«Η μουσική ξεκινάει εκεί που ο λόγος σταματάει. Αυτό είναι αλήθεια, αλλά παρ’ όλο που η μουσική είναι κάτι πολύ μεγάλο για να συζητηθεί, μπορεί πάντα να υπηρετείται και να εκτιμάται με ταπεινότητα. Το τραγούδι, για μένα, δεν είναι μια πράξη περηφάνιας, αλλά απλώς μια απόπειρα να ανέλθω σε εκείνα τα ύψη, όπου τα πάντα είναι αρμονία.»
Η όπερα, σύνθεση πολλών τεχνών, είναι η προσπάθεια της αναγέννησης να αναδημιουργήσει το είδος της αρχαίας αττικής τραγωδίας. Ορόσημα σε αυτή την προσπάθεια, οι μεγάλοι συνθέτες Monteverdi, Gluck και Wagner, που αναβάπτισαν την όπερα της εποχής τους στα νάματα της τραγωδίας.
Καμία προσωπικότητα, στον 20ό αιώνα, δεν προσέφερε τόσα προς αυτή την κατεύθυνση, όσο η μεγάλη λυρική καλλιτέχνις, Μαρία Καλογεροπούλου, γνωστή στα πέρατα της γης ως Μαρία Κάλλας. Ως φόρο τιμής στη διασημότερη Ελληνίδα της σύγχρονης εποχής, που έφυγε πριν από 40 χρόνια, πρόωρα, από τη ζωή, το Ίδρυμα Θεοχαράκη παρουσιάζει μια μοναδική έκθεση με περισσότερα από διακόσια προσωπικά αντικείμενα της Μαρίας Κάλλας, δημιουργώντας μια αφήγηση της ιστορίας και της προσφοράς της μοναδικής τραγωδού και λυρικής τραγουδίστριας, που υπήρξε ζωντανός μύθος και της οποίας ο μύθος ζει και αποκτά όλο και μεγαλύτερη ένταση και λάμψη.
Τα αντικείμενα της έκθεσης
Ο μεγαλύτερος αριθμός των αντικειμένων προέρχεται από την εντυπωσιακή συλλογή του Νίκου Χαραλαμπόπουλου, μια μεγάλης συναισθηματικής αξίας συλλογή που ο συλλέκτης κατόρθωσε να συγκεντρώσει στη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών και η οποία διατρέχει τα σημαντικότερα χρόνια της ζωής της μεγάλης αοιδού: από την παρτιτούρα της Traviata, έναν από τους πρώτους μεγάλους διεθνείς ρόλους της, όπου η Κάλλας, προκειμένου να αποστηθίσει ευκολότερα το ρόλο της είχε γράψει πάνω στο λιμπρέτο την ελληνική μετάφρασή του, μαζί με μέρος από το κοστούμι του ίδιου ρόλου, μέχρι το τελευταίο της κόσμημα, τον αγαπημένο της χρυσό σταυρό που φόρεσαν στη σωρό της, προκειμένου να καεί μαζί της, αλλά που τελευταία στιγμή αφαίρεσε κάποιο συγγενικό της πρόσωπο.
Μια συλλογή που περιλαμβάνει σχετιζόμενα με την τέχνη της αντικείμενα, όπως ποστίς από τα μαλλιά της, το οποίο φόρεσε σε διάφορους ρόλους της επί σκηνής, τα γάντια της εμβληματικής Traviata του Βισκόντι, παρτιτούρες, αλλά και τα βιβλία ρόλων, φορέματα από ρεσιτάλ της (μαζί και μέρος της τουαλέτας που φόρεσε στο ρεσιτάλ που έδωσε στο Ηρώδειο, μαζί με την εσάρπα της) και από τα κοσμικά πάρτι των χρόνων του Ωνάση, τσάντες, καπέλα κοσμήματα, πίνακες, έπιπλα κλπ.
Εκτίθενται για πρώτη φορά η ταυτότητά της, το διαβατήριό της, τα μαλλιά της που χάρισε στον αγαπημένο της μπάτλερ, το πιστοποιητικό θανάτου της, το πρώτο της αυτόγραφο που υπέγραψε σε ηλικία 15 ετών μαζί με το τελευταίο της αυτόγραφο που υπέγραψε την παραμονή του θανάτου της, η ατζέντα της με ιδιόχειρα γραμμένες τις διευθύνσεις και τηλέφωνα όλων των προσωπικοτήτων που σχετιζόταν, άλμπουμ με πολλές προσωπικές της φωτογραφίες, καθώς και επιστολές του αρχείου της από γνωστούς μαέστρους και σκηνοθέτες που συνεργάστηκε, αλλά και πρόσωπα που συναναστράφηκε, όπως η Γκρέης Κέλλυ, η Δούκισσα του Ουίνδσορ, ο Λώρενς Ολίβιε κλπ.
Τέλος, εκτίθενται και αρκετά ενθυμήματα της ίδιας της Κάλλας, όπως ένα μαντήλι της μεγάλης σοπράνο του προηγούμενου αιώνα Μαρίας Μαλιμπράν, την οποία θαύμαζε η Κάλλας, το αγαπημένο φλυτζάνι του Αριστοτέλη Ωνάση, αντικείμενα από τη θαλαμηγό του “Χριστίνα”, προγράμματα από παραστάσεις κλπ. Την έκθεση συμπληρώνουν η περούκα της Μήδειας, η γούνα της και προσωπικές φωτογραφίες και επιστολές από την Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων.
Ψηφιακή περιήγηση στην έκθεση
Οι επισκέπτες θα έχουν τη δυνατότητα, μέσα από την εφαρμογή ξενάγησης Clio Muse APP, να περιηγηθούν ψηφιακά στην έκθεση και να γνωρίσουν τη Μαρία Κάλλας μέσα από άγνωστες, στο ευρύ κοινό, ιστορίες για τη ζωή και το έργο της. Η εφαρμογή είναι διαθέσιμη δωρεάν σε Android και iOS συσκευές. (bit.ly/cliomuse).
Την έκθεση συνοδεύει ομότιτλος κατάλογος με κείμενα των Φώτη Παπαθανασίου και Νίκου Χαραλαμπόπουλου. Ο κατάλογος περιλαμβάνει CD με τις καλύτερες άριες της Μαρίας Κάλλας, προσφορά της εταιρείας VICTORY ENTERTAINMENT.
Ευχαριστίες απευθύνει το Ίδρυμα Θεοχαράκη στο Νίκο Χαραλαμπόπουλο, στο Δήμαρχο Αθηνών, Γ. Καμίνη και το Γενικό Διευθυντή της Τεχνόπολης, Κ. Μπιτζάνη για την εμπιστοσύνη τους, καθώς και στο Διευθύνοντα Σύμβουλο της VICTORY ENTERTAINMENT, Κ. Σάκκαρη.
Επιμέλεια έκθεσης: Φώτης Παπαθανασίου, Νίκος Χαραλαμπόπουλος
Φωτογραφία: Turandot, 1957. Τελευταίο έργο του Puccini-έμεινε ημιτελές. Διαφημιστικό της ηχογράφησης στη Scala με Serafin. Η Κάλλας φωνητικά δεν έχει σχέση με την παλιά Turandot. Σημαντικό ότι βρίσκεται δίπλα της η Ε. Schwarzkopf - μοναδική συνεύρεση των δύο μέγαλων καλλιτεχνών.
