Πανικό και οργή έχουν προκαλέσει σε Καναδά και Μεξικό οι δασμοί που επέβαλε Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, οι οποίοι απειλούν να καταστρέψουν την οικονομία της Βόρειας Αμερικής και θα ανατρέψουν συνεργασίες δεκαετιών.
Πολιτικοί, ηγέτες επιχειρήσεων και εμπορικές ενώσεις και στις τρεις χώρες αντέδρασαν έντονα, προειδοποιώντας ότι οι δασμοί θα φέρουν πληθωρισμό, διακοπή της εφοδιαστικής αλυσίδας και εκτεταμένες απώλειες θέσεων εργασίας.
Το απόγευμα του Σαββάτου, ο Ντόναλντ Τραμπ υπέγραψε εκτελεστικό διάταγμα που επιβάλλει γενικούς δασμούς 25% σε καναδικά και μεξικάνικα προϊόντα από την Τρίτη και δασμούς 10% στην ενέργεια. Επέβαλε επίσης επιπλέον δασμούς 10% σε προϊόντα από την Κίνα.
Ο Τραμπ είπε ότι ο φόρος θα επιβληθεί σε αγαθά από τον Καναδά και το Μεξικό προκειμένου να τις κάνει να «λογοδοτήσουν» για τις υποσχέσεις τους να σταματήσουν τις παράνομες ροές ναρκωτικών και μετανάστευσης προς τις ΗΠΑ.
Τα αντίποινα
Απαντώντας, ο Καναδός πρωθυπουργός Τζάστιν Τριντό ανακοίνωσε επίσης δασμούς 25% σε μια σειρά προϊόντων από τις ΗΠΑ, ενώ η Πρόεδρος του Μεξικού Claudia Sheinbaum ανακοίνωσε επίσης δασμούς χωρίς να δώσει λεπτομέρειες.
Όπως γράφουν οι Financial Times, επικαλούμενοι οικονομολόγους στο Peterson Institute for International Economics, οι νέοι εμπορικοί φραγμοί θα επιβραδύνουν την ανάπτυξη και θα επιταχύνουν τον πληθωρισμό και στις τρεις χώρες για τα επόμενα χρόνια, με τα μεγαλύτερα σοκ για το Μεξικό και τον Καναδά.
Θα ανατρέψουν επίσης δεκαετίες εμβάθυνσης της ολοκλήρωσης στη Βόρεια Αμερική. Το Μεξικό και ο Καναδάς στέλνουν περισσότερα από τα τρία τέταρτα των εξαγωγών τους στις ΗΠΑ, που υποστηρίζεται από μια τριμερή εμπορική συμφωνία, την USMCA, που υπογράφηκε κατά την τελευταία προεδρία του Τραμπ.
«Οι δασμοί θα αυξήσουν δραστικά το κόστος των πάντων για όλους: κάθε μέρα που επιβάλλονται αυτοί οι δασμοί βλάπτουν οικογένειες, κοινότητες και επιχειρήσεις», δήλωσε η Candace Laing, πρόεδρος του Καναδικού Εμπορικού Επιμελητηρίου.
«Με 20 δισεκατομμύρια δολάρια στο ετήσιο εμπόριο χάλυβα μεταξύ των εθνών μας, αυτοί οι δασμοί θα προκαλέσουν σημαντική αναστάτωση και οικονομικές δυσκολίες τόσο στον Καναδά όσο και στις Ηνωμένες Πολιτείες», ανέφερε από την πλευρά της η Catherine Cobden, πρόεδρος της Canadian Steel Producers Association. 
Αλυσιδωτές επιπτώσεις
Οι αμερικανικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται σε ολόκληρη την περιοχή θα επηρεαστούν. Το Εμπορικό Επιμελητήριο των ΗΠΑ είπε ότι οι δασμοί θα διαταράξουν τις αλυσίδες εφοδιασμού.
Ο Τραμπ έχει επικεντρώσει εδώ και καιρό την οργή του στα νότια σύνορα των ΗΠΑ με το Μεξικό, αλλά κατέστησε σαφές στο εκτελεστικό διάταγμα ότι βλέπει τον Καναδά ως μέρος του προβλήματος.
«Εγκληματικά δίκτυα εμπλέκονται σε επιχειρήσεις εμπορίας ανθρώπων και λαθρεμπορίας, επιτρέποντας την παράνομη μετανάστευση χωρίς έλεγχο στα βόρεια σύνορά μας», αναφέρει το εκτελεστικό διάταγμα.
Ο Τσάβι Ντελγκάδο του Ινστιτούτου του Καναδά στο Wilson Center στην Ουάσιγκτον είπε ότι οι ΗΠΑ δεν είπαν ποτέ στον Καναδά ποιες ενέργειες πρέπει να λάβουν στα βόρεια σύνορα.
