Αφορμή και έμπνευση για την εικαστική Έκθεση Κειμήλια Μικρασίας με σύγχρονη ματιά είναι τα Κειμήλια της Μόνιμης Συλλογής του Μικρασιατικού Ελληνισμού της Κύπρου που φιλοξενείται στην Πινακοθήκη του Ιδρύματος Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄στη Λευκωσία. Πέραν των τριακοσίων κειμηλίων του Μικρασιατικού Ελληνισμού, τα οποία δωρίστηκαν στον Σύνδεσμο Μικρασιατών Κύπρου, απέκτησαν μετά από 92 χρόνια μόνιμη στέγη στην Πινακοθήκη του Ιδρύματος, εμπλουτίζοντας την Εθνογραφική Συλλογή της Πινακοθήκης, η οποία σκοπό έχει να εξάρει τη συμμετοχή της Κύπρου στους αγώνες του Ελληνισμού, από τον 19ο αιώνα ως τις μέρες μας.
Εμβληματική μορφή της Μικρασιατικής Συλλογής αποτελεί ο Αιγυπτιώτης Κύπριος Χαράλαμπος Θεοδοσίου, ο οποίος πολέμησε στους Βαλκανικούς πολέμους και στη Μικρασιατική εκστρατεία, αφήνοντας την τελευταία του πνοή στον Σαγγάριο ποταμό το 1921, αλλά και οι αφανείς ήρωες της Μικρασίας που χάθηκαν στα Τάγματα Εργασίας, στις φλόγες της Σμύρνης ή μέσα στα κύματα, αναζητώντας μια νέα πατρίδα.
Ο Σύνδεσμος Μικρασιατών Κύπρου, θέλοντας να προαγάγει την ιστορία, την καταγωγή, τα ήθη και τα έθιμα των Μικρασιατών και να τα κάνει γνωστά σε ολοένα και περισσότερες κοινωνικές ομάδες, σε συνεργασία με το ΕΚΑΤΕ, κάλεσε τους καλλιτέχνες της Κύπρου να επισκεφθούν τη Μόνιμη Συλλογή του Μικρασιατικού Ελληνισμού της Κύπρου για να αποτυπώσουν εικαστικά τις εντυπώσεις τους.
H Έκθεση παρουσιάζει 33 έργα που εκτελέστηκαν από 21 σύγχρονους καλλιτέχνες. Πρόκειται για τους καλλιτέχνες Άννα Βασιλείου, Αντριάνα Γεμέττα-Κεδαρίτη, Γιώργο Γεροντίδη, Ελένη Θεοδούλου, Γιώργο Θεοχάρους, Βάσω Θούπου, Έφη Ιωακείμ, Αργύρη Κωνσταντίνου, Γιώργο Κωνσταντίνου, Έλενα Κούμα, Σάββα Κουρέα, Κυπριανό Κυπριανού, Λία Λαπίθη, Στέλιο Παπαμάρκου, Μαρία Παπαχαραλάμπους, Παναγιώτη Πασάντα, Μαίρη Πλαντ, Αννέττα Στυλιανού, Ανδρέα Τόμπλιν, Ματθαίο Χρίστου και Ελεάνα Χρυσάνθου-Πετούση. Οι καλλιτέχνες απεικόνισαν σε καμβά, γύψο, μεικτές τεχνικές κ.ά. τις εντυπώσεις από την Έκθεση και τον Κατάλογο, ξεδιπλώνοντας στα μάτια του θεατή τη δική τους οπτική γωνία για τις αλησμόνητες πατρίδες αλλά και τους άρρηκτους δεσμούς Κύπρου και Μικρασίας.
Τα Κειμήλια του Μικρασιατικού Ελληνισμού της Κύπρου στο Βυζαντινό Μουσείο και την Πινακοθήκη του Ιδρύματος Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄, λίγες εκατοντάδες μέτρα από τη γραμμή καταπαύσεως του πυρός στην παλιά Λευκωσία, αποτελούν μια ισχυρή, αδιάψευστη μαρτυρία για τις αλησμόνητες πατρίδες, αλλά και σημείο αναφοράς για την ιστορία του νεότερου Ελληνισμού. Παράλληλα, η Έκθεση με έργα σύγχρονων Κύπριων καλλιτεχνών αποτυπώνει, με το προσωπικό καλλιτεχνικό αισθητήριο του καθενός, την εικόνα της Μικρασίας, άλλοτε ως τραύμα και άλλοτε ως καταφύγιο και ελπίδα για το μέλλον.
Τα κειμήλια της Συλλογής που ενέπνευσαν τους καλλιτέχνες και συγκινούν τους επισκέπτες του Μουσείου είναι μόνο ορισμένα από όσα μπόρεσαν οι ιδιοκτήτες τους να αποχωριστούν για να τα δωρίσουν στη συλλογική μνήμη. Ας ελπίσουμε ότι σύντομα και άλλοι Μικρασιάτες και φίλοι θα εκτιμήσουν τη δραστηριότητα του Συνδέσμου Μικρασιατών Κύπρου και θα ακολουθήσουν το παράδειγμά τους!
Την ημέρα των Εγκαινίων θα παρουσιαστεί εικαστικό σρώμενο με τίτλο «Ταξίδι Ψυχών» από τη Λία Λαπίθη και Food Performance (γαστρονομικό δρώμενο) με τη Μαριλένα Ιωαννίδου να προσφέρει μικρασιατικό γλυκό σεκερπαρέ.
Η Έκθεση που επιμελήθηκε ο δρ Ιωάνης Ηλιάδης, Διευθυντής του Βυζαντινού Μουσείου και πινακοθήκης του Ιδρύματος Αρχιεπισκόπου Μακαρίου συνοδεύει ένας πολυτελής κατάλογος 68 σελίδων με όλα τα έργα και τα κειμήλια που ενέπνευσαν τους καλλιτέχνες. Η Έκθεση θα εγκαινιαστεί την Τετάρτη 18 Μαίου 2016, Διεθνή Ημέρα Μουσείων, στις 18.00 από τον Δήμαρχο Λευκωσίας, κ. Κωνσταντίνο Γιωρκάτζη και θα παραμείνει ανοικτή για το κοινό ως τις 9 Σεπτεμβρίου 2016, οπόταν θα ταξιδέψει στη Λεμεσό για έκθεση στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών από 14 έως 21 Σεπτεμβρίου 2016.
Χορηγοί της Έκθεσης είναι οι Πολιτιστικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Παιδέιας και Πολιτισμού και η εταιρείαIntelicons Consulting & Support.
pemptousia