έχει συνέχεια, πρέπει να απαντηθεί τώρα κι αν χρειαστεί να αποκρουστεί δυναμικά! Δε γίνεται αλλιώς. Συμφωνείτε; ρώτησε προεξοφλώντας σχεδόν τη θετική απάντηση όλων. Ουδείς αντέλεξε. Κι ο Ανδρέας σπεύδοντας, με εμάς να ακολουθούμε, ανέβηκε στην αίθουσα του Υπουργικού Συμβουλίου, που είχε, επίσης συγκαλέσει για τα περαιτέρω. Στη δήλωσή του on camera ήταν ξεκάθαρος. Οι Τούρκοι δια στόματος του Πρωθυπουργού Οζάλ από το Λονδίνο έκαναν πίσω…! Άραγε, θα έκαναν αυτά που κάνουν σήμερα στο Αιγαίο οι Τούρκοι αν στη θέση του πρωθυπουργού της Ελλάδος ήταν Εκείνος και όχι ο κ. Τσίπρας;
Άρθρο του πρ. υπουργού Μ. Παπαϊωάννου
Είχα την τύχη και την τιμή να είμαι κοντά στον Ανδρέα Παπανδρέου από το 1974 μέχρι το θάνατό του. Διατηρώ ζωντανές αναμνήσεις και έντονα συναισθήματα. Δεν επιχειρώ σήμερα μια συνολική αποτίμηση της τεράστιας προσφοράς του στη χώρα και το λαό. Κοινός είναι ο τόπος ότι ο Ανδρέας αγαπήθηκε από τη μεγάλη πλειοψηφία του λαού, όσο κανένας άλλος πολιτικός ηγέτης στη νεότερη ιστορία της χώρας. Δεν είναι τυχαίο ότι ακόμα και σήμερα, είκοσι και ένα χρόνια μετά το θάνατό του, σε έρευνες της κοινής γνώμης θεωρείται ως ο καλύτερος Πρωθυπουργός της νεότερης Ελλάδας. Είναι επίσης γνωστό ότι σήμερα στο χώρο της δημοσιογραφίας και της αυτοαποκαλούμενης πνευματικής ελίτ, υπάρχουν συνειδητοί διαστρεβλωτές των γεγονότων και της ιστορικής μνήμης. Ανάμεσα σ’ αυτούς υπάρχουν πολλοί που στην επιδίωξή τους να δώσουν διαχρονικό «συγχωροχάρτι» στις δυνάμεις της συντήρησης, για όσα συμβαίνουν σήμερα στον τόπο, κυρίως για την περίοδο της «εγκληματικής» διακυβέρνησης της χώρας από τον τελευταίο Καραμανλή, ισχυρίζονται ότι για όλα τα δεινά του τόπου φταίει ο Ανδρέας Παπανδρέου. Χρησιμοποιούν πλαστά στοιχεία. Παραποιούν τα γεγονότα. Τον καταγγέλλουν ως «μεγάλο λαϊκιστή». Ότι είναι ο αποκλειστικά υπεύθυνος για το υψηλό χρέος της χώρας. Επιχειρούν ανούσιες συγκρίσεις ακόμη και με έναν από τους χειρότερους Πρωθυπουργούς της χώρας, όπως είναι ο Αλέξης Τσίπρας. Λαϊκιστής φυσικά δεν είναι όποιος επαγγέλθηκε στη χώρα μας την ΑΛΛΑΓΗ. Γιατί αλλαγή στη χώρα έγινε. Ο Ανδρέας δεν κορόιδεψε τον λαό. Ακύρωσε στην πράξη την θεωρία της «ψωροκώσταινας». Έδωσε αξιοπρέπεια στη χώρα, αλλά και στην συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων, που μέχρι τότε ζούσαν στο περιθώριο της κοινωνικής ζωής. Αρκεί να θυμηθούμε την άμβλυνση των κοινωνικών ανισοτήτων. Τη δημιουργία στη χώρα μιας ευημερούσας μεσαίας τάξης. Ισχυρίζονται ότι ο Ανδρέας υπήρξε λαϊκιστής, γιατί δεν πραγματοποίησε το σύνθημα του «ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο» και «Έξω οι βάσεις του θανάτου». Για δυο κορυφαία ζητήματα που αναθεώρησε τις θέσεις του, με ευθύνη προς όφελος της χώρας, κάτω από τις επιταγές της νέας πραγματικότητας. Γιατί ο Ανδρέας δεν ήταν μόνο οραματιστής, ήταν και ρεαλιστής. Ήταν αληθινός. Δεν ήταν ψεύτης.
