Μετά από εννέα χρόνια, το Σπήλαιο Θεόπετρας στην περιοχή των Τρικάλων επαναλειτουργεί για το κοινό, δίνοντας τη δυνατότητα στους επισκέπτες να εξερευνήσουν ένα μοναδικό κομμάτι της προϊστορίας.
Η πρόσφατη αποκατάσταση του σπηλαίου αποτελεί μέρος ενός μεγάλου έργου που χρηματοδοτήθηκε μέσω του Περιφερειακού Επιχειρησιακού Προγράμματος Θεσσαλίας (ΕΣΠΑ 2014-2020), και αφορά την αναβάθμιση της επισκεψιμότητας του σπηλαίου με απόλυτο σεβασμό στην ασφάλεια τόσο των επισκεπτών όσο και του ίδιου του μνημείου. Το έργο, το οποίο ξεκίνησε το 2020, συνδυάζει τεχνικές προκλήσεις και αρχαιολογική ευθύνη, αποκαλύπτοντας τις σπουδαίες ανακαλύψεις που είχαν καταγραφεί μέχρι τώρα.
Η αποκατάσταση του Σπηλαίου Θεόπετρας αποτελεί μία τεράστια πρόκληση, λόγω της εξαιρετικής αρχαιολογικής αξίας του χώρου. Στο πλαίσιο της εργασίας, ειδικοί επιστήμονες, αρχαιολόγοι, μηχανικοί και βιολόγοι, σε συνεργασία με την Εφορεία Παλαιοανθρωπολογίας και Σπηλαιολογίας του Υπουργείου Πολιτισμού και την Διεύθυνση Τεχνικών Έργων Π.Ε. Τρικάλων, εργάστηκαν για να εξασφαλίσουν ότι η αποκατάσταση του σπηλαίου δεν θα διακινδυνεύσει την ακεραιότητα του φυσικού και πολιτιστικού του πλούτου.
Η κ. Νίνα Κυπαρίσση-Αποστολίκα, Δρ. Προϊστορικής Αρχαιολογίας και επικεφαλής των ανασκαφών του σπηλαίου, αναφέρει με ενθουσιασμό: «Το Σπήλαιο Θεόπετρας αποτελεί τη δυτικότερη προϊστορική θέση της Θεσσαλίας, με επιχώσεις που χρονολογούνται από τη Μέση Παλαιολιθική και φτάνουν μέχρι τη Νεολιθική περίοδο».
Το σπήλαιο Θεόπετρας, το οποίο βρίσκεται μόλις 3 χλμ από τα Τρίκαλα, αποτελεί ένα από τα σπάνια αρχαιολογικά ευρήματα της Θεσσαλίας. Η έκτασή του αγγίζει τα 500 τ.μ., με μια είσοδο που επιτρέπει στον φυσικό φωτισμό να πλημμυρίσει τον εσωτερικό του χώρο, ενώ η θέα των βράχων και των Μονών των Μετεώρων από τη μία πλευρά του σπηλαίου, προσφέρει μια εξαιρετική εμπειρία στους επισκέπτες. Αντίστοιχα, η γεωγραφική του θέση και η γειτνίαση με ποταμούς όπως ο Ληθαίος, αναδεικνύουν τη στρατηγική σημασία του χώρου για τις παλαιότερες κοινωνίες.
Πριν από τις ανασκαφές, επικρατούσε η άποψη ότι η ιστορία της Θεσσαλίας ξεκινά από τη Νεολιθική εποχή. Ωστόσο, οι ανασκαφές στο Σπήλαιο Θεόπετρας ανατροφοδότησαν μια νέα αντίληψη για την προϊστορία της περιοχής. Οι στρώσεις που αποκαλύφθηκαν στο σπήλαιο καλύπτουν διάφορες περιόδους, από την Ανώτερη Παλαιολιθική μέχρι τη Νεολιθική, και αποκαλύπτουν την ανθρώπινη παρουσία σε αυτό το μοναδικό καταφύγιο για χιλιάδες χρόνια.
Η αρχαιολογική σημασία του σπηλαίου έγκειται στο γεγονός ότι παρέχει στοιχεία για την καθημερινή ζωή των πρώιμων ανθρώπινων πληθυσμών που κατοικούσαν στην περιοχή. Η παρουσία ανθρώπινων ταφών, αποτυπωμάτων πελμάτων και εργαλείων από την εποχή των Νεάντερταλ, αποδεικνύει τη συνεχιζόμενη κατοίκηση του χώρου κατά τη διάρκεια των εκατοντάδων χιλιάδων ετών.
Οι αναλύσεις των οστών και των οργανικών καταλοίπων υποδεικνύουν ότι οι κάτοικοι της περιοχής ακολουθούσαν μία διατροφή βασισμένη σε σιτηρά, ελιές και όσπρια, ενώ τα ζώα που εκτρέφονταν, όπως τα πρόβατα και τα κατσίκια, χρησιμοποιούνταν κυρίως για τα δευτερογενή τους προϊόντα.
Τα ευρήματα από το Σπήλαιο Θεόπετρας αποκαλύπτουν σημαντικές πληροφορίες για την ανθρώπινη ιστορία στην περιοχή, με τα πιο πρόσφατα ευρήματα να χρονολογούνται γύρω στο 4.000 π.Χ.
