Διεκόπη λίγα λεπτά μετά τις 12 η συνάντηση του τούρκου πρωθυπουργού Αχμέτ Νταβούτογλου με τους Ζαν Κλοντ Γιούνκερ της Κομισιόν, τον Ντόναλντ Τουσκ του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και τον Ολλανδό πρωθυπουργό που προεδρεύει της ΕΕ Μαρκ Ρούτε.
Οπως ανακοίνωσε στο Twitter ο εκπρόσωπος του κ. Τουσκ, η συνάντηση διεκόπη για να γίνει τεχνική δουλειά και θα συνεχιστεί σε λίγο.
Στη συνάντηση οι Ευρωπαίοι παρουσίασαν στον κύριο Νταβούτογλου το κείμενο στο οποίο συμφώνησαν χθες, το οποίο πάντως πηγές εκτιμούν ότι δύσκολα εκείνος θα δεχθεί, λόγω και των πολλών «κόκκινων γραμμών» εκ μέρους των Ευρωπαίων που περιέχονται σε αυτό.
Τι συμφώνησαν χθες
Σε ένα πλαίσιο χαμηλής δεσμευτικής αξίας, καθώς δεν επιτυγχάνεται ισότιμη συμμετοχή όλων των ευρωπαϊκών κρατών στην αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης, κατέληξαν οι 28 Ευρωπαίοι ηγέτες τη νύχτα στις Βρυξέλλες για τις διαπραγματεύσεις που θα ξεκινήσουν σήμερα με τον Τούρκο πρωθυπουργό Αχμέτ Νταβούτογλου προκειμένου να πειστεί η Άγκυρα να συνεργαστεί στο όλο θέμα και κυρίως να περιορίσει τις προσφυγικές ροές προς την Ελλάδα.
Το πλαίσιο της συμφωνίας των 28 βασίζεται στο κείμενο που κατέληξε ήδη από την Τετάρτη η ευρωπαϊκή επιτροπή. Ανώτερος κοινοτικός αξιωματούχος τηρώντας την ανωνυμία του είπε χαρακτηριστικά ότι δεν θα παρουσιαστούν οι λεπτομέρειες της κοινής θέσης των 28 καθώς «σε ένα παιχνίδι χαρτιών, δεν δείχνεις τα χαρτιά σου στον αντίπαλο».
Όλα όμως θα εξαρτηθούν από τις απαιτήσεις της τουρκικής κυβέρνησης σε θεσμικά και άλλα ανταλλάγματα - από την αύξηση της οικονομικής βοήθειας, έως το ξεπάγωμα των κεφαλαίων της ενταξιακής διαδικασίας και την κατάργηση της βίζας για τους Τούρκους πολίτες που θα ταξιδεύουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι ηγέτες των χωρών μελών της ΕΕ έδειξαν μεγάλες επιφυλάξεις για την ικανοποίηση των αιτημάτων αυτών, ενώ η Κύπρος δια του προέδρου Νίκου Αναστασιάδη δείχνει αποφασισμένη να ασκήσει ακόμη και βέτο εάν ο κ. Νταβούτογλου προβάλει υπερβολικές απαιτήσεις και οι Ευρωπαίοι συζητήσουν καίριες υποχωρήσεις. Οι Ευρωπαίοι έχουν άλλωστε, έτσι κι αλλιώς επιφυλέξεις απέναντι στις τουρκικές διαθέσεις και πιθανόν η όλη διαδικασία προσέγγισης με την Άγκυρα θα πάει βήμα-βήμα: Όσο η Τουρκία ανταποκρίνεται προϊόντος του χρόνου στις ευρωπαϊκές προσδοκίες για μείωση των ροών, τόσο θα της παραχωρούνται ανταλλάγματα. Απομένει να ξεκαθαριστεί και πως θέλει τη συμφωνία η Άγκυρα.
Το γεύμα των ηγετών είναι προγραμματισμένο για τη 1 μετά το μεσημέρι, ώρα Βρυξελλών, ενώ στο μεταξύ γίνονται διμερείς επαφές, ώστε να προετοιμαστούν για τη σύνοδο. Ο Αλέξης Τσίπρας κατέθεσε χθες συγκεκριμένο κείμενο με τις θέσεις της ελληνική πλευράς, όπου συμπυκνώνονται όσα έχουν λεχθεί και γραφτεί. Ο βαθμός ανταπόκρισης των εταίρων στο κείμενο αυτό πάντως δεν έχει εξακριβωθεί ακόμα.