Γράφω σήμερα γιατί εξοργίζομαι με αναφορές και συγκρίσεις που έγιναν και γίνονται σε βάρος του, με αφορμή δυο κυρίως γεγονότα.
Με τον θάνατο του Κων. Μητσοτάκη επιχειρήθηκε, από τους ίδιους κονδυλοφόρους, μια ατεκμηρίωτη κατασυκοφάντηση του Ανδρέα. Δεν έμειναν σε θεμιτές νεκρολογίες μόνον για τον εκλιπόντα. Τους υπενθυμίζω μόνον ότι ο Κων. Μητσοτάκης οργάνωσε δίκη εναντίον του, με το βασικό ερώτημα «πού βρήκε τα λεφτά ο Ανδρέας για να χειρουργηθεί στο Χέρφιλντ;». Τέτοιο κατάντημα. Ο Ανδρέας πανηγυρικά αθωώθηκε. Με ρητή αναφορά ότι τα νοσήλια δεν τα πλήρωσε ο Κοσκωτάς. Λίγα χρόνια μετά, όταν στον Κων. Μητσοτάκη ασκήθηκε τεκμηριωμένη ποινική δίωξη για τις υποθέσεις των υποκλοπών και την πώληση της ΑΓΕΤ – ΗΡΑΚΛΗΣ, ο Ανδρέας ανέστειλε την ποινική δίωξη, γιατί όπως ο ίδιος είχε πει «θέλει να βάλει τέρμα στο διχασμό». Δεν τον ενδιέφερε η αντεκδίκηση. Ο Ανδρέας υπηρέτησε με συνέπεια την εθνική συμφιλίωση. Γιατί ο Ανδρέας ήταν πατριώτης και μεγαλόψυχος.
Ο Ανδρέας, με πίκρα συνήθιζε να λέει «Ουδείς πιο αχάριστος από τους ευεργεθέντες». Αν ζούσε, θα έβλεπε δυστυχώς σήμερα πολλά από τα πολιτικά του τέκνα, ευεργετηθέντα από το ΠΑΣΟΚ, να πρωταγωνιστούν στη διάλυσή του. Θεσιθήρες, αχάριστοι και καιροσκόποι. Πιστεύω ότι θα συμμεριζόταν και τη δική μου εκτίμηση ότι το ΠΑΣΟΚ, κυρίως «έπεσε από μέσα». Θα είχε όμως την πίστη ότι το ΠΑΣΟΚ μπορεί να ξανασηκωθεί, γιατί το ιστορικό του φορτίο είναι μεγάλο. Θα ζητούσε νέους αγώνες, για να γίνει και πάλι το ΠΑΣΟΚ από τους πρωταγωνιστές των πολιτικών εξελίξεων της χώρας.
Προσπαθώ τέλος, να δώσω εξηγήσεις γιατί τόσο φανατισμός, γιατί τόση χολή εναντίον του Ανδρέα. Μια εξήγηση πιστεύω ότι αντέχει στη βάσανο της λογικής. Οι εκφραστές της συντηρητικής παράταξης ποτέ δεν του συγχώρεσαν ότι είναι ο βασικός συντελεστής αμφισβήτησης της διαχρονικής κυριαρχίας της στη χώρα. Με την ίδρυση του ΠΑΣΟΚ και με το ότι ένωσε τη μεγάλη δημοκρατική παράταξη της χώρας, που είναι και το μεγάλο ζητούμενο της περιόδου που διανύουμε. Πολλοί είναι και οι απέναντι, στο ιδεολογικό ρεύμα που εισήγαγε στη χώρα με τη δυναμική της κεντροαριστεράς. Πρέπει και αυτό να αμφισβητηθεί. Το επιτάσσουν οι σκοπιμότητες της συγκυρίας. Γιατί φρονούν ότι ο τόπος πρέπει να κυβερνηθεί από μια δεξιά ή κεντροδεξιά κυβέρνηση. Η ιστορική αμφισβήτηση του Ανδρέα φρονούν ότι τους «βολεύει».
