Ο Κύπριος πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης αποκάλυψε τη Δευτέρα σε διακαναλική συνέντευξη την πρόταση την οποία υπέβαλε στον Τουρκοκύπριο ηγέτη, Μουσταφά Ακιντζί, στις 17 Μαΐου και προειδοποίησε ότι «έφτασε η ώρα της αλήθειας να βάλουμε τον δάκτυλο επί τον τύπον των ήλων».
Συγκεκριμένα, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης δήλωσε ότι πρότεινε την άμεση μετάβαση στη Γενεύη και προκειμένου να έχει απτά αποτελέσματα:
- Πρώτον: να συνέλθει η διάσκεψη για την Κύπρο προς ολοκλήρωση και κατάληξη της συζήτησης στο Κεφάλαιο της Ασφάλειας και Εγγυήσεων.
- Δεύτερον: εάν και εφόσον υπάρξει κατάληξη, να προχωρήσουμε αμέσως στη συζήτηση και επίλυση του εδαφικού.
- Τρίτον: εν συνεχεία παραμονή στη Γενεύη για όσο χρειαστεί, προκειμένου να πετύχουμε όχι μόνο ουσιαστική πρόοδο, άλλα ακόμη και συνολική επίλυση του Κυπριακού.
Ο πρόεδρος Αναστασιάδης διαβεβαίωσε ότι υπέβαλε την πρόταση αυτή «συναισθανόμενος την κρισιμότητα των στιγμών και με μοναδικό στόχο να αποτρέψω ένα διαφαινόμενο αδιέξοδο, αφού απέρριψα την αξίωση για αναστολή των ενεργειακών μας σχεδιασμών». Η πρόταση, είπε, είναι απόλυτα συνεπής με όσα από κοινού συμφωνήθηκαν στις 12 Ιανουαρίου στη Γενεύη και την 1η Φεβρουαρίου στην Κύπρο.
«Επειδή από τουρκικής και τουρκοκυπριακής πλευράς προβάλλεται ο ισχυρισμός, αλλά δυστυχώς και από κύκλους της ελληνοκυπριακής κοινότητας, πως η πρόταση είτε αποτελεί τάχα πρόταξη είτε επικεντρώνεται σε θέματα διαδικασίας», όπως είπε ο κ. Αναστασιάδης, τόνισε πως (η πρόταση του) είναι απόλυτα συνεπής με όσα από κοινού έχουν συμφωνηθεί με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη, όπως καταγράφονται στα Ανακοινωθέντα των Ηνωμένων Εθνών της 1ης Δεκεμβρίου 2016, της 12ης Ιανουαρίου 2017 και της 1ης Φεβρουαρίου 2017.
Αν γίνει αποδεκτή η πρόταση του, δήλωσε ότι θα υπάρξουν άμεσα αποτελέσματα στο Κυπριακό.
Εξάλλου, επέκρινε τη στάση τόσο του Τουρκοκύπριου ηγέτη και της Άγκυρας καθόλη τη διάρκεια των συνομιλιών, ενώ δεν παρέλειψε να ασκήσει κριτική και στα ελληνοκυπριακά κόμματα. «Δεν θα μπω σε ένα παιχνίδι επίρριψης ευθυνών», ανέφερε ο Νίκος Αναστασιάδης, «ούτε της τουρκικής, ούτε της τουρκοκυπριακής πλευράς, αλλά ούτε δυνάμεων της ελληνοκυπριακής κοινότητας» και εξήγησε πως στόχος των αποψινών δηλώσεων «είναι η αποκατάσταση της αλήθειας για να μπορούμε να αισιοδοξούμε σε ένα θετικό αποτέλεσμα το συντομότερο».