Πηγές από τις Βρυξέλλες δηλώνουν πως εάν δεν υπάρξει συμφωνία από την αρχή, τότε μας περιμένουν μακρές διαπραγματεύσεις.
Νταβούτογλου: Να ωφεληθούν και η Ευρώπη και η Τουρκία από τις αποφάσεις
Θέτοντας τους στόχους της Τουρκίας για τη σημερινή άτυπη σύνοδο με την Ευρωπαϊκή Ένωση ο Αχμέτ Νταβούτογλου δήλωσε πριν τη συνάντηση ότι «πρέπει να βρούμε τρόπο να έχουν ωφέλη και οι δύο ήπειροι αλλά και το πώς θα συνεχίσουμε την καλή συνεργασία».
Θα δουλέψουμε για το ανθρωπιστικό ζήτημα, αυτό δεν είναι κάτι που θέτουμε σε διαπραγμάτευση αλλά θα πρέπει να πάρουμε υπόψη μας και τον μεγάλο αριθμό των προσφύγων που κατευθύνονται προς την Ευρώπη, είπε ο κ. Νταβούτογλου.
«Πρέπει να δούμε και το θέμα των αριθμών και το ανθρωπιστικό ζήτημα» συμπλήρωσε.
«Ελπίζω ότι θα πετύχουμε το στόχο μας να λύσουμε το θέμα το προσφυγικό αλλά και να συσφίξουμε τη σχέση μας με την ΕΕ» κατέληξε ο Τούρκος πρωθυπουργός.
Τι επιδιώκει η κυβέρνηση
Την άμεση βοήθεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την αντιμετώπιση της κρίσης των προσφύγων ζητά κατά κύριο λόγο η Ελλάδα από την Σύνοδο Κορυφής των ηγετών. Σε δηλώσεις τους και νωρίτερα Ευρωπαίοι ηγέτες και παράγοντες διαβεβαίωναν ότι η Ελλάδα δεν θα αφεθεί μόνη της. Οι πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας είχε ζητήσει αποφασιστική κίνηση για την επίτευξη της συμφωνίας που θα περιορίζει τις ροές, αλλά και παροχή οικονομικής, ανθρωπιστικής, αλλά και τεχνικής βοήθειας στις δομές και τις υπηρεσίες ασύλου, ώστε να αντιμετωπίσει η χώρα μας το πρόβλημα. Η ελληνική κυβέρνηση μοιάζει συμβιβασμένη με την ιδέα ότι χιλιάδες πρόσφυγες θα εγκλωβιστούν για καιρό στη χώρα μας και στοχεύει στον περιορισμό του αριθμού κατά το δυνατόν, αλλά και τη διαχείριση του θέματος με σημαντική κοινοτική βοήθεια. Ελπίδες για άνοιγμα δρόμου μετακίνησης των προσφύγων που βρίσκονται στη χώρα προς την Ευρώπη δεν υπάρχουν - παρά μόνο με ένα δειλό πρόγραμμα επανεγκατάστασης σε χώρες της ΕΕ, που είναι πρόθυμες να υλοποιήσουν το σχέδιο φιλοξενίας με τις ποσόστωσης -και επιδίωξη είναι να επιτευχθεί γρήγορα η συμφωνία που θα ενεργοποιήσει το σκέλος εκείνο, το οποίο προβλέπει ότι εισέρχονται στην Ελλάδα μετά την υπογραφή της, θα επαναπροωθούνται στην Τουρκία.
Όσον αφορά στην Κύπρο και το πάγωμα των ενταξιακών κεφαλαίων της Τουρκίας, ο Αλέξης Τσίπρας, τόσο κατά την ομιλία του προς τους Ευρωπαίους σοσιαλιστές, όσο και κατά την Σύνοδο ζήτησε να μην αλλάξει η κατάσταση και τόνισε πως βασική προϋπόθεση για να ξεμπλοκάρει η ενταξιακή διαδικασία είναι η επίλυση του Κυπριακού.
Αναλυτικά, όπως ενημερώνει το Μαξίμου:
Η Ελλάδα δίνει μάχη για να κατοχυρωθούν στο τελικό κείμενο:
Η άμεση βοήθεια και συνεισφορά από ειδικευμένο προσωπικό, που θα έρθει από την ερχόμενη εβδομάδα, να συμβάλλει στην στελέχωση των υπηρεσιών ασύλου και διαχείρισης του προσφυγικού.
Η σοβαρή αύξηση των αριθμών μετεγκατάστασης (από την Ελλάδα) και επανεγκατάστασης (από την Τουρκία) προς της χώρες της ΕΕ
Η πλήρης εναρμόνιση των αποφάσεων με το Διεθνές Δίκαιο και το ευρωπαϊκό κεκτημένο.
