Μια ιστορικής σημασίας συλλογή, που εναποτέθηκε στο Μουσείο Μπενάκη από τα πρώτα χρόνια λειτουργίας του, τη δεκαετία του 1930, και παρέμεινε σε δημόσια θέαση έως τη δεκαετία του 1980, παρουσιάζεται για πρώτη φορά, ύστερα από 35 χρόνια, στην έκθεση με τίτλο «Κεραμική από την Κίνα», η οποία πραγματοποιείται στο Κεντρικό Κτήριο του Μουσείου Μπενάκη.
Με διάρκεια έως τις 4 Σεπτεμβρίου, η έκθεση περιλαμβάνει σπάνια έργα κινεζικής κεραμικής από τη δωρεά του Γεώργιου Ευμορφόπουλου. Τα αντικείμενα της έκθεσης επελέγησαν με βάση την ιστορική και καλλιτεχνική τους αξία. Αντιπροσωπεύουν τόσο τις κύριες περιόδους της κινεζικής ιστορίας, όσο και τις τυπικές κατηγορίες κινεζικής κεραμικής, ενώ κάποια είναι εξαιρετικά σπάνια και σημαντικά παγκοσμίως. Ορισμένα αντικείμενα έχουν διαγράψει αξιόλογη πορεία μέσα στον 20ό αιώνα, έχοντας παρουσιαστεί σε σημαντικές εκθέσεις στην Ευρώπη, πριν δωριστούν στο Μουσείο Μπενάκη, τη δεκαετία του 1930.
Η έκθεση εντάσσεται στην πολιτική του Μουσείου Μπενάκη για τη γνωριμία του ελληνικού κοινού με τους μη δυτικούς πολιτισμούς, μέσα από τις συλλογές του Τμήματος Πολιτισμών του Κόσμου, για την καλλιέργεια του διαλόγου και την πρόσληψη της πολιτιστικής πολυμορφίας σε εθνικό και διεθνές επίπεδο.
Πολυσήμαντη, με διπλή ανάγνωση
Η έκθεση είναι σημαντική για πολλούς λόγους: για την ιστορία της τέχνης, αφού παρουσιάζει μοναδικά αντικείμενα κεραμικής από τη νεολιθική περίοδο (3η χιλιετία π.Χ.) έως την πτώση της δυναστείας Τσινγκ, το 1911, για τις σχέσεις της Κίνας με την υπόλοιπη Ασία και τη Δύση, αφού ρίχνει φως στις επαφές (14ο έως τον 20ό αι.), για την ιστορία του συλλέγειν στην Ευρώπη, αφού ο Γεώργιος Ευμορφόπουλος υπήρξε πρωτοπόρος διεθνώς στην «ανακάλυψη» της πρώιμης κινεζικής τέχνης από συλλέκτες και μελετητές των αρχών του 20ού αι., και, βέβαια, για την ιστορία του Μουσείου Μπενάκη και του ιδρυτή του, Αντώνη Μπενάκη, αφού επιβεβαιώνει το όραμα και την αποστολή του να τοποθετεί τον ελληνικό πολιτισμό σε διαρκή διάλογο με τους πολιτισμούς του κόσμου.
Η έκθεση μπορεί να αναγνωστεί αμφίδρομα. Η μια διαδρομή φανερώνει στον επισκέπτη την ιστορία και τον πολιτισμό της Κίνας από την 3η χιλιετία π.Χ. έως τον 19ο αιώνα μ.Χ.. Η αντίστροφη διαδρομή ρίχνει φως - με τα ίδια αντικείμενα - στις επαφές της Κίνας με τη Δύση διαχρονικά, με έμφαση στο ενδιαφέρον των μελετητών και συλλεκτών κινεζικής τέχνης.
Ένας από τους σημαντικότερους συλλέκτες κινεζικής τέχνης
Στην έκθεση, γίνεται ειδική μνεία στον Γεώργιο Ευμορφόπουλο, έναν από τους σημαντικότερους συλλέκτες κινεζικής τέχνης, ο οποίος δώρισε μεγάλο μέρος της συλλογής του στο Μουσείο Μπενάκη. Μολονότι ήταν Βρετανός υπήκοος, υπήρξε θερμός Έλληνας πατριώτης και υποστήριξε σύγχρονούς του καλλιτέχνες. Οι πτυχές αυτές της προσωπικότητάς του θα ανιχνευθούν μέσα από έργα τέχνης και αρχειακό υλικό, όπως: τόμους από τον σπανιότατο κατάλογο της συλλογής του, κεραμικά της δεκαετίας του 1930 εμπνευσμένα από τα εκτιθέμενα, επιστολές από την αλληλογραφία Αντώνη Μπενάκη - Γεωργίου Ευμορφόπουλου και φωτογραφίες.
