Για τους ασθενείς με ροδόχρου ακμή η ζέστη, το φως του ήλιου και ο ξηρός αέρας αποτελούν κύριους λόγους έξαρσης των συμπτωμάτων τους.
«Έχει διαπιστωθεί ότι ο ήλιος οδηγεί στην παραγωγή αγγειακών ενδοθηλιακών αυξητικών παραγόντων, που συνδέονται με την ανάπτυξη ορατών αιμοφόρων αγγείων», εξηγεί ο δερματολόγος-αφροδισιολόγος δρ Χρήστος Στάμου. «Αρκεί και η ολιγόωρη παραμονή σε εξωτερικούς χώρους για κολύμπι ή για τρέξιμο μια καλοκαιρινή ηλιόλουστη μέρα, όπως και ένα ταξίδι με το αυτοκίνητο, για να προκαλέσει απότομη εκδήλωση έντονων συμπτωμάτων».
Το χειρότερο, όμως, είναι ότι όταν τέτοια περιστατικά επαναλαμβάνονται, προκαλείται συσσώρευση των βλαβών, συμπληρώνει. Με την πάροδο του χρόνου το δέρμα καθίσταται λιγότερο ανθεκτικό, με συνέπεια να επιδεινώνεται η συχνότητα και η ένταση των συμπτωμάτων.
Η εντατική ηλιοθεραπεία, όλες τις εποχές του χρόνου, είναι το κλειδί για να αποφύγουν οι ασθενείς με ροδόχρου ακμή τις εξάρσεις της.
Ποιοι κινδυνεύουν και πώς εκδηλώνεται
Η ροδόχρους ακμή είναι μια χρόνια υποτροπιάζουσα πάθηση του δέρματος. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη, επηρεάζει το 5,1% του γενικού πληθυσμού.
Όσοι έχουν ανοιχτόχρωμο δέρμα (τύποι κατά Fitzpatrick Ι και ΙΙ) και εκείνοι με φωτοευαίσθητους τύπους, φαίνεται να διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο. Αυξημένο κίνδυνο διατρέχουν και τα άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών.
Η πάθηση σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο για διάφορες συννοσηρότητες, όπως αυτοάνοσα και καρδιαγγειακά νοσήματα. Όπως έχουν διαπιστώσει διάφορες μελέτες, μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητες εμφάνισης νόσου Αλτσχάιμερ, νόσου του Crohn και ημικρανιών.
Η ροδόχρους ακμή είναι πιο συχνή στις γυναίκες. Οι άνδρες πάσχοντες, όμως, είναι πιθανότερο να έχουν πιο έντονα συμπτώματα.
Τα συμπτώματα και στα δύο φύλα εμφανίζονται συνήθως στο πρόσωπο, τον λαιμό και την περιοχή του θώρακα. Ποικίλλουν σε βαρύτητα και παρουσιάζουν εξάρσεις και υφέσεις. Στα αρχικά στάδια οι εξάρσεις εμφανίζονται περιστασιακά. Όσο η πάθηση εξελίσσεται, οι ασθενείς μπορεί να αναπτύξουν επίμονα συμπτώματα, όπως:
- Επαναλαμβανόμενα επεισόδια έξαψης
- Επίμονο ερύθημα
- Φλεγμονώδεις βλατίδες και φλύκταινες
- Τελαγγειεκτασίες (διευρυμένα αιμοφόρα αγγεία)
- Πάχυνση του δέρματος
- Εξάρσεις
Το 50% των πασχόντων έχουν και οφθαλμικά συμπτώματα, όπως φαγούρα, ξηρότητα και ευαισθησία στο φως.
Τα συμπτώματα έχουν αντίκτυπο και στην ψυχική υγεία. Πολλοί πάσχοντες έχουν χαμηλή αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση, νοιώθουν δε συχνά αμηχανία, που επιδεινώνει περαιτέρω τα συμπτώματα.
Οι αιτίες
Τα αίτιά της δεν είναι πλήρως κατανοητά. Οι έως τώρα έρευνες δείχνουν ότι η ροδόχρους ακμή μπορεί να οφείλεται:
- Σε δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος
- Σε νευροαγγειακή δυσλειτουργία
- Σε γενετικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες
- Σε συνδυασμό αυτών
Μια άλλη αιτιολογία για την παθογένεσή της είναι η παρουσία στο δέρμα ακάρεων Demodex folliculorum. Αυτά βρίσκονται στο δέρμα όλων των ανθρώπων, αλλά παρατηρούνται σε υψηλότερες συγκεντρώσεις στους πάσχοντες από ροδόχρου ακμή. Μάλιστα εντοπίζονται στις περιοχές του προσώπου που επηρεάζονται συχνότερα.
