Tα πάνω κάτω έρχονται για εισφορές και συντάξεις από το 2018 και το 2019 με το πακέτο μέτρων που ψηφίζεται σήμερα στη Βουλή. Στην πρώτη γραμμή του πυρός βρίσκονται 2,75 εκατομμύρια συνταξιούχοι και εργαζόμενοι που είτε θα δουν τις εισφορές τους να αυξάνονται από το 2018 είτε τις συντάξεις τους να μειώνονται από το 2019.
Στο μέτωπο των εισφορών, η νέα ρύθμιση που προβλέπεται στο πολυνομοσχέδιο διευρύνει από 1-1-2018 τη βάση υπολογισμού, διατηρώντας όμως σταθερά τα ποσοστά, για 1,4 εκατομμύρια ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενους και αγρότες. Ο νόμος Κατρούγκαλου προέβλεπε ότι οι εισφορές των ελευθέρων επαγγελματιών υπολογίζονται με βάση το καθαρό φορολογητέο εισόδημα (προ φόρου) του προηγούμενου έτους.
Ηδη το σύστημα αυτό εφαρμόζεται φέτος και οι εισφορές υπολογίζονται επί των καθαρών κερδών (τζίρος μείον δαπάνες και μείον ασφαλιστικές εισφορές 2016).
Από 1-1-2018 οι εισφορές θα υπολογίζονται στο άθροισμα του καθαρού εισοδήματος του προηγούμενου έτους και των καταβληθέντων εντός του ίδιου έτους εισφορών.
Ετσι οι εισφορές του 2018 θα υπολογιστούν στο εισόδημα του 2017 προ εισφορών 2017 και φόρων. Ειδικά για το 2018 ο νόμος προβλέπει έκπτωση 15% επί της βάσης υπολογισμού, ώστε οι εισφορές να υπολογιστούν στο 85% του φορολογητέου αποτελέσματος.
Οπως παρατηρούν ειδικοί της κοινωνικής ασφάλισης, η έκπτωση αυτή μετριάζει την επιβάρυνση, με αποτέλεσμα η μέση αύξηση για το 2018 να κυμαίνεται στο 7-10%. Η ωφέλεια εντοπίζεται ιδιαίτερα στα χαμηλά εισοδήματα, ειδικά εκείνα που δεν ξεφεύγουν από το κατώτατο όριο των 7.032€ ετησίου εισοδήματος.
Επιβάρυνση
Προσοχή, καθώς από την 1-1-2019 χάνεται η έκπτωση και η επιβάρυνση μεγαλώνει. Για τους ελεύθερους επαγγελματίες του πρ. ΟΑΕΕ μπορεί να αγγίξει και το 28% συγκριτικά με το τι θα πλήρωναν βάσει του σημερινού συστήματος.
Ειδικότερα οι αυξήσεις υπολογίζονται από 4,6% έως και 27,95%, ενώ στις περισσότερες περιπτώσεις είναι άνω του 25%, πάντα με την παραδοχή πως το εισόδημα παραμένει σταθερό.
Για το 2018 οι επιβαρύνσεις μετριάζονται στο 5% έως 14%. Διασώζονται όσοι έχουν κέρδη άνω των 85.000 ευρώ λόγω του ότι υπερβαίνουν ήδη το ανώτατο όριο.
Ειδικά για τους αυτοαπασχολούμενους επιστήμονες, οι οποίοι πληρώνουν μεγαλύτερες εισφορές ποσοστιαία -έως και 37,95%- λόγω επικούρησης και εφάπαξ, η επιβάρυνση μπορεί σε ακραίες περιπτώσεις να αγγίξει και το 45%.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, επιβάρυνση θα δουν όσοι δηλώνουν καθαρό φορολογητέο εισόδημα προ φόρου 6.000-7.000€ καθώς πλέον με τον συνυπολογισμό των εισφορών στη βάση υπολογισμού θα βγουν από το προστατευτικό πάτωμα των 7.032€ και θα καταβάλλουν υψηλότερες εισφορές από το κατώτατο ποσό (157€/μήνα για τους πρ. ΟΑΕΕ).
Αντίστοιχη επιβάρυνση αναμένεται και για εισοδήματα από 8.000 έως 20.000€ καθώς με την προσθήκη των εισφορών θα ανέβουν κλίμακα υπολογισμού και θα δουν τις εισφορές τους να αυξάνονται από 10 % μέχρι και 25%.
Τέλος, μεγάλες επιβαρύνσεις θα έχουν τα εισοδήματα από 25.000€ μέχρι και 60.000€. «Μοναδική επιλογή είναι η δήλωση το δυνατόν μικρότερων εισοδημάτων γι’ αυτό και τέτοιου είδους ρυθμίσεις αποτελούν ισχυρά κίνητρα για φοροδιαφυγή, φοροαποφυγή και πλέον και εισφοροαποφυγή», παρατηρεί ο δικηγόρος Διονύσης Ρίζος, ειδικός σε θέματα κοινωνικής ασφάλισης.
Πάντως, κύκλοι του υπουργείου Εργασίας επιμένουν πως εάν η σύγκριση για το 2018 γίνει με το ισχύον σήμερα καθεστώς, οι εισφορές του 80% των ασφαλισμένων αυτοαπασχολουμένων και αγροτών θα βρίσκονται στα ίδια περίπου επίπεδα που θα βρίσκονταν ακόμα και αν δεν άλλαζε ο τρόπος υπολογισμού.
Και από το 2019 και μετά, το 70% των ασφαλισμένων αυτοαπασχολουμένων και αγροτών δεν επιβαρύνεται ούτε ένα ευρώ. Τρεις στους τέσσερις ασφαλισμένους, δηλαδή, δεν επιβαρύνονται καθόλου επισημαίνει το υπουργείο, τεχνοκράτες του οποίου παραθέτουν τα εξής αντιπροσωπευτικά παραδείγματα:
• ΟΑΕΕ: Ασφαλισμένος με 9 έτη ασφάλισης (τρίτη ασφαλιστική κατηγορία) με ετήσιο εισόδημα 10.000 ευρώ, το 2018 θα πληρώσει 38% λιγότερο απ’ ό,τι το 2016.
• ΕΤΑΑ-ΤΣΜΕΔΕ: Ασφαλισμένος με 7 έως 9 έτη ασφάλισης (τρίτη ασφαλιστική κατηγορία) με ετήσιο εισόδημα 12.000 ευρώ, το 2018 θα πληρώσει 28% λιγότερο απ’ ό,τι το 2016.
• ΟΓΑ: Ασφαλισμένος με 9 έτη ασφάλισης (τρίτη ασφαλιστική κατηγορία) με ετήσιο εισόδημα 5.000 ευρώ, το 2018 θα πληρώσει 17% λιγότερο απ’ ό,τι το 2016.
