Οι ηγέτες των κρατών - μελών της Ευρωπαικής Ένωσης, συγκεντρώνονται στις Βρυξέλλες για να συζητήσουν τα επόμενα βήματα και να αναλύσουν περαιτέρω το σχέδιο εξοπλισμού και άμυνας της Ένωσης, με την ονομασία Rearm Europe, μετά και τις αποστάσεις από την παλιά ομπρέλα προστασίας, που ξεκάθαρα παίρνουν οι ΗΠΑ υπό την νέα προεδρία Τράμπ.

Οι  New York Times γράφουν σχετικά: «Οι ευρωπαίοι ηγέτες βρίσκονται βυθισμένοι σε μια νέα εχθρική εποχή με λιγότερη συνεργασία από τις ΗΠΑ, μεγαλύτερη απειλή από τη Ρωσία και όλο και πιο αβέβαιες προοπτικές για την Ουκρανία.

Όπως αναφέρεται στο άρθρο, οι ηγέτες «θα πρέπει να περπατήσουν σε μια λεπτή γραμμή: Να βρουν πώς να στηρίξουν την Ουκρανία και να ενισχύσουν τη δική τους άμυνα, αποφεύγοντας παράλληλα να αποξενώσουν περαιτέρω τους συμμάχους τους στην Ουάσινγκτον».

Η ειδικά συγκληθείσα και πολυαναμενόμενη συνάντηση θα περιλαμβάνει τους αρχηγούς κρατών ή κυβερνήσεων των 27 χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και είναι η τελευταία από μια σειρά ταχέως οργανωμένων συνόδων κορυφής που επικεντρώνονται στην άμυνα.

Αναμένεται να συζητήσουν πώς θα χρηματοδοτήσουν την αύξηση των ευρωπαϊκών στρατιωτικών δαπανών, ελπίζοντας να καταστήσουν την ήπειρο καλύτερα εξοπλισμένη για να αντιμετωπίσει τη Ρωσία χωρίς μεγάλη υποστήριξη από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Θα εξετάσουν επίσης πώς θα μπορούσε να μοιάζει ένα ειρηνευτικό σχέδιο για την Ουκρανία και πώς μπορούν να το υποστηρίξουν.

Κατά κάποιον τρόπο, η συνάντηση σηματοδοτεί την έναρξη ενός νέου κεφαλαίου για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το μπλοκ που δημιουργήθηκε για να προάγει τη συνεργασία και την ειρήνη, αναγκάζεται να αναλογιστεί τον ρόλο του σε έναν κόσμο που σπαράσσεται από συγκρούσεις και εχθρότητα, ακόμη και μεταξύ συμμάχων.

Το πιεστικό ερώτημα είναι κατά πόσον η ΕΕ, με την προσανατολισμένη στη συναίνεση, δύσχρηστη δομή της, μπορεί να προσαρμοστεί αρκετά γρήγορα ώστε να διασφαλίσει ότι η Ευρώπη δεν θα μείνει πίσω καθώς ο Τραμπ αλλάζει γρήγορα την παγκόσμια τάξη πραγμάτων.

«Υπάρχει σαφώς η αίσθηση ότι, σε μια εποχή όπως αυτή, η Ευρώπη πρέπει να προετοιμαστεί για το χειρότερο», δήλωσε ο Jacob Funk Kirkegaard, ανώτερος συνεργάτης της δεξαμενής σκέψης Bruegel με έδρα τις Βρυξέλλες.

Σε λιγότερο από δύο μήνες, ο πρόεδρος Τραμπ έχει αλλάξει το παιχνίδι όσον αφορά την ασφάλεια στην Ευρώπη. Απαιτεί ταχεία ειρήνευση στην Ουκρανία και έχει ωθήσει τον πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι προς διαπραγματεύσεις, βρίζοντάς τον δημοσίως και σταματώντας τη βοήθεια προς το δοκιμαζόμενο έθνος του. Άνοιξε συνομιλίες με τη Ρωσία χωρίς να εμπλέξει άμεσα την Ευρώπη ή την Ουκρανία.

 

Ταυτόχρονα επέμεινε ότι τα ευρωπαϊκά έθνη πρέπει να δαπανούν περισσότερα για τη δική τους άμυνα, επιτιθέμενος στα μέλη του ΝΑΤΟ ότι πληρώνουν πολύ λίγα για να προστατευτούν σε ένα «άδικο» σύστημα.

Αυτό το διπλό χτύπημα – και η καταστροφική συνάντηση της περασμένης εβδομάδας μεταξύ του Τραμπ και του Ζελένσκι – ανάγκασε τους Ευρωπαίους να ενεργοποιηθούν.

