Τις κοινωνικές και οικονομικές πληγές του ευρωπαϊκού Νότου, σχεδόν μία δεκαετία μετά την κρίση στην ευρωζώνη, ανέδειξε η πολιτική κρίση, τόσο στην Ιταλία, όσο και την Ισπανία, αποσταθεροποιώντας παραδοσιακές συμμαχίες και τροφοτοδώντας την αυξανόμενη πολιτική δυσαρέσκεια.
Σε δημοσίευμά της η WSJ επισημαίνει ότι πολλοί είναι αυτοί που επιρρίπτoυν την ευθύνη στις συνέπειες των επώδυνων μεταρρυθμίσεων, λόγω των προγραμμάτων διάσωσης σε Ελλάδα, Πορτογαλία και Κύπρο αλλά και τα σκληρά μέτρα στην Ισπανία.
Στην Ιταλία, που σήμερα έχει το μεγαλύτερο αντισυστημικό κόμμα της Δυτικής Ευρώπης (Κίνημα Πέντε Αστέρων) και δύο μεγάλους αντιευρωπαϊκούς σχηματισμούς (Λέγκα, Forza Italia) με τις ψήφους εκατομμυρίων πολιτών, παρατηρείται μεγάλη ανεργία και φτώχεια. Τα δύο από τα τρία αυτά κόμματα σχημάτισαν κυβέρνηση.
Στην Ισπανία, o πρώην πρωθυπουργός Μαριάνο Ραχόι ανατράπηκε μετά από ένα σκάνδαλο διαφθοράς, που έδωσε το τελικό χτύπημα σε έναν πολιτικό, η στήριξη στον οποίο έφθινε συνεχώς λόγω των μη δημοφιλών μέτρων για την αποφυγή της οικονομικής καταστροφής της Ισπανίας.
Η Ελλάδα θεσπίζει έναν ακόμη γύρο επώδυνων μεταρρυθμίσεων - συμπεριλαμβανομένου ενός 13ου γύρου συνταξιοδοτικών περικοπών - με την ελπίδα να αποδεσμευθεί από τα προγράμματα διάσωσης διάρκειας οκτώ ετών.
«Εξακολουθούμε να βλέπουμε τον μετασεισμό της κρίσης», δήλωσε ο Franco Pavoncellο, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο John Cabot στη Ρώμη.
«Αυτές είναι οι χώρες που υπέφεραν τρομερά όταν έπληξε την ΕΕ η κρίση. Οι συνέπειες είναι επώδυνες εδώ και πολλά χρόνια», πρόσθεσε.
Η συνολική οικονομική εικόνα της Ευρώπης είναι η καλύτερη εδώ και χρόνια αλλά εκατομμύρια άνθρωποι στη Νότια Ευρώπη - το επίκεντρο της κρίσης χρέους της Ευρωζώνης που απειλούσε την ακεραιότητα του κοινού νομίσματος - δεν έχουν ακόμη αισθανθεί την ανάκαμψη.
Πολωμένη η κατάσταση στην Ελλάδα
Η οικονομία της Ελλάδας, η οποία έχει υποστεί μεγαλύτερη ζημιά ακόμη και από τις ΗΠΑ κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Ύφεσης, είναι περίπου 28% μικρότερη από ό, τι πριν από την κρίση.
Στην Ελλάδα, η κυβέρνηση του Πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα πρέπει να αναθεωρήσει δεκάδες εργατικούς και συνταξιοδοτικούς νόμους τις προσεχείς εβδομάδες για να αποχωρήσει από ένα καθεστώς προγραμμάτων διάσωσης που απαιτεί φορολογικές αυξήσεις, περικοπές των συντάξεων και ιδιωτικοποιήσεις.
Ο Declan Costello, επικεφαλής της αποστολής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα, δήλωσε την Πέμπτη (31/5) ότι θα χρειαστούν μέχρι και 10 χρόνια για να ολοκληρωθούν οι απαραίτητες μεταρρυθμίσεις στη χώρα.
Εν τω μεταξύ, οι πιστωτές της Ελλάδας δεν εκφράζουν τη βούληση να απομειώσουν το δυσβάσταχτο δημόσιο χρέος της χώρας, επισημαίνει η εφημερίδα.
Τα χρόνια λιτότητας έχουν αφήσει την πολιτική σκηνή της Ελλάδας βαθιά πολωμένη, αντικατοπτρίζοντας τον κατακερματισμό του πολιτικού τοπίου σε ολόκληρη την Ευρώπη, καθώς αναδύονται αντισυστημικά κόμματα
Τον Μάιο του 2018, ακροδεξιές ομάδες επιτέθηκαν εναντίον του δημάρχου Θεσσαλονίκης ενώ τους τελευταίες μήνες η αναρχική ομάδα «Ρουβίκωνας» επιτέθηκε στο Συμβούλιο της Επικρατείας, σε φορολογικές υπηρεσίες ακόμη και στο Κοινοβούλιο.