«Ο πρόεδρος μπορεί να εφαρμόσει δασμούς μόνο μέσω του IEEPA [International Emergency Economic Powers Act] ως απάντηση σε μια «ασυνήθιστη και έκτακτη απειλή». Ακόμα κι αν ο Λευκός Οίκος πιστεύει ότι το εμπορικό του έλλειμμα με τον Καναδά είναι άδικο, αυτό δεν αποτελεί εξαιρετική απειλή. Μια κρίση στα βόρεια σύνορα, όπως την περιγράφουν, θα έκανε», εξήγησε.
Οι ηγέτες του ιδιωτικού τομέα του Μεξικού δήλωσαν ότι υπήρξε πανικός και βαθιά νευρικότητα μετά την ανακοίνωση του Τραμπ. Πολλοί ήλπιζαν ότι η χώρα θα επωφεληθεί από μια δεύτερη θητεία Τραμπ, με λίγους να πιστεύουν ότι θα ακολουθούσε τις απειλές του.
Ένα βήμα πίσω
Ο Pedro Casas Alatriste, διευθυντής του Αμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου στο Μεξικό, είπε ότι οι δασμοί ήταν ένα βήμα πίσω για μια σχέση που χτίστηκε εδώ και δεκαετίες.
«Οι εταιρείες και οι καταναλωτές των τριών οικονομιών θα υποστούν συνέπειες εάν αυτό το μέτρο δεν αντιστραφεί: αύξηση του κόστους για παραγωγούς και εξαγωγείς, απώλεια θέσεων εργασίας, πληθωρισμός και λιγότερη αγοραστική δύναμη για τις οικογένειές μας», είπε.
Η οικονομία του Μεξικού επιβραδύνεται ήδη και αναμένεται να πέσει σε ύφεση εάν οι δασμοί επιβληθούν για μεγάλο χρονικό διάστημα. Ο Τιφ Μάκλεμ, διοικητής της Τράπεζας του Καναδά, είπε ότι οι αμερικανικοί δασμοί θα έβαζαν επίσης τον Καναδά σε ύφεση.
«Οι μόνοι κερδισμένοι από την επιβολή δασμών κατά του Μεξικού και του Καναδά από τις Ηνωμένες Πολιτείες είναι οι κύριοι ανταγωνιστές της Βόρειας Αμερικής», δήλωσε ο Kenneth Smith, Μεξικανός πρώην εμπορικός διαπραγματευτής, προσθέτοντας ότι έπληξε την αξιοπιστία των ΗΠΑ ως εμπορικού εταίρου.
Εσωτερικές αντιδράσεις
Οι αντιδράσεις και οι προβληματισμοί δεν περιορίζονται στο εξωτερικό: ορισμένοι από τους Ρεπουμπλικάνους συναδέλφους του Τραμπ έχουν επίσης εκφράσει ανησυχίες για την ανακοίνωση των δασμών του προέδρου, τονίζοντας ότι ο Καναδάς ήταν ο κύριος εμπορικός εταίρος τους.
Ο John Llewelyn, συνεργάτης στην Independent Economics, μια εταιρεία συμβούλων, και πρώην οικονομολόγος στον ΟΟΣΑ, είπε ότι η κύρια συνέπεια των δασμών θα είναι ο πληθωρισμός, με όλες τις χώρες να είναι πιθανό να πληγούν, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ.
«Η 80χρονη εποχή της σταθερότητας στους κανόνες και τη συμπεριφορά των οικονομικών και χρηματοοικονομικών σχέσεων μεταξύ των χωρών τελείωσε σήμερα», είπε.
Η κινεζική πρεσβεία στις ΗΠΑ δήλωσε ότι το Πεκίνο «λυπάται σθεναρά και αντιτίθεται» στους δασμούς και θα λάβει «τα απαραίτητα αντίμετρα για να υπερασπιστεί τα νόμιμα δικαιώματα και συμφέροντά του».
«Οι εμπορικοί και δασμολογικοί πόλεμοι δεν έχουν νικητές», δήλωσε ο εκπρόσωπος της πρεσβείας Liu Pengyu. «Οι μονομερείς αυξήσεις των δασμών των ΗΠΑ παραβιάζουν σοβαρά τους κανόνες του ΠΟΕ [Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου]».
Πρόσθεσε ότι οι ΗΠΑ «πρέπει να δουν και να λύσουν το δικό τους ζήτημα φαιντανύλης με αντικειμενικό και ορθολογικό τρόπο αντί να απειλούν άλλες χώρες με αυθαίρετες αυξήσεις δασμών».
ot
