«Τίποτα δεν διαρκεί για πάντα» είπε η πρόεδρος της Αργεντινής, Κριστίνα Φερνάντες, ασκώντας το εκλογικό της δικαίωμα στον δεύτερο -ιστορικό- γύρο των εκλογών για την ανάδειξη του διαδόχου της. Και είχε δίκιο. Οι συμπατριώτες της ψήφισαν πολιτική αλλαγή. Έβαλαν τέλος στη 12ετή κυριαρχία των περονιστών και στην εκδοχή που εγκαινίασε το 2003 ο Νέστορ Κίρνσερ, όταν ανέλαβε να βγάλει την Αργεντινή από την χρεοκοπία.
Ο μηχανικός και επιχειρηματίας, Μαουρίσιο Μάκρι, μέχρι σήμερα κυβερνήτης της πρωτεύουσας και ιδρυτής του κεντροδεξιού κόμματος PRO θα είναι από τις 10 Δεκεμβρίου 2015 πρόεδρος της χώρας. Είναι η πρώτη φορά στα τελευταία 80 χρόνια που ο πρόεδρος της χώρας δεν προέρχεται από τα δύο παραδοσιακά κόμματα, τους περονιστές και τους ριζοσπάστες.
Ο Μάκρι κέρδισε με 51,4% τον υποψήφιο των περονιστών Ντανιέλ Σιόλι, ο οποίος έμεινε στο 48,5%.
Η νίκη του Μάκρι εξελίχθηκε σε μια μάλλον τυπική διαδικασία μετά τον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών, στις 25 Οκτωβρίου. Μπορεί τότε να ήρθε δεύτερος με 34%, όμως το 37% του νικητή Σιόλι ήταν απογοητευτικό. Κινήθηκε σε χαμηλότερα επίπεδα και από τις προκριματικές εκλογές, γεγονός που σήμαινε ότι δύσκολα θα κατάφερνε να συσπειρώσει γύρω του τους περονιστές, που έτσι και αλλιώς δεν τον συμπαθούσαν ιδιαίτερα.
Ήδη από τον πρώτο γύρο των εκλογών οι ψηφοφόροι είχαν γυρίσει την πλάτη στους περονιστές, αναδεικνύοντας κυβερνήτη της επαρχίας του Μπούενος Άιρες (εκεί που κατοικεί το 40% των αργεντινών) την νεαρή Μαρία Εουχένια Βιδάλ, στενότατη συνεργάτη του νέου προέδρου.
Οι προκλήσεις για τον Μαουρίσιο Μάκρι είναι πολλές. Αν και απορρίπτει τα σενάρια υποτίμησης του νομίσματος, δεν κρύβει ότι στην οικονομία τα ζητήματα είναι «περίπλοκα», στην καλύτερη περίπτωση. Ποτέ άλλωστε ο ίδιος δεν συμμερίστηκε το «success story» των περονιστών.
Σε κάθε περίπτωση, η απομονωμένη από τις αγορές Αργεντινή αντιμετωπίζει πρόβλημα υψηλού πληθωρισμού, η οικονομία της είναι στάσιμη (όπως και της γειτονικής Βραζιλίας), οι οικονομικοί της δείκτες αντιμετωπίζονται με δυσπιστία, τα συναλλαγματικά αποθέματα μειώνονται, η διαμάχη με τα κερδοσκοπικά funds των ΗΠΑ ακόμα δεν έχει λυθεί, το δολάριο (το αγαπημένο νόμισμα των πολιτών) σαρώνει στην παράλληλη αγορά, ο δημόσιος τομέας έχει διογκωθεί και υπερ-στελεχωθεί με τους πλέον έμπιστους της απερχόμενης κυβέρνησης.
Επιπλέον η χώρα αντιμετωπίζει και νέους κινδύνους, όπως οι βαρόνοι των ναρκωτικών.
Πρόκληση για τον νέο πρόεδρο είναι και η «κυβερνησιμότητα» η ικανότητα του συνασπισμού του οποίου ο ίδιος ηγήθηκε να συνεννοηθεί και να κυβερνήσει τη χώρα, ιδίως όταν απέναντί του θα έχει ως Αντιπολίτευση τους περονιστές και τα συνδικάτα, έστω και αν αρκετά ηχηρά ονόματα συνδικαλιστών είχαν έρθει σε ρήξη τα τελευταία χρόνια με την απερχόμενη πρόεδρο.
Ο Μάκρι έχει υποσχεθεί μια διαφορετική εκδοχή Αργεντινής, πιο ανοικτής στη διεθνή κοινότητα, πιο φιλικής στους ξένους επενδυτές χωρίς πάντως να απορρίπτει και αρκετές από τις επιδοματικές πολιτικές των περονιστών. Για καλό και για κακό.
Αυτό που σίγουρα απορρίπτει είναι την ιδιαίτερη (κάποτε προνομιακή) σχέση της Αργεντινής με την Βενεζουέλα: έχει ξεκαθαρίσει ότι θα ζητήσει την απελευθέρωση του ηγέτη της βενεζολάνικης αντιπολίτευσης, ο οποίος είναι στη φυλακή ως υποκινητής των πολύνεκρων διαδηλώσεων κατά του Μαδούρο, το 2014.
Ίσως η μεγαλύτερη πρόκληση για τον νέο πρόεδρο να είναι η προκάτοχός του από την οποία θα παραλάβει την προεδρική ράβδο στις 10 Δεκεμβρίου.
Η απερχόμενη πρόεδρος Κριστίνα Φερνάντες δεν μπόρεσε λόγω συνταγματικού κωλύματος να διεκδικήσει τρίτη συνεχόμενη θητεία, όμως τίποτα δεν την εμποδίζει να αναδειχθεί σε ηγετική φυσιογνωμία της Αντιπολίτευσης για τις επόμενες προεδρικές, όταν δεν θα υπάρχει συνταγματικό κώλυμα.
Άλλωστε αρκετοί εκτιμούσαν από τις αρχές κιόλας της προεκλογικής εκστρατείας ότι η ίδια προώθησε τον Ντανιέλ Σιόλι ως υποψήφιο, ακριβώς γιατί κανείς δεν τον ήθελε, επομένως δύσκολα θα κέρδιζε τις εκλογές και εκείνη θα παρέμενε το σημείο αναφοράς των περονιστών.
Προς το παρόν, όλο αυτό είναι μια υπόθεση. Σε κάθε περίπτωση, οι περονιστές -που δεν είναι συνηθισμένοι να βρίσκονται στην αντιπολίτευση- θα πρέπει να χαράξουν νέα πορεία. Με ή χωρίς την απερχόμενη πρόεδρο και τις πολιτικές των τελευταίων 12 χρόνων.
Η πολιτική αλλαγή για την Αργεντινή του Μαουρίσιο Μάκρι, μόλις αρχίζει. Οι προκλήσεις είναι τεράστιες και ο δρόμος δύσκολος. Αυτό που ο νέος πρόεδρος δεν θα ήθελε σε καμία περίπτωση είναι οι συμπολίτες του να αρχίσουν να λένε “τότε με την Κριστίνα ζούσαμε καλύτερα”...
