Ο Αμερικανίδα ποιήτρια, πεζογράφος, ακτιβίστρια και καθηγήτρια Πανεπιστημίου Μάγια Αγγέλου (Maya Angelou, 1928-2014) έχει σήμερα την τιμητική της, αφού η Google της αφιερώνει το σημερινό της doodle, με αφορμή τη συμπλήρωση 90 χρόνων από τη γέννησή της.
Η Μάγια Αγγέλου (πραγματικό όνομα Μαργκερίτ Αν - Τζόνσον / Marguerite Annie Johnson), ανέδειξε την εμπειρία τού να είναι κανείς αφρικανικής καταγωγής στις Ηνωμένες Πολιτείες. Θεωρείται από τις πιο σπουδαίες Αμερικανίδες ποιήτριες και συγγραφείς, ως «μια από τις σημαντικότερες καλλιτεχνικές μορφές της Αμερικής κατά την τελευταία 50ετία» και μια από τις «μεγαλύτερες μορφές της παγκόσμιας λογοτεχνίας».
«Οι άνθρωποι μπορεί να μη θυμούνται τι έκανες ή τι τους είπες, αλλά πάντα θα θυμούνται πώς τους έκανες να αισθανθούν» - Maya Angelou
Γεννήθηκε στο Σαιντ Λούις του Μιζούρι, στις 4 Απριλίου 1928. Στη διάρκεια της ζωής της είχε μια ασυνήθιστη ποικιλία από εμπειρίες. Στα εννέα της χρόνια βιάστηκε από τον σύντροφο της μητέρας της. Όταν της αποκάλυψε το γεγονός, εκείνος οδηγήθηκε στις φυλακές, αλλά όταν αποφυλακίστηκε δολοφονήθηκε, πιθανότατα από τους θείους της. Νιώθοντας ότι ήταν υπεύθυνη για τον θάνατό του, επειδή είχε καταγγείλει τον βιασμό, αποφάσισε να μην ξαναμιλήσει και παρέμεινε σιωπηλή για τα επόμενα 5 χρόνια.
Έγινε οδηγός τρόλεϊ στα δεκαπέντε της, γέννησε τον μοναδικό της γιο στα δεκαέξι, δούλεψε ως χορεύτρια, γκαρσόνα, πόρνη και προαγωγός, ηθοποιός και τραγουδίστρια. Συνεργάστηκε με τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, ακολούθησε τον Νοτιοαφρικάνο μαχητή Βουσούμζι Μάκε (Vusumzi Make) στο Κάιρο (όπου απασχολήθηκε ως δημοσιογράφος), συνάντησε στη Γκάνα τον Αφροαμερικανό ακτιβιστή Μάλκολμ Χ και επέστρεψε στις Ηνωμένες Πολιτείες το 1965 για να δουλέψει μαζί του, αλλά αυτός δολοφονήθηκε αμέσως μετά.
Η ζωή γουστάρει να τη βουτάνε από το πέτο και να της λένε: «είμαι μαζί σου μικρή μου, φύγαμε» - Maya Angelou
Το όνομά της, Μάγια, ήταν αυτό με το οποίο την αποκαλούσε ο αδελφός της όταν ήταν πολύ μικρός. Το επώνυμό της, Αγγέλου, προήλθε από τον ελληνικής καταγωγής σύζυγό της, Tosh Angelos (Τοφ Άγγελος) τον οποίο παντρεύτηκε το 1951, μια ένωση λευκού άντρα και αφροαμερικανής γυναίκας, κόντρα στο κατεστημένο της εποχής. Το ζευγάρι χώρισε το 1954, αλλά η ίδια κράτησε το επίθετο του πρώην συζύγου της.
Το πρώτο της βιβλίο ήταν αυτοβιογραφικό, με τίτλο «I Know Why the Caged Bird Sings» (1970), και είχε σημαντική επιτυχία. Τις επόμενες δεκαετίες έγραψε ακόμη έξι τόμους. Στη συνέχεια, δημοσίευσε ποιήματα, έγραψε σενάριο ταινίας, παρουσίασε τηλεοπτική εκπομπή και εμφανίστηκε στην τηλεοπτική σειρά «Ρίζες» (Roots).
«Επιτυχία είναι να σ' αρέσει ο εαυτός σου, να σ' αρέσει αυτό που κάνεις και να σ' αρέσει ο τρόπος που το κάνεις» - Maya Angelou
Το 1956 κυκλοφόρησε, ως τραγουδίστρια, το άλμπουμ «Miss Calypso», ενώ το 1969 ηχογράφησε τον δίσκο «The Poetry οf Maya Angelou», με απαγγελίες ποιημάτων της.
Παρά το ότι δεν σπούδασε σε Πανεπιστήμιο, το 1982 έγινε Καθηγήτρια Πανεπιστημίου, παίρνοντας την έδρα «Reynolds Professor of American Studies» και δίδασκε Αμερικανικές σπουδές στο Wake Forest University του Winston-Salem.
«Δεν είναι δυνατό να ξοδέψεις όλη σου τη δημιουργικότητα. Όσο περισσότερη χρησιμοποιείς, τόσο περισσότερη έχεις» - Maya Angelou
Διακρίσεις
Το 1993 απήγγειλε το ποίημα «On the Pulse of the Morning» κατά την τελετή ανάληψης της Προεδρίας των ΗΠΑ από τον Μπιλ Κλίντον και το 2000 έλαβε, για τη συνολική προσφορά της στην ποίηση, το Εθνικό Μετάλλιο Τεχνών (National Medal of Arts). Συνέθεσε, επιπλέον, το ποίημα «Amazing Peace» για την τελετή φωτισμού του χριστουγεννιάτικου δέντρου του Λευκού Οίκου, το 2005.
«Δεν πρέπει ποτέ να κάνεις πρώτη σου προτεραιότητα κάποιον που σε βλέπει απλά σαν μια εναλλακτική λύση» - Maya Angelou
Το 2010, έλαβε από τον πρόεδρο Ομπάμα το Μετάλλιο της Ελευθερίας (Presidential Medal of Freedom), την ύψιστη πολιτική διάκριση που προβλέπεται από το αμερικανικό κράτος. Τις απονεμήθηκε τρεις φορές το Βραβείο Γκράμι για Μη Μουσικό Άλμπουμ - Προφορικού Λόγου (Best Spoken Word οr Non-Musical Album).
«Να φυλάγεσαι από τον γυμνό άνθρωπο που σου χαρίζει το πουκάμισό του» - Maya Angelou
Η Μάγια Αγγέλου είχε ανακηρυχτεί, κατά τη διάρκεια της ζωής της, «επίτιμη διδάκτωρ» πάνω από πενήντα φορές.
Το 2014, λίγο πριν τον θάνατό της, κυκλοφόρησε ένα μουσικό αφιέρωμα στην ποίησή της, με τίτλο «Caged Bird Songs». Πρόκειται για απαγγελίες της ποιήτριας, με μουσική επένδυση σε ύφος χιπ χοπ και τζαζ, σε παραγωγή των Σων Ριβέρα (Shawn Rivera) και RoccStar (Leon «Roccstar» Youngblood Jr.). Πέθανε στο Winston-Salem της Βόρειας Καρολίνας, στις 28 Μαΐου του 2014.
