Με περίπου από 236.000 επιβεβαιωμένες λοιμώξεις και περισσότερους από 6.600 θανάτους από το ξέσπασμα της πανδημίας του κορωνοϊού, η Σουηδία έχει ανακρούσει πρύμναν σε ότι αφορά την αρχική στόχευσή της περί ανοσίας της αγέλης.
Από τις 24 Νοεμβρίου έχει επιβληθεί στη σκανδιναβική χώρα όριο 8 ατόμων στις συναθροίσεις και τις δημόσιες εκδηλώσεις, ενώ απαγορεύτηκε η πώληση αλκοόλ μετά τις 10 το βράδυ, σε μια προσπάθεια να μειωθεί ο δείκτης μεταδοτικότητας, που από τα τέλη Οκτωβρίου βρίσκεται σε πλήρη έξαρση.
Μόνο στις 19 Νοεμβρίου, η Σουηδία είχε 7.629 νέα κρούσματα, ενώ σε καμία από τις υπόλοιπες ημέρες ως σήμερα το νούμερο 24ωρου δεν έπεσε κάτω από τα 2.400. Μόνο την τελευταία εβδομάδα (20-26/11) τα νέα κρούσματα ξεπέρασαν τα 34.000.
Σύμφωνα μάλιστα με ειδικούς στον τομέα Υγείας, το πιθανότερο είναι ότι το δεύτερο κύμα της πανδημίας δεν έχει κορυφωθεί στη χώρα, κάτι που αναμένεται να γίνει στα μέσα Δεκεμβρίου. «Το ζήτημα της ανοσίας της αγέλης είναι δύσκολο. Αυτή τη στιγμή δεν βλέπουμε σημάδια ανοσίας στον πληθυσμό που θα μπορούσαν να επιβραδύνουν τη διασπορά του ιού», δήλωσε στο Bloomberg ο εθνικός επιδημιολόγος Άντερς Τέγκνελ, σε μια έμμεση παραδοχή ότι αυτό στο οποίο ήλπιζε η κυβέρνηση την περασμένη άνοιξη αποδείχτηκε αυταπάτη.
Επισήμως, αποφεύγεται επιμελώς από κυβερνητικά χείλη να συνοδευτεί το μοντέλο με τη λέξη «αποτυχία», ωστόσο όλο και περισσότεροι Σουηδοί πολίτες φαίνεται να το αντιλαμβάνονται έτσι, αίροντας την εμπιστοσύνη τους προς την κεντρική διοίκηση για τη στρατηγική που έχει ακολουθήσει.
Σε γκάλοπ που διενεργήθηκε από τη μεγάλη εταιρία δημοσκοπήσεων Ipsos και δημοσιεύτηκε από την εφημερίδα DN την Πέμπτη 26/11, η εμπιστοσύνη των Σουηδών στην ικανότητα των αρχών να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά την πανδημία έπεσε στο 42%, σε σχέση με το 55% του προηγούμενου μήνα. Επιπλέον, το 82% των συμμετεχόντων εξέφρασε «μικρή ή μεγάλη» ανησυχία για το εάν το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης είναι ικανό να αντιμετωπίσει την πρόκληση, ενώ ένα 44% δήλωσε ότι «φοβάται».
Όλα αυτά όμως μπορεί να μην είναι τίποτα μπροστά σε όσα ενδέχεται να ακολουθήσουν σε επίπεδο αμφισβήτησης. Οι ενδείξεις σκιαγραφούν μια χώρα που είχε τη φιλοδοξία να επιτύχει ανοσία αγέλης χωρίς εμβόλιο και δεν αποκλείεται να μην τα καταφέρει ακόμα και με… εμβόλιο, φτάνοντας στο εντελώς αντίθετο άκρο.
Για πολλούς Σουηδούς ο εμβολιασμός για την καταπολέμηση ενός ιού αποτελεί ζήτημα taboo από την περίοδο 2009-2010, οπότε και διοργανώθηκε η μεγαλύτερη εκστρατεία εμβολιασμού προ του κινδύνου της γρίπης των χοίρων (Η1Ν1). Πάνω από το 60% του πληθυσμού έλαβε το εμβόλιο Pandemrix της βρετανικής φαρμακευτικής εταιρείας GlaxoSmithKline – το υψηλότερο ποσοστό στον κόσμο απ ‘ όσες χώρες προνόησαν για τη θωράκιση από τη H1N1.