Στη δήλωση του ο Πρόεδρος Αναστασιάδης έκανε αναφορά στη μέχρι σήμερα πορεία των διαπραγματεύσεων, λέγοντας ότι παρά την πρόοδο στα κεφάλαια της Διακυβέρνησης, Οικονομίας, Περιουσιακού, Ευρωπαϊκής Ένωσης, συμπεριλαμβανομένου του εδαφικού με την ανταλλαγή χαρτών - για πρώτη φορά - επί συμφωνημένου πλαισίου, «παραμένουν διαφωνίες ή και καταγράφονται υπαναχωρήσεις επί των όσων έχουν συμφωνηθεί».
Ένα σημαντικό κεφάλαιο που αποτελεί και την κύρια πηγή της επικρατούσας απαράδεκτης κατάστασης είναι, όπως τόνισε, η συνέχιση της παρουσίας των κατοχικών στρατευμάτων, όπως και η Συνθήκη Εγγυήσεων.
Τον Ιανουάριο στη Γενεύη, πέραν από την ανταλλαγή χαρτών εντός συμφωνημένου πλαισίου πραγματοποιήθηκε, σημείωσε, η διάσκεψη για την Κύπρο, « έστω και χωρίς αποτέλεσμα».
Παρά ταύτα, συνέχισε, όπως καταγράφεται και στο Ανακοινωθέν των Ηνωμένων Εθνών της 12ης Ιανουαρίου 2017, απεφασίσθη η σύσταση ομάδων τεχνοκρατών για προετοιμασία της συνέχισης της Διάσκεψης σε πολιτικό επίπεδο.
Μετά τη σύσκεψη των τεχνοκρατών στις 18 Ιανουαρίου 2017, οι δύο ηγέτες, συνεπείς στα συμφωνηθέντα της Γενεύης, αποφάσισαν, είπε ο κ. Αναστασιάδης, την 1η Φεβρουαρίου 2017 να ζητήσουν από τα Ηνωμένα Έθνη να προετοιμάσουν, σε συνεννόηση με τις εγγυήτριες δυνάμεις, τη συνέχιση της Διάσκεψης για την Κύπρο σε πολιτικό επίπεδο, στις αρχές Μαρτίου.
Σχετικά δήλωσε ότι εισηγήθηκε ταυτόχρονα την καταγραφή επί ενός τριπτύχου:
- (α) των συγκλίσεων και συναντιλήψεων που είχαν μέχρι εκείνη την στιγμή επιτευχθεί,
- (β) των εκκρεμοτήτων που η απόσταση ανάμεσα στις δύο πλευρές είναι μικρή, όπως επίσης
- (γ) των θεμάτων εκείνων που όπως προέκυπτε από τη μέχρι τότε συζήτηση, υπήρχαν ουσιώδεις διαφωνίες ανάμεσα στις δύο πλευρές.
Επίσης, πρότεινε στον Τουρκοκύπριο ηγέτη να δώσουν κοινή συνέντευξη Τύπου και με απόλυτο σεβασμό στην αρχή ότι «τίποτα δεν θεωρείται συμφωνημένο, αν δεν συμφωνηθούν όλα», να ενημερώσουν σχετικά τον κυπριακό λαό για την πρόοδο που είχε μέχρι τότε επιτευχθεί. Η αντίδραση της Τουρκοκυπριακής πλευράς, πρόσθεσε, ήταν αρνητική και στα δύο αιτήματα.
Σύμφωνα με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη, στις 17 Μαΐου ο Τουρκοκύπριος ηγέτης «επικαλούμενος την έλλειψη προόδου, υπέβαλε πρόταση να πραγματοποιηθεί μια νέα διάσκεψη στη Γενεύη, κατά την οποία οι δύο πλευρές θα παρουσίαζαν τις κύριες επιδιώξεις τους προκειμένου να σημειωθεί μέσα από διαδικασία "πάρε - δώσε" πρόοδος».
Ταυτόχρονα, ο κ. Ακιντζί, δήλωσε ο πρόεδρος Αναστασιάδης, «αξίωσε να ανασταλούν οι ενεργειακοί σχεδιασμοί της Κυπριακής Δημοκρατίας».