Αυξάνονται τα επιστημονικά δεδομένα που υποδηλώνουν ότι η παρουσία άφθονων ακαρέων Demodex μπορεί να προκαλέσει ανοσοαπόκριση στους ασθενείς. Η δε φλεγμονή που χαρακτηρίζει την συγκεκριμένη δερματοπάθεια, μπορεί να προκληθεί από ορισμένα βακτήρια που σχετίζονται με τα συγκεκριμένα ακάρεα.
Επειδή, όμως, υπάρχουν αρκετοί διαφορετικοί υποτύποι ροδόχρου ακμής (ερυθηματώδης ροδόχρους ακμή, βατιδοφλυκταινώδης ροδόχρους ακμή, ρινόφυμα και οφθαλμική ροδόχρους ακμή), είναι πιθανό σε κάθε ασθενή να υπάρχει διαφορετική αιτία εμφάνισης.
Ανεξαρτήτως παθογένεσης, ο ήλιος και η ζέστη είναι εχθροί των ασθενών. Εν τούτοις, η ερυθρότητα που παρουσιάζουν στα μάγουλα δεν οφείλεται πάντοτε στον ήλιο. Η ερυθηματώδης ροδόχρους ακμή χαρακτηρίζεται από ερυθρότητα του προσώπου και, μερικές φορές, ορατά αιμοφόρα αγγεία. Η μορφή αυτή είναι διαφορετική από την τελαγγειεκτατική φωτογήρανση – μία κατάσταση με ορατά αιμοφόρα αγγεία από βλάβες που προκαλεί ο ήλιος.
Τι μπορείτε να κάνετε
Σε κάθε περίπτωση, για την αποφυγή των εξάρσεων που προκαλούνται από τον ήλιο, οι πάσχοντες πρέπει να φορούν καθημερινά αντηλιακό ευρέος φάσματος με υψηλό δείκτη προστασίας.
Πρέπει επίσης να προστατεύουν το δέρμα τους με φαρδιά καπέλα και προστατευτικό ρουχισμό. Απαραίτητη είναι η επαρκής κατανάλωση υγρών, ώστε να είναι το δέρμα καλά ενυδατωμένο και έτσι:
- Να μειώνεται η τυχόν αίσθηση καύσου (κάψιμο), κνησμού (φαγούρας) και ερεθισμού
- Να δημιουργείται ένας φραγμός για την αποφυγή ερεθιστικών παραγόντων που μπορεί να επιδεινώσουν το ευαίσθητο δέρμα
Επειδή, εξ άλλου, η ζέστη είναι εξίσου επιβλαβής με τον ήλιο, καλό είναι να παραμένουν σε δροσερούς κλιματιζόμενους χώρους το καλοκαίρι. Να πίνουν επίσης δροσερά ροφήματα και να προσπαθούν να μειώσουν με κάθε τρόπο τη θερμοκρασία του προσώπου τους. Μπορούν, λ.χ., να το ψεκάζουν με δροσερό νερό.
Απαραίτητο είναι ακόμα να αποφεύγουν τις υπερβολές όταν ασχολούνται με αθλήματα. Και αυτό διότι περισσότεροι από τους μισούς βιώνουν επιδείνωση των συμπτωμάτων τους μετά από έντονη άσκηση.
Γι’ αυτό τον λόγο συνιστάται να επιλέγουν ασκήσεις χαμηλής έντασης ώστε να αποτρέπεται αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος. Το περπάτημα και το κολύμπι είναι καλές επιλογές, αρκεί να εκτελούνται με διαλείμματα. Αντί, παραδείγματος χάριν, να κολυμπούν επί 1 ώρα, προτιμότερο είναι να κολυμπήσουν 4 φορές επί 15 λεπτά. Πρέπει όμως να γυμνάζονται νωρίς το πρωί ή αργά το απόγευμα.
Σημαντικό είναι ακόμα να αποφεύγουν τα πικάντικα φαγητά, διότι και αυτά αυξάνουν την εσωτερική θερμοκρασία του σώματος. Για τον ίδιο λόγο να αποφεύγουν και τα οινοπνευματώδη ποτά, ιδίως το κόκκινο κρασί.