Η μόνη πλήρης παρουσίαση
Η συλλογή (περίπου 950 αντικείμενα) αποτελεί τη μόνη πλήρη παρουσίαση της κληρονομιάς της κινεζικής κεραμικής τέχνης στην Ελλάδα. Η δωρεά του Γεωργίου Ευμορφόπουλου, περίπου 800 αντικείμενα, αποτελεί επιτομή των προτιμήσεων και γνώσεων του πρώιμου 20ού αι. για την τέχνη της Κίνας. Ως ένας από τους πιο σημαντικούς συλλέκτες της εποχής του, ο Ευμορφόπουλος διαμόρφωσε ένα «όραμα της Κίνας» για τους συγχρόνους του και το όραμα αυτό αρθρώθηκε με διδακτική πρόθεση στη συλλογή, που δημιούργησε για την πατρίδα του.
Όταν τα αντικείμενα εκτέθηκαν στην Ελλάδα κατά τα εγκαίνια του Μουσείου Μπενάκη, το 1931, έτυχαν θερμής υποδοχής από τους επιφανέστερους επιστήμονες και πολιτικούς. Για τον κύκλο τους, η προσπάθεια επανασύστασης της χώρας μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και τη Μικρασιατική Καταστροφή στόχευε στη δημιουργία μιας κοσμοπολίτικης προοδευτικής «δυτικής» Ελλάδας. Το Μουσείο Μπενάκη ήταν το εγκυκλοπαιδικό Ίδρυμα, που θα ενέπνεε το όραμα αυτό. Οι αφηγήσεις της οικονομικής αναβίωσης, της προοδευτικότητας στην εκπαίδευση και της πολιτιστικής νεωτερικότητας συμπλέκονταν κατά την αισιόδοξη αυτή εποχή και ταίριαζαν με την εξωτική δωρεά της κινεζικής κεραμικής.
Την έκθεση συνοδεύουν έκδοση στα αγγλικά και μικρό βιβλίο - οδηγός στα ελληνικά. Η αγγλική έκδοση «China Rediscovered. The Benaki Museum Collection of Chinese Ceramics», με κείμενα του Δρα Γιώργη Μαγγίνη, αρχαιολόγου και επιστημονικού συνεργάτη του Μουσείου Μπενάκη, σκιαγραφεί το ιστορικό πλαίσιο των επαφών της Κίνας με τη Δύση από τον 14ο αιώνα, εστιάζοντας στον πρώιμο 20ό αιώνα.
Εκπαιδευτικό πρόγραμμα
Τα ξεχωριστά αντικείμενα της έκθεσης θα τροφοδοτήσουν και θα εμπλουτίσουν με τον πιο ταιριαστό τρόπο το καλοκαιρινό πρόγραμμα «Το Μουσείο Μπενάκη στον Εθνικό Κήπο». Στα φετινά εργαστήρια του Κήπου, τα παιδιά που θα συμμετάσχουν θα έχουν τη ευκαιρία να πάρουν αφορμές από εξωτικά τοπία, δέντρα και λουλούδια κάτω από μακρινούς ουρανούς, σε λαμπερούς χρωματικούς συνδυασμούς. Μία συναρπαστική γνωριμία με έναν σπουδαίο πολιτισμό μέσα από την κεραμική τέχνη.
Συντελεστές
Επιμέλεια: Γιώργης Μαγγίνης (Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, συνεργάτης του Μουσείου Μπενάκη), συν - επιμέλεια: Σοφία Χανδακά (επιμελήτρια του Τμήματος Πολιτισμών του Κόσμου) και Μίνα Μωραΐτου (επιμελήτρια του Μουσείου Μπενάκη Ισλαμικής Τέχνης), σχεδιασμός: Παύλος Θανόπουλος.
Πληροφορίες
Μουσείο Μπενάκη - Κεντρικό Κτήριο: Κουμπάρη 1 - Αθήνα, τηλ.: 210 3671000. Ωράριο λειτουργίας: Τετάρτη και Παρασκευή: 9.00 - 17.00, Πέμπτη και Σάββατο: 9.00 - 24.00, Κυριακή: 9.00 - 15.00, Δευτέρα και Τρίτη: κλειστά. Τιμή εισιτηρίου έκθεσης: κανονικό: 9 ευρώ, μειωμένο: 7 ευρώ.