Ωστόσο η εμπειρία έχει κλονίσει την εμπιστοσύνη των Σουηδών σε οποιοδήποτε μελλοντικό εμβόλιο, γιγαντώνοντας τους φόβους για άγνωστες μακροπρόθεσμες παρενέργειες.
Χιλιάδες άνθρωποι που είχαν εμβολιαστεί – κυρίως παιδιά και ενήλικες κάτω των 30 ετών – διαγνώστηκαν αργότερα με ναρκοληψία, ως παρενέργεια του εμβολίου, που προφανώς υπολειπόταν σε ποιοτικά στάνταρ (και ασφαλώς δεν έχει καμία σχέση με το εμβόλιο του κορωνοϊού που έχει δοκιμαστεί σε χιλιάδες εθελοντές).
Η ναρκοληψία είναι μια χρόνια διαταραχή του νευρικού συστήματος που προκαλεί υπερβολική και συχνά ανεξέλεγκτη υπνηλία.
«Έχω “επιθέσεις” ύπνου όλη την ώρα σε κάθε είδους καταστάσεις και σε ακατάλληλες στιγμές. Κατά την ώρα του φαγητού, σε συνεντεύξεις εργασίας, σε διαλέξεις, σεμινάρια, στο πανεπιστήμιο. Έχω κοιμηθεί στο χώρο εργασίας μου, κοιμάμαι σε λεωφορεία και οπουδήποτε αλλού. Έχει καταστραφεί η ζωή μου», δηλώνει η Meissa Chebbi στο γαλλικό πρακτορείο ειδήσεων AFP.
Η Σουηδική Φαρμακευτική Ασφάλιση έχει μέχρι στιγμής εγκρίνει 440 από 702 αξιώσεις αποζημίωσης για ναρκοληψία που συνδέονται με την Pandemrix, καταβάλλοντας συνολικά 100 εκατομμύρια κορώνες (9,8 εκατομμύρια ευρώ) στους καταγγέλλοντες – αιτούντες.
Ο πασίγνωστος διεθνώς πια Άντερς Τέγκνελ είχε εμπλακεί και σε εκείνη τη διαδικασία. Ήταν τότε μέλος μιας ομάδας εμπειρογνωμόνων του Συμβουλίου Υγείας, που ζήτησε μαζικό εμβολιασμό του πληθυσμού. «Φυσικά η απόφαση θα ήταν εντελώς διαφορετική αν γνωρίζαμε τις παρενέργειες. Αλλά ήταν εντελώς άγνωστες, ήταν μια έκπληξη για όλους μας», δήλωσε ο Τέγκνελ στο AFP, προσθέτοντας ότι αυτή τη φορά οι αρχές θα επιδιώξουν να παράσχουν ικανοποιητική ενημέρωση για τα εμβόλια κατά του covid-19 όταν υπάρξουν περισσότερα δεδομένα.
Στη Σουηδία η συμμετοχή σε προγράμματα εθελοντικού εμβολιασμού για παιδιά κυμαίνεται συνήθως πάνω από 90%. Ωστόσο στο (μελλοντικό) εμβόλιο για τον κορωνοϊό οι εθελοντές είναι για την ώρα λιγότεροι από το άθροισμα σκεπτικιστών – αρνητών.
Ωστόσο, μια πρόσφατη έρευνα που διεξήχθη από το εκλογικό ινστιτούτο Novus έδειξε ότι το 26% των Σουηδών δεν σκοπεύουν να λάβουν κανένα από τα εμβόλια Covid-19 που αναπτύσσονται, ενώ το 28% είναι αναποφάσιστοι. Ένα ποσοστό 46% δήλωσαν ότι θα εμβολιαστούν. Σύμφωνα με τον διευθυντή της Σουηδικής Υπηρεσίας Δημόσιας Υγείας, Γιόχαν Κάρλσον, για να σταματήσει η εξάπλωση του ιού θα πρέπει να εμβολιαστεί το 60-70% του πληθυσμού.
Σε μια προσπάθεια να μετριάσει τους φόβους, η Σουηδία σχεδιάζει να δημιουργήσει ένα μητρώο για να εντοπίσει γρήγορα τυχόν παρενέργειες από το εμβόλιο για τον Covid-19, το οποίο θα εισάγει.
Ωστόσο είναι αμφίβολο αν θα πείσει τους δύσπιστους (και μάλλον αδύνατο τους αρνητές), καθώς σε πολλές από τις περιπτώσεις ναρκοληψίας τα συμπτώματα άργησαν αρκετά για να εκδηλωθούν.
