Ως πονοκέφαλος ορίζεται ο πόνος που ξεκινάει από το κεφάλι, ή από το ανώτερο κομμάτι του αυχένα.
Ο πονοκέφαλος προέρχεται από τους ιστούς και τις δομές που περιβάλλουν το κρανίο, ή τον εγκέφαλο επειδή ο ίδιος ο εγκέφαλος δεν έχει νεύρα που να προκαλούν την αίσθηση του πόνου. Το λεπτό στρώμα ιστού (περιόστεο) που περιβάλλει τα οστά, οι μυς που ενθυλακώνουν το κρανίο, τα ιγμόρεια, τα μάτια και τα αυτιά, καθώς και ο λεπτός ιστός που καλύπτει την επιφάνεια του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού (μήνιγγες), οι αρτηρίες, οι φλέβες και τα νεύρα, όλα αυτά μπορούν να εκδηλώσουν φλεγμονή, ή ερεθισμό και να προκαλέσουν πονοκέφαλο.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, ο πονοκέφαλος κατηγοριοποιείται σε 150 ξεχωριστές διαγνωστικά περιπτώσεις, όπου στην κάθε μία ισχύουν και διαφορετικά πράγματα. Προφανώς όλες οι κατηγορίες μοιάζουν σαν να είναι... μία, σε όλους εμάς που δεν είμαστε γιατροί, αλλά η διάγνωση ενός πονοκεφάλου δεν είναι τόσο απλό όσο μας φαίνεται εμάς.
Οι πιο συνήθεις τύποι πονοκεφάλου είναι τέσσερις:
Πονοκέφαλος τάσης
Ημικρανία
Αθροιστικός πονοκέφαλος
Πονοκέφαλος από ιγμορίτιδα
πονοκέφαλος
Πονοκέφαλος τάσης
Είναι γνωστός και ως χρόνιος ημερήσιος πονοκέφαλος ή χρόνιος μη-προοδευτικός πονοκέφαλος. Ο πονοκέφαλος τάσης είναι ο πιο κοινός τύπος πονοκεφάλου στους ενήλικες και τους εφήβους. Προκαλείται από την σύσπαση των μυών, έχει ήπια έως μέτρια ένταση πόνου και πολλοί άνθρωποι νιώθουν ότι ο πόνος “έρχεται και φεύγει” σε μια παρατεταμένη χρονική περίοδο.
Ημικρανία
Τα ακριβή αίτια της ημικρανίας είναι άγνωστα. Μια δημοφιλής θεωρία είναι ότι διάφορα ερεθίσματα προκαλούν μια ανώμαλη δραστηριότητα στον εγκέφαλο, το οποίο με τη σειρά του προκαλεί αλλαγές στα αιμοφόρα αγγεία του. Αυτό ονομάζεται η νευραγγειακή θεωρία. Η γενετική προδιάθεση παίζει επίσης ρόλο στις ημικρανίες και υπάρχουν κάποιες μορφές ημικρανίας που σχετίζονται με κληρονομικές ανωμαλίες σε ορισμένα τμήματα του εγκεφάλου. Ο πόνος από την ημικρανία μπορεί να είναι από μέτριος έως ισχυρός και συχνά περιγράφεται ως “σουβλιές” πόνου. Οι πονοκέφαλοι ημικρανίας μπορεί να διαρκέσουν από τέσσερις ώρες έως και τρεις ημέρες και συνήθως συμβαίνουν μία έως τέσσερις φορές ανά μήνα. Οι ημικρανίες συνδέονται και με άλλα συμπτώματα όπως ευαισθησία στο φως, τον ήχο, ή τις οσμές, ναυτία, εμετό, απώλεια της όρεξης και στομαχικές διαταραχές ή κοιλιακό άλγος.
Aθροιστικός πονοκέφαλος
Είναι εκείνος που μπορεί να σας ξυπνήσει στην μέση της νύχτας με έντονο πόνο μέσα ή γύρω από το ένα μάτι στην μια πλευρά του κεφαλιού σας.
Χαρακτηρίζεται από περιοδικές εξάρσεις μερικών λεπτών, γνωστές ως “περίοδοι διασποράς” και μπορεί να διαρκέσει συνολικά από εβδομάδες έως μήνες, αφού συνήθως ακολουθείται από περιόδους ύφεσης, όταν και οι “επιθέσεις” με έντονο πονοκέφαλο σταματούν εντελώς. Κατά τη διάρκεια της ύφεσης, μπορεί να μην έχετε καθόλου πονοκέφαλο για μήνες και μερικές φορές ακόμη και χρόνια.