Συγκεκριμένα μέτρα και πίεση προς την Τουρκία για να μειωθούν οι ροές και να αντιμετωπιστούν τα δίκτυα παράνομης διακίνησης.
Επίσης ο Πρωθυπουργός, σε συνεννόηση με το Πρόεδρο της Κύπρου Ν. Αναστασιάδη, έχει εκφράσει την αντίθεση της Ελλάδας σε άνοιγμα οποιουδήποτε ενταξιακού κεφαλαίου της ενταξιακής διαδικασίας της Τουρκίας, που αφορά την Κύπρο.
Σχετικά με την στάση της Ελλάδας στο ζήτημα των κεφαλαίων της ενταξιακής διαδικασίας της Τουρκίας, μιλώντας στην σύνοδο των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών, όπου παρευρέθηκε ως παρατηρητής, ο Αλέξης Τσίπρας τόνισε τα εξής:
Η Τουρκία ζητά από την ΕΕ περισσότερα από αυτά τα οποία προσφέρει. Φαινομενικά επιθυμεί να επισπεύσει την ενταξιακή διαδικασία, ενώ στην πράξη επιδιώκει να δυσχεράνει την θέση της κυπριακής κυβέρνησης. Με τον τρόπο αυτόν απομακρύνει το ενδεχόμενο άμεσης επίλυσης του κυπριακού. Είναι χαρακτηριστικό ότι η Τουρκία δεν ζητά ξεπάγωμα κεφαλαίων που θα την πίεζαν να υιοθετήσει διαφορετική πολιτική σε συγκεκριμένους τομείς, ζητά να ξεπαγώσουν τα κεφάλαια που έχει παγώσει η Κύπρος.
Δεν είναι τυχαίο ότι η τακτική αυτή ασκείται την ίδια στιγμή που διαφαίνεται σοβαρή προοπτική επίλυσης του Κυπριακού.
Με βάση αυτά τα δεδομένα, ο Αλέξης Τσίπρας πρότεινε στους σοσιαλιστές να στηρίξουν τον Νίκο Αναστασιάδη – αν και ο Κύπριος Πρόεδρος ανήκει στην Δεξιά – γιατί ενδεχόμενη αποδυνάμωσή του, μέσα από το ξεπάγωμα των συγκεκριμένων κεφαλαίων, αδυνατίζει την διαπραγματευτική του θέση και απομακρύνει την προοπτική επίλυσης του Κυπριακού.
Στο θέμα αυτό επανήλθε ο Αλέξης Τσίπρας και στην Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Συγκεκριμένα στην τοποθέτησή του είπε ότι αυτά που παίρνει η Τουρκία από την συμφωνία είναι ήδη αρκετά και ότι η ενταξιακή διαδικασία πρέπει να προχωρήσει, αλλά όχι με ξεπάγωμα των κεφαλαίων που έχει παγώσει η Κύπρος. Ο πρωθυπουργός, αιτιολογώντας την θέση αυτή, επισήμανε ότι προϋπόθεση για να προχωρήσει η ενταξιακή διαδικασία της Τουρκίας είναι η επίλυση του Κυπριακού και ότι το άνοιγμα των κεφαλαίων που έχει παγώσει η Κύπρος, ουσιαστικά υπονομεύει το ενδεχόμενο αυτό.
Συγκρατημένες δηλώσεις
Η Άνγκελα Μέρκελ δήλωσε κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου πως «οι 28 έχουμε καταλήξει στα βασικά σημεία με τη Τουρκία» χαρακτηρίζοντας επίσης το κλίμα ως εποικοδομητικό.
Ο Ιταλός πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι έδωσε το στίγμα της διαπραγμάτευσης της Παρασκευής τονίζοντας πως «μας περιμένει μια δύσκολη ημέρα διαπραγματεύσεων» καθώς εξερχόταν από τη Σύνοδο.
«Υπάρχουν ακόμα κάποια θέματα που πρέπει να ρυθμιστούν, έπειτα θα έχουμε μια κοινή δήλωση με τη Τουρκία» τόνισε από τη πλευρά του ο Γάλλος Πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ.
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης φάνηκε ικανοποιημένος από τα συμπεράσματα της Συνόδου, τονίζοντας όμως πως θα χρησιμοποιήσει το βέτο του αν αυτό «κριθεί απαραίτητο».