Ακτιβιστές καθυστέρησαν πλειστηριασμούς, εμποδίζοντας συμβολαιογράφους που συμμετείχαν στη διαδικασία στα δικαστήρια. Δημιουργήθηκε μια νέα ηλεκτρονική πλατφόρμα για πλειστηριασμούς με σκοπό τον τερματισμό των διαμαρτυριών.
Συμβάσεις «πείνας» στην Ισπανία
Στην Ισπανία ο Ραχόι, κατέστησε πιο ευέλικτες τις εργασιακές σχέσεις με σκοπό την ενίσχυση των προσλήψεων.
Αυτό βοήθησε την Ισπανία να μειώσει το ποσοστό ανεργίας της από την κορυφή του 27% στις αρχές του 2013 στο 17% σήμερα και να ενισχύσει την οικονομική ανάπτυξη τουλάχιστον κατά 3% ετησίως από το 2015.
Όμως, περίπου το 90% των νέων συμβάσεων εργασίας στην Ισπανία είναι βραχυπρόθεσμες, συχνά αφορούν σε χαμηλά αμειβόμενες θέσεις ενώ μερικές φορές διαρκούν μόνο λίγες μέρες.
Το φαινόμενο έπληξε ιδιαίτερα τους νέους σε ολόκληρη τη Νότια Ευρώπη:
Στην Ιταλία το 2017 πάνω από το 60% των συμβάσεων για άτομα κάτω των 25 ετών ήταν βραχυπρόθεσμες.
Οι βραχυπρόθεσμες συμβάσεις πλήττουν τις προοπτικές των νέων, δεδομένου ότι πολλές επιχειρήσεις παρέχουν μικρή κατάρτιση και επαγγελματική εξέλιξη. Οι τράπεζες συχνά αρνούνται να χορηγούν ενυπόθηκα δάνεια σε άτομα χωρίς μόνιμη απασχόληση.
Το αποτέλεσμα ήταν η αποτυχία εκατομμυρίων νέων.
Η Ελλάδα, η Ισπανία, η Ιταλία και η Πορτογαλία έχουν τα χαμηλότερα ποσοστά γεννήσεων στην Ευρώπη.
Σε δημοσκόπηση της Pew το 2017, τουλάχιστον τα δύο τρίτα των ερωτηθέντων στην Ισπανία, την Ιταλία και την Ελλάδα δήλωσαν ότι αναμένουν πως τα παιδιά τους θα είναι σε χειρότερη οικονομική κατάσταση σε σχέση με τους γονείς τους.
«Η Νότια Ευρώπη περνά σαφώς μια δύσκολη φάση», δήλωσε ο Sergio Romano, ένας παλαίμαχος Ιταλός διπλωμάτης και πρώην πρεσβευτής.
Η μακροχρόνια ανεργία εξακολουθεί να αποτελεί μάστιγα για ολόκληρο τον Νότο. Η κατάρρευση του τομέα των κατασκευών στην Ιταλία έχει σβήσει από τον χάρτη εκατομμύρια θέσεις εργασίας ενώ η «αρτηριοσκληρωτική» της οικονομία δεν μπορεί να δημιουργήσει νέες.
Αναζητεί τη «χαμένη» ανάπτυξη η Ιταλία
Ως αποτέλεσμα, σχεδόν το 60% των ανέργων Ιταλών είναι χωρίς απασχόληση τουλάχιστον για ένα χρόνο και περίπου 5 εκατομμύρια Ιταλοί ζουν σε απόλυτη φτώχεια - σχεδόν διπλάσιος από τον αριθμό πριν από μια δεκαετία, σύμφωνα με την Istat.
Η ανάπτυξη στην Ιταλία και στην Ελλάδα έχει ενισχυθεί ελάχιστα σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη.
Η οικονομία της Ιταλίας εξακολουθεί να είναι περίπου 6% μικρότερη από ό,τι πριν από την κρίση, καθιστώντας τη μόνη χώρα των G-7 που δεν έχει αναπτυχθεί έκτοτε.
Η ιταλική οικονομία είχε ρυθμό ανάπτυξης 1,5% το 2017, η πιο αξιοσημείωτη επίδοση τα τελευταία έξι χρόνια αλλά φέτος ήδη επιβραδύνεται και οι μισθοί μένουν στάσιμοι.
