Η πολύ γνωστή στη χώρα μας Caretta caretta, ένα από τα επτά είδη θαλάσσιων χελωνών που υπάρχουν στον πλανήτη, είναι δυστυχώς καταχωρημένη στο Διεθνές Κόκκινο Βιβλίο σαν απειλούμενο είδος.
Η θαλάσσια χελώνα Caretta caretta γεννιέται σε παραλίες και ζεί την υπόλοιπη ζωή της στην θάλασσα. Στην Ελλάδα συναντώνται τρία είδη θαλάσσιων χελωνών. Η Caretta caretta είναι το μόνο είδος χελώνας που γεννά στις ελληνικές παραλίες. Ζεί περίπου 80 χρόνια και φτάνει τα εκατόν πενήντα κιλά. Η αναπαραγωγική της ωρίμανση ολοκληρώνεται μετά τα είκοσι πέντε με τριάντα χρόνια.
Παρουσιάζει την ιδιαιτερότητα να γεννάει μόνο στην περιοχή όπου γεννήθηκε. Η περίοδος ωοτοκίας ξεκινά τον Μάιο και ολοκληρώνεται τον Οκτώβριο. Μέσα στο ίδιο καλοκαίρι μπορεί να γεννήσει μέχρι και τρεις φορές. Κάθε φορά που γεννά, η θηλυκή χελώνα βγαίνει στην παραλία, κατά την διάρκεια της νύχτας, και δημιουργεί σκάβοντας μια φωλιά, βάθους εξήντα περίπου εκατοστών, όπου αφήνει τα αυγά της. Εκεί θα γεννήσει από εκατόν πενήντα μέχρι εκατόν ογδόντα αυγά. Η περίοδος εκκόλαψης των αυγών διαρκεί πενήντα πέντε με εβδομήντα ημέρες. Τα χελωνάκια σπάζουν τα αυγά, σκάβουν την άμμο και εμφανίζονται στην επιφάνεια. Συνήθως το «σκάσιμο της φωλιάς» είναι μαζικό και τα χελωνάκια βγαίνουν πολλά μαζί. Οι πιο συνηθισμένες ώρες όπου «σκάνε» οι φωλιές είναι οι απογευματινές μέχρι και το χάραμα. Το χρώμα τους είναι μαύρο, ζυγίζουν περίπου δέκα επτά γραμμάρια και το μέγεθός τους δεν ξεπερνά τα πέντε εκατοστά.
Το φύλλο (αρσενικό ή θηλυκό) καθορίζεται από την θερμοκρασία της άμμου. Αυτό σημαίνει πως σε μέσες θερμοκρασίες άμμου, μεγαλύτερες από 28o ε (όπως αυτές που παρατηρούνται στα Σεκάνια), τα χελωνάκια είναι θηλυκά. Τα μικρά, μόλις φτάσουν στην επιφάνεια, αρχίζουν να κινούνται προς την θάλασσα και είναι ιδιαίτερα σημαντικό να βρούν μόνα τον προσανατολισμό τους.
Οι σημαντικότεροι κίνδυνοι για τα μικρά είναι οι ακόλουθοι:
Α. Οι γλάροι, οι οποίοι παραμονεύουν πότε θα σκάσει κάποια φωλιά ώστε να επιτεθούν στα χελωνάκια.
Β. Οι αρουραίοι, που σκάβουν τις φωλιές και καταστρέφουν τα αυγά ή επιτίθενται στα μικρά κατά την έξοδό τους.
Γ. Τα καβούρια και τα μεγάλα ψάρια.
Δ. Ο άνθρωπος και οι δραστηριότητές του.
Επιστημονικές έρευνες έχουν δείξει ότι μόνο ένα στα χίλια χελωνάκια θα καταφέρει να επιβιώσει και να φθάσει σε αναπαραγωγική ηλικία.
Στην Ελλάδα η Caretta caretta γεννά στην Ζάκυνθο, στην δυτική Πελοπόννησο, στην Κρήτη. Στην Ζάκυνθο έχουν καταγραφεί έξι παραλίες ωοτοκίας της θαλάσσιας χελώνας, οι οποίες βρίσκονται στον Κόλπο του Λαγανά και είναι οι σημαντικότερες στην Ελλάδα, καθώς συγκεντρώνουν μεγάλο αριθμό φωλιών αλλά και το μεγαλύτερο πληθυσμό του είδους στην Μεσόγειο.
Η Ζάκυνθος είναι ένα ανεπτυγμένο τουριστικά νησί που δέχεται μεγάλο αριθμό ξένων και ελλήνων επισκεπτών. Η τουριστική πίεση και ανάπτυξη στις περιοχές του Κόλπου του Λαγανά έχουν επιφέρει καταστροφή κάποιων παραλιών και υποβάθμισή τους σε σχέση με την φυσική τους ικανότητα να αποτελούν περιοχές ωοτοκίας για την θαλάσσια χελώνα.
Το 1999 με Προεδρικό Διάταγμα ιδρύεται το Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Ζακύνθου (στο εξής ΕΘΠΖ). Στόχος του είναι η προστασία της θαλάσσιας χελώνας και των πιο σημαντικών βιοτόπων αναπαραγωγής της στην Μεσόγειο, δηλαδή του θαλάσσιου χώρου του Κόλπου Λαγανά και των έξι παραλιών που στεφανώνουν την ανατολική πλευρά του κόλπου. Στο Διοικητικό Συμβούλιο συμμετέχουν πανεπιστημιακοί, εκπρόσωπος του Υπουργείου Περιβάλλοντος, εκπρόσωποι των τοπικών φορέων και της αυτοδιοίκησης, καθώς και εκπρόσωποι περιβαλλοντικών οργανώσεων που δραστηριοποιούνται στην περιοχή.
Το έργο του WWF Ελλάς στην περιοχή της Ζακύνθου
Το WWF Ελλάς δραστηριοποιείται στην περιοχή της Ζακύνθου εδώ και περισσότερο από είκοσι χρόνια. Έχει συμβάλει με ποικίλους τρόπους στην προστασία του φυσικού περιβάλλοντος του νησιού και της διαχείρισης των ευαίσθητων οικοσυστημάτων του. Στηρίζοντας από την αρχή τις προσπάθειες προστασίας της θαλάσσιας χελώνας στην Ζάκυνθο επικέντρωσε το ενδιαφέρον του στην παραλία των Σεκανίων, που αποτελεί την σημαντικότερη παραλία ωοτοκίας για την θαλάσσια χελώνα Caretta caretta στην Μεσόγειο. Σε μήκος μόλις 500 μέτρων φιλοξενούνται κάθε καλοκαίρι 500-1000 φωλιές που στατιστικά αντιστοιχούν στο 50% των φωλιών των έξι παραλιών του Κόλπου του Λαγανά.