Ευτυχώς, ο αθροιστικός πονοκέφαλος είναι μια σχετικά σπάνια και όχι απειλητική για τη ζωή του ατόμου κατάσταση. Υπάρχουν θεραπείες που μπορούν να βοηθήσουν στην μείωση της συχνότητας, της έντασης και της χρονικής διάρκειας των συμπτωμάτων.
Αθροιστικός πονοκέφαλος: Συμπτώματα
Ο αθροιστικός πονοκέφαλος χτυπά γρήγορα και, συνήθως, χωρίς προειδοποίηση. Τα πιο κοινά συμπτώματα περιλαμβάνουν:
Εξοντωτικός πόνος, συνήθως “μέσα ή γύρω από το ένα μάτι”, αλλά μπορεί να αντανακλάται και σε άλλες περιοχές του προσώπου σας, όπως το κεφάλι, τον λαιμό και τους ώμους
Πόνος στην μία μόνο πλευρά του κεφαλιού (πχ στο ένα μάτι)
Ανησυχία
Υπερβολική δακρύρροια
Ερυθρότητα στο μάτι σας στην προσβεβλημένη πλευρά
Βουλωμένη μύτη, ή ρινική καταρροή στο ρουθούνι που είναι από την προσβεβλημένη πλευρά του προσώπου σας
Εφίδρωση και χλώμιασμα (ωχρότητα) στο πρόσωπό σας
Πρήξιμο γύρω από το μάτι σας στην προσβεβλημένη πλευρά του προσώπου σας
Βλεφαρόπτωση στην προσβεβλημένη πλευρά του προσώπου σας
Σε αντίθεση με τα άτομα με ημικρανία, τα άτομα με αθροιστική κεφαλαλγία συνήθως αποφεύγουν να ξαπλώνουν κατά τη διάρκεια μιας “επίθεσης”, επειδή η θέση αυτή φαίνεται να αυξάνει τον πόνο.
Μερικά συμπτώματα που μοιάζουν με εκείνα της ημικρανίας, όπως η ναυτία, η ευαισθησία στο φως και τον ήχο και η αύρα, μπορεί να συνοδεύουν και μια αθροιστική κεφαλαλγία, αν και, συνήθως, αυτό θα συμβεί στην μία μόνο πλευρά του προσώπου.
Από τι χαρακτηρίζεται ο αθροιστικός πονοκέφαλος σε όλη την περίοδο έξαρσής του
Μια περίοδος έξαρσης των συμπτωμάτων διαρκεί γενικά από 6 έως 12 εβδομάδες. Η ημερομηνία έναρξης και η διάρκεια της κάθε περιόδου μπορεί να είναι σταθερές από περίοδο σε περίοδο. Για παράδειγμα, οι περίοδοι με αθροιστικός πονοκέφαλο μπορεί να επαναλαμβάνονται εποχικά (πχ κάθε άνοιξη, ή κάθε φθινόπωρο).
Οι περισσότεροι άνθρωποι βιώνουν αυτό που λέμε “επεισόδια αθροιστικού πονοκεφάλου”. Σε τέτοια επεισόδια, ο αθροιστικός πονοκέφαλος μπορεί να παρουσιαστεί για μία εβδομάδα έως και ένα έτος, ακολουθούμενος από μια περίοδο ύφεσης χωρίς πόνο, που μπορεί να διαρκέσει για διάστημα μέχρι και ενός έτους, προτού εκδηλωθεί το επόμενο “επεισόδιο”.
Κατά τη διάρκεια μιας περιόδου με πονοκεφάλους:
Οι πονοκέφαλοι συνήθως συμβαίνουν κάθε μέρα, μερικές φορές αρκετές φορές την ημέρα
Μια ενιαία “επίθεση” μπορεί να διαρκέσει από 15 λεπτά έως τρεις ώρες
Οι επιθέσεις συμβαίνουν συχνά την ίδια περίπου ώρα, κάθε μέρα
Η πλειοψηφία των “επιθέσεων” συμβαίνει τη νύχτα, συνήθως μία έως δύο ώρες αφότου το άτομο ξαπλώσει στο κρεβάτι, για να κοιμηθεί
Ο πόνος συνήθως τελειώνει τόσο ξαφνικά, όσο αρχίζει, με ραγδαία μείωση της έντασης. Μετά τις “επιθέσεις”, οι ασθενείς δεν πονούν καθόλου, αλλά νιώθουν εξάντληση.
Πονοκέφαλος: Πότε είναι από ημικρανία και πότε από ιγμορίτιδα
Περισσότεροι από 4 στους 5 ανθρώπους που νομίζουν ότι έχουν πονοκέφαλο λόγω ιγμορίτιδας με συμπτώματα όπως τα παραπάνω, στην πραγματικότητα έχουν ημικρανίες.
