Το κόστος διαβίωσης αποτελεί τη βασική ανησυχία της Gen Z και των millennials, σύμφωνα με την τελευταία παγκόσμια έρευνα της Deloitte «2024 Gen Z and Millennial» που εκπονήθηκε σε 44 χώρες (συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας). Η τάση αυτή, η οποία καταγράφεται για τρίτη συνεχή χρονιά, δείχνει ότι το κόστος ζωής αποτελεί την κύρια ανησυχία, με το 40% των Gen Zs και το 48% των millennials να το κατατάσσουν στην πρώτη θέση των ανησυχιών τους.
Η ανησυχία αυτή επηρεάζει τους καταναλωτές παγκοσμίως τα τελευταία χρόνια όλο και πιο έντονα, καθώς περίπου έξι στους δέκα Gen Zs (56%) και millennials (55%) ζουν μήνα με τον μήνα, ενώ περίπου τρεις στους δέκα δηλώνουν ότι δεν αισθάνονται οικονομικά ασφαλείς.
Η κατάσταση αυτή έχει οδηγήσει σε σημαντικές αλλαγές στη συμπεριφορά των καταναλωτών, η οποία ξεκίνησε αρχικά με τον περιορισμό των αγορών, εξελίχθηκε στο smart shopping με το κυνήγι των προσφορών, των εκπτώσεων και των μη επώνυμων προϊόντων, και έχει φτάσει σήμερα στην αγορά προϊόντων από δεύτερο χέρι (second hand).
Με δεδομένο ότι τόσο στην Ελλάδα όσο και στις άλλες χώρες του κόσμου λίγο λιγότερο από το ένα τρίτο της Gen Z και των millennials πιστεύουν πως η οικονομική κατάσταση θα βελτιωθεί κατά το επόμενο έτος, και σύμφωνα με στοιχεία της Focus Bari, στους επόμενους δώδεκα μήνες, οι τρεις στους πέντε Ελληνες σκοπεύουν να διατηρήσουν έναν σφιχτό προϋπολογισμό στις αγορές τους. Οι επιλογές αυτές αναμένεται να ενισχυθούν περαιτέρω, δημιουργώντας για τις επιχειρήσεις νέα δεδομένα και αγορές.
Εξυπνες αγορές
Σήμερα στην Ελλάδα, το 97% των καταναλωτών κάνουν τουλάχιστον μία ενέργεια στις καθημερινές συναλλαγές τους με στόχο την εξοικονόμηση χρημάτων, ενώ το ποσοστό παγκοσμίως είναι στο 94%. Οι ενέργειες αυτές, που θεωρούνται smart shopping, περιλαμβάνουν τις αγορές από εναλλακτικές φθηνότερες μάρκες προϊόντων, τη χρήση εκπτωτικών κωδικών και κουπονιών, την επιλογή προϊόντων σε προσφορές, τις αγορές μόνο σε περιόδους εκπτώσεων, ακόμα και τη μείωση ή την παύση αγοράς κάποιων αγαθών.
Λιγότερα ψώνια, προσφορές, μη επώνυμα, second hand προϊόντα – Οι καταναλωτικές συνήθειες αλλάζουν
Είναι ενδεικτικό ότι το 62% των Ελλήνων έχει στραφεί σε εναλλακτικές φθηνότερες μάρκες, το 58% αγοράζει είδη σε προσφορά 1+1, το 43% χρησιμοποιεί κουπόνια και κάρτες πιστότητας, ενώ το 53% περιμένει τις περιόδους των εκπτώσεων για αγορές εκτός των τροφίμων, όπως καταγράφει σε έρευνά της η YouGov FocusBari.
Μάλιστα, η τάση για smart shopping δεν αποτελεί μόνο ελληνική επιλογή, αφού σε όλες τις χώρες οι καταναλωτές προτίθενται να προχωρήσουν σε τουλάχιστον μία έξυπνη αγοραστική πρακτική, με τον μέσο όρο να κινείται μεταξύ 3,5 και 5 διαφορετικών ενεργειών στο πλαίσιο των αγορών τους. Στην Ελλάδα, ο μέσος αριθμός ενεργειών είναι 4,9, στον Καναδά 4,5 όπως και στην Αγγλία, στην Ισπανία 3,6, στην Ιταλία 3,9, στη Γαλλία 3,5 όπως και στη Γερμανία, και στην Πολωνία 4.
Την ίδια ώρα, οι συνθήκες που διαμορφώνονται στα οικονομικά των νοικοκυριών ευνοούν την ανάπτυξη μιας νέας αγοράς και στην Ελλάδα, η οποία υπήρχε διεθνώς αλλά δεν είχε βρει πρόσφορο έδαφος στη χώρα μας. Πρόκειται για την αγορά των προϊόντων από δεύτερο χέρι, που καλύπτουν μια ευρεία γκάμα από είδη ένδυσης έως έπιπλα και ηλεκτρονικά είδη.
Μάλιστα, η Ελλάδα βρίσκεται στην 9η θέση ανάμεσα σε 19 χώρες παγκοσμίως στην αγορά ανακυκλωμένων ηλεκτρονικών συσκευών. Πάνω από ένας στους τρεις Ελληνες δηλώνει ότι έχει πραγματοποιήσει αγορά κάποιας ηλεκτρονικής συσκευής από δεύτερο χέρι, ενώ το 30% έχουν πουλήσει δικά τους αντικείμενα που δεν χρειάζονταν και το 51% έχει προχωρήσει σε αγορά προϊόντος second hand, από ρούχα και έπιπλα έως ηλεκτρικές συσκευές και ηλεκτρονικά είδη.
Ιδιωτικής ετικέτας
Οσο για την αγορά των ειδών σουπερμάρκετ, πλέον εξαιτίας της ακρίβειας αμβλύνονται οι αντιστάσεις που επιδείκνυαν οι έλληνες καταναλωτές στην αγορά προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας (PL), με το ένα στα τέσσερα προϊόντα που μπαίνουν στο καλάθι να είναι πλέον PL. Μάλιστα, σύμφωνα με στοιχεία της NielsenIQ, το πρώτο εξάμηνο του 2024 ο όγκος των πωλήσεων των ειδών αυτών αυξήθηκε κατά 6,7%. Φυσικά, ανάλογη είναι η τάση ανάπτυξης της ιδιωτικής ετικέτας και στις άλλες χώρες της Ευρώπης, όπου η διείσδυση είναι σημαντικά υψηλότερη.
Είναι ενδεικτικό ότι το 2023 οι ευρωπαίοι καταναλωτές αγόρασαν περισσότερα είδη ιδιωτικής ετικέτας σε σχέση με έναν χρόνο πριν, οδηγούμενοι από τα υψηλά ποσοστά πληθωρισμού σε αρκετά είδη σουπερμάρκετ, όπως τα τρόφιμα. Ερευνα επιβεβαιώνει την κυριαρχία τους, με την Ελβετία να παρουσιάζει το μεγαλύτερο ποσοστό (51,8%), και ακολουθούν η Ιταλία (34%), η Ισπανία (45,5%), η Πορτογαλία (44%), η Γερμανία (41%), η Αυστρία (36,3%), το Βέλγιο (39,8%), η Ολλανδία (45,2%), το Ηνωμένο Βασίλειο (44,1%) και η Πολωνία (26,6%).