Ας γνωρίζουν όμως οι υβριστές και συκοφάντες ότι ο Ανδρέας το «ραντεβού με την ιστορία» το έχει κερδίσει. Θετικά και ανεξίτηλα. Χωρίς ποτέ ο ίδιος να ενδιαφερθεί για την υστεροφημία του. Χωρίς την αναζήτηση αγιογράφων και μαυσωλείων. Χωρίς να πλουτίσει ο ίδιος και η οικογένειά του. Κοιμάται ήρεμος στο πρώτο νεκροταφείο ανάμεσα στους κοινούς θνητούς, στο λαό που υπηρέτησε με ξεχωριστή συνέπεια και ευαισθησία.-
Άρθρο του πρ. μέλους του Εκτελεστικού Γραφείου και ευρωβουλευτή του ΠΑΣΟΚ, Γιάννη Σουλαδάκη
Συμπληρώνονται 21 χρόνια από τον θάνατο του Ανδρέα Παπανδρέου, όμως η πολιτική του προσωπικότητα, το κύρος και η δυναμική του είναι παρούσα, προκαλεί εντάσεις, προκαλεί συζητήσεις, είναι μακράν ο περισσότερο πολιτικά παρών απ όλες τις μεταπολιτευτικές πολιτικές ηγεσίες, ανεξάρτητα κόμματος.
Η χώρα ταλαιπωρείται από μακρόχρονη οικονομική κρίση, ουσιαστικά βρίσκεται σε αναγκαστική διαχείριση, το υφεσιακό σπιράλ καλά κρατεί και η πολιτική ελίτ της χώρας δεν βρίσκει κοινό τόπο συνεννόησης για την αντιμετώπιση της κρίσης, κατά κύριο λόγο όχι με ευθύνη της αντιπολίτευσης.
Ας επιχειρήσουμε μια προσομοίωση με μια υπόθεση εργασίας, τι θα έκανε ο Ανδρέας αν ήταν σήμερα πολιτικά παρών.
Η πιο απλή αλλά και σωστή απάντηση θα ήταν ότι δεν θα άφηνε την χώρα να οδηγηθεί σε κρίση, επειδή αυτή η απάντηση όμως μπορεί να θεωρηθεί ως υπεκφυγή η και αφοριστική, θα την τεκμηριώσω.
Ερώτημα πρώτο:
Τι παραλάμβανε ο Ανδρέας όταν κέρδιζε τις εκλογές ;
-Το 1981 παρέλαβε ύφεση και πληθωρισμό 25%.
-Το 1993 παρέλαβε ύφεση με πληθωρισμό 15% και ταμιακά διαθέσιμα μόλις 10.000.000 δραχμές.
-Το 1989 παρέδωσε ανάπτυξη 4% και πληθωρισμό κάτω του 4%.
-Το 1995 παρέδωσε οικονομία δρομολογημένη στην Ο.Ν.Ε (Οικονομική Νομισματική Ένωση).
Ερώτημα δεύτερο:
Ο Ανδρέας αντιμετώπισε κρίσεις της δικής του διακυβέρνησης;
Και βέβαια αντιμετώπισε, ας θυμηθούμε το περίφημο άρθρο 4 για τον τρόπο κήρυξης απεργίας, την κατάργηση της Α.Τ.Α. (Αυτόματη Τιμαριθμική Αναπροσαρμογή), την κρίση του 1985 με τον ορισμό του Κώστα Σημίτη ως υπουργού Οικονομίας.
Η κρίση ήρθε αμέσως μετά τις εκλογές του 1985, που το ΠΑΣΟΚ είχε ως σύνθημα το εμπρός για καλλίτερες μέρες.
Το πώς διαμορφώθηκε το σύνθημα, το πώς μετεκλογικά διαψεύστηκε δεν έχει ακόμη γίνει απολογισμός.
Το βέβαιο πάντως είναι ότι για την όλη εξέλιξη, πολιτικά αδικήθηκαν και ο Ανδρέας και ο Σημίτης, για το τι έγινε το 1987 με την αντικατάσταση του Κώστα Σημίτη από την θέση του υπουργού Οικονομίας, όπως επίσης και ο Γιώργος Ραυτόπουλος τότε πρόεδρος της Γ.Σ.Ε.Ε για το 1985 και για το 1987.
Δεν είναι πάντως του παρόντος να γίνουν ιδιαίτερες αναφορές, αυτές ανήκουν στην ιστορία του ΠΑΣΟΚ, αν κάποτε κάποιος αποφασίσει να ασχοληθεί εκτενέστερα.
