Ο Οσιος Πορφύριος υπήρξε για δεκαετίες πνευματικός πατέρας και οδηγός για χιλιάδες ανθρώπων όλων των ηλικιών, τάξεων και μορφώσεως.
Ήταν ο ασκητής που ασκήτευσε στο κέντρο των Αθηνών, κοντά στην ΄΄έρημο της Ομονοίας΄΄, όπως συνήθιζε να λέγει ο ίδιος. Πολλές ήταν οι περιπτώσεις που άνθρωποι με οικογενειακά προβλήματα κατέφευγαν στην συμβουλή του για θέματα σχέσεων των συζύγων, διαφορές γονέων-παιδιών, για την ανατροφή των παιδιών, για μία ευτυχισμένη οικογένεια.
Σε όλες τις περιπτώσεις ο π. Πορφύριος έθετε ως θεμέλιο και αρχή την καλλιέργεια ενός πνευματικού τρόπου ζωής για μία ευτυχισμένη οικογένεια. Καί το πρώτο βήμα προς αυτήν την κατεύθυνση ήταν η προσευχή. Υπενθύμιζε τον λόγο του Απ. Παύλου που χαρακτήριζε την οικογένεια ως μία ΄΄κατ’ οίκον εκκλησίαν΄΄ που οφείλει να προσεύχεται και να βιώνει την πνευματική ζωή της Εκκλησίας.
Ο π. Πορφύριος έδιδε μεγάλη βαρύτητα στην πνευματική και συναισθηματική κατάσταση των γονέων, και ιδίως της μητέρας, ως παράγοντα για την ομαλή ανάπτυξη του εμβρύου ήδη από την κοιλία της μητέρας, και την μετέπειτα ισόρροπη διάπλαση της παιδι-κης ψυχής. Συνήθιζε να λέει ότι η αγωγή των παιδιών αρχίζει από την ώρα της συλλήψεώς τους, καθώς »το έμβρυο ακούει και αισθάνεται μέσα στην κοιλιά της μητέρας. Αντιλαμβάνεται τις κινήσεις και τα συναισθήματά της. Νευριάζει η μάνα; Νευριάζει και αυτό. Ο,τι αισθάνεται η μητέρα (λύπη, πόνο, φόβο, άγχος κλπ.)τα ζεί και αυτό. Αν η μάνα δεν θέλει το έμβρυο, αν δεν το αγαπάει, αυτό το αισθάνεται και δημιουργούνται τραύματα στην ψυχούλα του, που το συνοδεύουν σε όλη του την ζωή. Το αντίθετο συμβαίνει με τα άγια συναισθήματα της μάνας. Όταν έχει χαρά, ειρήνη, αγάπη στο έμβρυο, τα μεταδίδει σε αυτό». Γι’ αυτό συνιστούσε σε κάθε έγκυο κατά την περίοδο της κυήσεως να διαβάζει Ψαλμούς, να ψάλλει τροπάρια, να ζεί πνευματικά για δική της ωφέλεια αλλά και για να αποκτήσει το έμβρυο αγίες καταβολές.
Τι συμβούλευε ο Αγιος Πορφύριος τους γονείς
Αλλά και αφότου γεννηθεί το παιδί, οι γονείς οφείλουν να δίνουν το άγιο παράδειγμα με την οικογενειακή τους ζωή. Το πρότυπο των γονέων μέσα στο σπίτι παίζει μεγάλο ρόλο στην διάπλαση των παιδικών χαρακτήρων. »Γιά την κακή συμπεριφορά των παιδιών φταίνε γενικά οι γονείς. Δεν τα σώζουν ούτε οι συμβουλές ούτε η πειθαρχία η η αυστηρότητα. Αν οι γονείς δεν ζούν ζωή αγία, αν δεν μιλούν με αγάπη, ο Διάβολος ταλαιπωρεί τους γονείς με τις αντιδράσεις των παιδιών». Η αγάπη, η ειρήνη, η συνεννόηση των γονέων είναι ασφάλεια για τα παιδιά.» Όταν τα παιδιά πληγώνο-νται από την κακή συμπεριφορά των γονέων, δημιουργείται μία κατάσταση που τραυματίζει την ψυχή των παιδιών, τους αφήνει ίχνη για όλη τους την ζωή. Η συμπεριφορά τους στην υπόλοιπή τους ζωή, οι σχέσεις με τους άλλους εξαρτώνται άμεσα από τα βιώματα της παιδικής ηλικίας. Μεγαλώνουν, μορφώνονται, αλλά κατά βάθος δεν αλλάζουν».