Τα οκτώ σημεία του προσχεδίου
Προς το παρόν μόνο το προσχέδιο της συμφωνίας που είχε δώσει ο Ντόναλντ Τουσκ και παρέδωσε στους ηγέτες των κρατών μελών, μπορεί να προσεγγίζει το πλαίσιο μέσα στο οποίο θα κινηθούν οι ευρωπαϊκές προσπάθειες για συμφωνία με την Τουρκία και το οποίο έχει οκτώ βασικά σημεία:
1. Όλοι οι νέοι παράτυποι μετανάστες που έρχονται από την Τουρκία στα ελληνικά νησιά θα επιστρέφονται στην Τουρκία. Όλοι οι μετανάστες που έρχονται στα νησιά θα καταγράφονται και όσοι δεν κάνουν αίτηση ασύλου ή εκείνοι των οποίων η αίτηση ασύλου απορρίπτεται θα επιστρέφονται στην Τουρκία. Η Τουρκία και η Ελλάδα, με την συνδρομή των θεσμών και οργάνων της ΕΕ, θα λάβουν τα απαραίτητα μέτρα και θα συμφωνήσουν διμερώς σε κάθε αναγκαία ρύθμιση, συμπεριλαμβανόμενης και της παρουσίας Τούρκων αξιωματούχων στα ελληνικά νησιά, για να διασφαλιστεί η συνεργασία και η ομαλή λειτουργία των ρυθμίσεων αυτών. Τα έξοδα θα καλυφθούν από την ΕΕ. Οι μετανάστες που βρίσκονται ήδη στα ελληνικά νησιά θα μεταφερθούν σε κέντρα υποδοχής στην ηπειρωτική Ελλάδα.
2. Για κάθε Σύρο που θα επιστρέφεται από τα ελληνικά νησιά στην Τουρκία, άλλος Σύρος θα επανεγκαθίσταται από την Τουρκία στην Ε.Ε. Προτεραιότητα θα δίνεται σε πρόσφυγες που δεν έχουν προσπαθήσει να μπουν παράτυπα ή δεν έχουν μπει στο παρελθόν παράτυπα στην Ε.Ε. Σε περίπτωση που καλυφθούν οι θέσεις προσφύγων που έχουν προβλεφθεί, θα αναθεωρηθεί ο μηχανισμός.
3. Η Τουρκία θα λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα να εμποδίσει τη δημιουργία νέων θαλάσσιων ή χερσαίων μεταναστευτικών οδών από την Τουρκία στην Ε.Ε. και θα συνεργαστεί με γειτονικές χώρες και την Ε.Ε. για το σκοπό αυτό.
4. Όταν έχουν σταματήσει ή τουλάχιστον μειωθεί σημαντικά οι παράνομοι είσοδοι είσοδοι μεταξύ της Τουρκίας και της Ε.Ε., θα ενεργοποιηθεί το Εθελοντικό Σχέδιο Ανθρωπιστικής Εισόδου και τα μέλη της Ε.Ε. θα συνδράμουν σε εθελοντική βάση στο σχέδιο αυτό.
5. Θα επιταχυνθεί η διαδικασία κατάργησης της βίζας για Τούρκους υπηκόους που ταξιδεύουν στην Ε.Ε. το αργότερο μέχρι το τέλος του Ιουνίου του 2016.
6. Η Ε.Ε., σε συνεργασία με την Τουρκία, θα επιταχύνει την καταβολή της αρχικής χορήγησης των 3 δισ. ευρώ για τους πρόσφυγες στην Τουρκία και θα διασφαλίσειχρηματοδότηση για άτομα που βρίσκονται υπό προσωρινή προστασία στην Τουρκία πριν από το τέλος Μαρτίου. Το ανώτατο όριο που μπορεί να δοθεί στην Τουρκία από την Ε.Ε. για τους πρόσφυγες είναι άλλα 3 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος του 2018.
7. Η Ε.Ε., σε συνεργασία με την Τουρκία, θα προετοιμαστεί για την απόφαση του ανοίγματος νέων κεφαλαίων στις διαπραγματεύσεις για ένταξη στην Ε.Ε. το συντομότερο δυνατόν, βάσει των συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του περασμένου Οκτωβρίου (το Κεφάλαιο 17 άνοιξε τον περασμένο Δεκέμβριο).
8. Η Ε.Ε. και τα μέλη της θα συνεργαστούν με την Τουρκία σε κάθε κοινή προσπάθεια για τη βελτίωση των ανθρωπιστικών συνθηκών στη Συρία, η οποία θα επιτρέψει στον πληθυσμό της χώρας και τους πρόσφυγες να ζήσουν σε περιοχές που είναι περισσότερο ασφαλείς.