Η Νέα Δημοκρατία αλλά και ο ΣΥΡΙΖΑ επιχειρούν όπως και άλλοι βέβαια, να φορτώσουν τα προβλήματα και την κρίση διαχρονικά στο ΠΑΣΟΚ και τον Ανδρέα Παπανδρέου, είναι και ψευδές, άδικο και πολιτικά ανήθικο.
Ο Ανδρέας ήταν πάντοτε μπροστά στις κρίσεις, αναλάμβανε ευθύνες, τις αντιμετώπιζε και όπου ήταν αναγκαίο πρωταγωνιστούσε στην Εθνική Συνεννόηση.
Ποιος ήταν Ανδρέας…
1. Ήταν εκείνος που σε συνεννόηση με τον Καραμανλή είπε το «βυθίσατε το Χόρα».
2. Ήταν εκείνος που αντιμετώπισε την κρίση στο Αιγαίο το 1987.
3. Ήταν εκείνος που επέβαλε τα Μ.Ο.Π (Μεσογειακά Ολοκληρωμένα Προγράμματα) που εξελίχτηκαν σε προγράμματα συνοχής και αναπτυξιακά πακέτα.
4. Ήταν εκείνος που είπε ότι, «ή θα πρέπει να φάμε το χρέος ή το χρέος θα φάει την χώρα» και εφάρμοσε πάντα ριζικές πολιτικές κατά του χρέους.
5.Ήταν εκείνος που μίλησε το 1992 για κίνδυνο Γερμανικής Ευρώπης, ήταν εκείνος που μιλώντας για το Μάαστριχτ επεσήμανε τους σχετικούς κίνδυνους και δήλωσε ότι το ΠΑΣΟΚ επιφυλάσσεται για το περιεχόμενο της συνθήκης, υπερψηφίζει όμως ως απόφαση, γιατί έχει να κάνει με την Ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας.
6.Ήταν εκείνος που είπε το «MEA CULPA», που κανένας πολιτικός αρχηγός δεν έχει πει μέχρι σήμερα.
7.Ήταν εκείνος που κρατούσε ψηλά το κύρος της χώρας, υπερασπιζόμενος παντού τα συμφέροντα της κρατώντας την ισχυρή και σεβαστή, αναλαμβάνοντας συνεχώς πρωτοβουλίες σε όλα τα επίπεδα και μέσα και έξω.
8.Ήταν εκείνος που οδήγησε στον θεσμικό εκδημοκρατισμό της χώρας, στην ισότητα, στο οικογενειακό δίκαιο, στο σύνταγμα, στην αυτοδιοίκηση, στην εθνική συμφιλίωση, στον συνδικαλισμό.
9.Ήταν εκείνος που έβγαλε στο προσκήνιο τη μισή, την κρυπτόμενη και διωκόμενη κοινωνία.
10.Ήταν εκείνος και το ΠΑΣΟΚ που το 1989 και το 2004 παρέδιδαν μια ισχυρή Ελλάδα, μια Ελλάδα που σήμερα ταλαιπωρείται και οι υπεύθυνοι, «Πολιτικά Μοιραίοι» σιωπούν πολιτικά κρυπτόμενοι.
11.Είναι ο Ανδρέας Παπανδρέου, ο μόνος πολιτικός ηγέτης που δεν αυτοαγιογραφήθηκε και άφησε την ιστορία να τον καταγράψει και να τον κρίνει.
Ο Ανδρέας Παπανδρέου απεβίωσε ουσιαστικά, λίγο πριν την έναρξη του τετάρτου Συνεδρίου του ΠΑΣΟΚ, που οι σύνεδροι εμπιστεύτηκαν σε μένα την Προεδρία του.
Το Συνέδριο είχε οργανωθεί με Πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ τον Ανδρέα και Πρωθυπουργό τον Κώστα Σημίτη.
Είναι γνωστό ότι ο Ανδρέας είχε ετοιμάσει την ομιλία του για το συνέδριο, την ομιλία αυτή την γνωρίζουν ελάχιστοι και πολύ καλά κάνουν και την κρατούν ως εφτασφράγιστο μυστικό, όμως πρέπει, όταν το κρίνουν σωστό να την δημοσιοποιήσουν, το οφείλουν στην Ιστορία, διότι είναι οι τελευταίες παρακαταθήκες του Ανδρέα.