Ο γέροντας εντόπιζε την αιτία των προβλημάτων των παιδιών στην ευθύνη των γονέων για την μετέπειτα πνευματική τους κατάσταση. Θεωρούσε μάλιστα την προσευχή των γονέων ως το αποτελεσματικότερο παιδαγωγικό μέσο που διαθέτουν οι γονείς. »Η διόρθωση των παιδιών γίνεται με τον εξαγιασμό των γονέων. Η αγιότητα αυτών βοηθάει τα παιδιά που θέλουν κοντά τους ανθρώπους αγίους, με αγάπη, που δεν θα τα φοβερίζουν αλλά θα δίνουν άγιο παράδειγμα με την προσευχή. Οι γονείς να προσεύχεσθε σιωπηλά στον Χριστό και να αγκαλιάζετε τα παιδιά σας. Καί όταν κάνουν αταξίες, να τα διαπαιδαγωγείτε, αλλά να μην τα πιέζετε. Κυρίως να προσεύχεσθε. Το παιδί θέλει κοντά του να αισθανθεί το πνευματικό χάδι της προσευχής, διότι νοιώθει ασφάλεια, όταν η μητέρα με την επίμονη και θερμή της προσευχή αγκαλιάζει το παιδί της. Προσευχή λοιπόν χρειάζεται και όχι πολλά λόγια και μαλώματα. Αυτά πάνε στο μυαλό και τα αυτιά των παιδιών, ενώ η προσευχή και το καλό γονεικό παράδειγμα αγγίζει κατευθείαν την παιδική ψυχή».
Ο γέροντας Πορφύριος σε πολλούς γονείς που τον επισκέ-πτονταν τόνιζε με έμφαση τα πολλαπλά οφέλη της προσευχής για την χριστιανική αγωγή των παιδιών. »Όλα από την προσευχή, την σιωπή και την αγάπη γίνονται. Η εν Χριστώ αγάπη των γονέων επιδρά σωστικά στα παιδιά. Όταν θα επιδράσει η Θεία Χάρη στις ψυχές των γονέων, η ίδια Χάρη του Θεού θα φωτίσει εν συνεχεία και τις παιδικές ψυχές. Να προσεύχεσθε λοιπόν και να μιλάτε στα παιδιά σας με αγάπη. Στο πρόσωπο των παιδιών σας να βλέπετε τον Θεό και να τους δίνετε την αγάπη του Θεού. Να μάθετε στα παιδιά να προσεύχονται, βλέποντας εσάς τους ίδιους να προσεύχεσθε. Αυτό είναι το μυστικό, να είσθε άγιοι, να εμπνέετε, να ακτινοβολείτε στα παιδιά σας το προσωπικό σας παράδειγμα πίστεως και ευσεβείας. Όταν οι γονείς είναι άγιοι και το μεταδώσουν αυτό στα παιδιά και τους δώσουν αγωγή εν Κυρίω, τότε τα παιδιά, ο,τι κακές επιρροές και να έχουν από το περιβάλλον τους, δεν θα επηρεάζονται εύκολα, γιατί θα έχουν μέσα τους τον Χριστό».
Παράλληλα με την προσευχή, οι γονείς οφείλουν να ενστα-λάξουν στις παιδικές ψυχές και άλλες αρετές, όπως την ταπείνωση και την υπακοή στο θέλημα του Θεού, την εμπιστοσύνη στην Προ-νοια του Θεού. Ο εγωισμός, κύριο γνώρισμα του πονηρού, απομα-κρύνει τα παιδιά από την Χάρη και την ευλογία του Θεού και δεν τα αφήνει να συνηθίσουν στην ζωή του χριστιανού που προϋποθέτει ταπείνωση και θυσιαστική αγάπη, ιδιότητες που είναι απαραίτητες για τις μελλοντικές τους σχέσεις και την οικοδόμηση μίας υγιούς οικογενείας. Το πρώτο εργαστήρι των αρετών είναι η οικογένεια. Από τους γονείς πρώτα και από τους πατέρες της Εκκλησίας στην συνέχεια τα παιδιά θα μάθουν πως να καταπολεμούν τις κακίες, τον εγωισμό, που τον υποκινεί ο πονηρός και αποτελεί ψυχικό πάθος και πηγή ασθενειών και νευρώσεων, και να μαθητεύσουν στο πνεύμα της αγάπης, που αγκαλιάζει και σκεπάζει τις ανθρώπινες αδυναμίες, και πως με την ενίσχυση της προσευχής θεμελιώνονται υγιείς ενδοοικογενειακές σχέσεις.
Τα υψηλά αυτά μαθήματα της »παιδαγωγικής του Θεού» έρχεται να μας τα διδάξει ο γέροντας Πορφύριος και εξαρτάται από τον καθένα μας πως θα ωφεληθούμε από τις σοφές διδαχές του, για να βελτιώσουμε τις οικογένειές μας και να τις οικοδομήσουμε πάνω στον θεμέλιο λίθο που είναι ο Χριστός.
Πνευματικές νουθεσίες Γέροντος Πορφυρίου(1906-1991)