Ο πονοκέφαλος από ιγμορίτιδα και εκείνος από ημικρανία μπορεί να έχουν κάποια κοινά συμπτώματα, όπως:
Πόνος που επικεντρώνεται στο μέτωπο
Φαγούρα, ή υγρά μάτια
Πόνος που επιδεινώνεται, όταν κινείστε ή κουνάτε το κεφάλι σας
Αλλά, η ημικρανία συχνά συνοδεύεται και από άλλα συμπτώματα, όπως:
Ναυτία, ή εμετό
Ευαισθησία στον ήχο, ή το φως
Έντονος πόνος που σας “χτυπάει” μόνο από την μία πλευρά του κεφαλιού
Η ημικρανία είναι συνήθως η υποκείμενη αιτία ενός τέτοιου πονοκεφάλου σε άτομα που έχουν συχνές, σοβαρές κεφαλαλγίες, υποστηρίζει ο καθηγητής νευρολογίας Stephen Silberstein, από το πανεπιστήμιο Thomas Jefferson. Είναι ο άνθρωπος που συνέταξε τις κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τη διάγνωση και τη θεραπεία της ημικρανίας, όπως αυτές ορίζονται από την Αμερικανική Ακαδημία Νευρολογίας.
“Αν έχετε πονοκέφαλο 'που έρχεται και φεύγει', τότε κατά 95% πρόκειται για ημικρανία”, λέει ο Silberstein και προσθέτει: “Οι άνθρωποι με μολύνσεις στην ρινική οδό και τα ιγμόρεια δεν αναφέρουν τον πονοκέφαλο ως πρώτιστο σύμπτωμα. Συνήθως λένε στον γιατρό τους ότι 'νιώθουν άρρωστοι και έχουν και πονοκέφαλο'".
Ο πονοκέφαλος από ιγμορίτιδα προκαλείται συνήθως από μια λοίμωξη και φλεγμονή των ρινικών διόδων. Αυτό οδηγεί σε συμφόρηση που με τη σειρά της προκαλεί πόνο και αυξημένη πίεση στο μέτωπο και πίσω από τα ζυγωματικά.
Πονοκέφαλος: Πού να κάνετε μασάζ για να σας περάσει πιο γρήγορα
Πέρα από το να βελτιώσετε εξ αρχής την στάση του σώματός σας και να μειώσετε το στρες, υπάρχουν ορισμένα σημεία-κλειδιά στον αυχένα και το επάνω μέρος της ωμοπλάτης, τα οποία θα σας ανακουφίζουν από τον πονοκέφαλο, εφόσον γνωρίζετε πώς να κάνετε μασάζ.
Σημείο 1: Suboccipitals
Είναι μικροί μυς στη βάση του κρανίου που βοηθούν να εκτείνετε πλήρως το κεφάλι σας και βοηθούν στην εκτέλεση και άλλων πρόστιμο κινήσεων. Όταν ένα άτομο κοιτάζει κάτω στο smartphone του όλη την ημέρα ή κάθεται πάνω από έναν υπολογιστή για πολλές ώρες, με την πλάτη καμπουριασμένη, η ένταση σε αυτούς του μυς αυξάνεται.
Αυτά τα σημεία, όταν καταπονούνται, προκαλούν πόνο που είναι πολύ παρόμοιος με την κεφαλαλγία τάσεως.
Σημείο 2: Στερνοκλειδομαστοειδείς μυς
Είναι από τους μεγαλύτερους, επιφανειακούς μυς, οι οποίοι σας βοηθούν να περιστρέψετε το κεφάλι σας, να τεντώστε το λαιμό σας και να ανυψώσετε τον θωρακικό κλωβό και τις κλείδες σας, έτσι ώστε οι πνεύμονές σας να έχουν αρκετό χώρο για να επεκταθούν (όταν παίρνετε βαθιά ανάσα).
Όταν ένα άτομο παίρνει μια στάση με το κεφάλι προς τα εμπρός, αυτοί οι μυς λυγίζουν και συμπιέζονται. Με την πάροδο του χρόνου, αυτή η προσαρμοστική συμπίεση μπορεί να οδηγήσουν σε πόνο στο μέτωπο, στους παραρρινίους κόλπους, στα αυτιά και στο πίσω μέρος του κεφαλιού.
Σημείο 3: Άνω τραπεζοειδείς
Ο τραπεζοειδής μυς είναι ένας μεγάλος σχετικά μυς που ανεβάζουν τους ώμους προς τα επάνω και σας βοηθούν να επεκτείνετε τον λαιμό σας. Αν καμπουριάζετε πάρα πολύ, μπορεί να προκαλέσετε ένταση και “κόμπους” σε αυτούς τους μυς, κάτι που οδηγεί σε τρομακτικά σημεία ενεργοποίησης πονοκεφάλων.