Στον απόηχο της κατάρρευσης μεταξύ των δύο ηγετών, ο Ζελένσκι πρότεινε την Τρίτη μια πορεία δράσης που, όπως είπε, θα μπορούσε να τερματίσει τον πόλεμο, σε μια προσπάθεια να κατευνάσει τον Τραμπ. Το έκανε αυτό μετά από ημέρες πολύ δεχόταν συμβουλές από τους ηγέτες της Γαλλίας και της Βρετανίας, και παρόλο που αυτή η προσέγγιση φάνηκε να γίνεται θετικά δεκτή από τον Τραμπ, παραμένει ασαφές τι θα συμβεί στη συνέχεια.

Το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γαλλία έχουν δηλώσει την προθυμία τους να στείλουν στρατεύματα ως ειρηνευτική δύναμη εάν επιτευχθεί συμφωνία, αλλά είναι ανοιχτό το ερώτημα πόσα ακριβώς έθνη θα μπορούσαν να συμμετάσχουν σε αυτό που ο πρωθυπουργός της Βρετανίας, Κιρ Στάρμερ, αποκάλεσε «συνασπισμό των προθύμων».

Ούτε είναι σαφές πώς η Ε.Ε. θα υποστηρίξει έναν τέτοιο συνασπισμό.Αυτό που είναι σαφές είναι ότι το μπλοκ θέλει να συμμετέχει στη συζήτηση καθώς καθορίζεται το μέλλον της ηπείρου.

Την Τετάρτη, ο γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, δήλωσε ότι θα συζητήσει με τους ευρωπαίους συμμάχους για το ενδεχόμενο χρήσης του πυρηνικού αποτρεπτικού μέσου της Γαλλίας για την προστασία της ηπείρου στον απόηχο των απειλών από τη Ρωσία.

Σε μια ένδειξη ότι η Ευρώπη φαίνεται να συσπειρώνεται περισσότερο, αρκετές χώρες που δεν ανήκουν στο μπλοκ -συμπεριλαμβανομένων του Ηνωμένου Βασιλείου, της Νορβηγίας και της Τουρκίας- αναμένεται να ενημερωθούν από κορυφαίους αξιωματούχους της Ε.Ε. μετά τη συνάντηση της Πέμπτης, σύμφωνα με αξιωματούχο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ο Ζελένσκι έχει προσκληθεί στη συνάντηση και αναμένεται να συμμετάσχει, σύμφωνα με άλλον αξιωματούχο της Ε.Ε., αν και το γραφείο του Ζελένσκι αρνήθηκε να σχολιάσει την επικείμενη συνάντηση.

 

Παρά την αυξημένη συνεργασία μεταξύ των εθνών, το μπλοκ συνεχίζει να δυσκολεύεται να μιλήσει με μια φωνή για την Ουκρανία, τη στιγμή που ο Βίκτορ Όρμπαν, ο ούγγρος πρωθυπουργός, έχει εκφράσει την υποστήριξή του στον Τραμπ και τη διαφωνία του με τους ευρωπαίους συναδέλφους του για την Ουκρανία.

Οι αξιωματούχοι της ΕΕ συζητούν περαιτέρω βοήθεια για την Ουκρανία, αλλά τα σχέδια για την παροχή ενός νέου κονδυλίου είναι απίθανο να οριστικοποιηθούν την Πέμπτη, σύμφωνα με ανώτερο διπλωμάτη της ΕΕ που μίλησε στους New York Times υπό τον όρο της ανωνυμίας για να συζητήσει τα εσωτερικά σχέδια.

Οι συζητήσεις της Πέμπτης αναμένεται επίσης να επικεντρωθούν στο πώς η Ευρώπη μπορεί να προστατευτεί καλύτερα στο σύνολό της.

Μεταξύ άλλων, οι ηγέτες αναμένεται να μιλήσουν για ένα νέο σχέδιο που παρουσίασε αυτή την εβδομάδα η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, επικεφαλής του εκτελεστικού κλάδου της ΕΕ.

Αυτό που η ίδια αποκαλεί πρόταση για τον «επανεξοπλισμό» της Ευρώπης θα δημιουργούσε ένα πρόγραμμα δανείων ύψους 150 δισεκατομμυρίων ευρώ για αμυντικές επενδύσεις, ενώ παράλληλα θα καθιστούσε τους δημοσιονομικούς κανόνες της ΕΕ πιο ευέλικτους, ώστε να μπορούν οι χώρες να επενδύουν περισσότερο χωρίς να παραβιάζουν τους αυστηρούς κανόνες για το έλλειμμα. Συνολικά, οι αξιωματούχοι εκτιμούν ότι θα μπορούσε να συμβάλει στην αύξηση των δαπανών για την ασφάλεια έως και 800 δισεκατομμύρια ευρώ.

Καθώς παρουσίασε τις προτάσεις την Τρίτη, η φον ντερ Λάιεν σημείωσε: «Ζούμε στους πιο σημαντικούς και επικίνδυνους καιρούς».