Έντεκα μέτρα -σοκ στο ασφαλιστικό μπαίνουν σε εφαρμογή από την 1/1/2018 και περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, αυξήσεις εισφορών από 14,2% ως 21,4% σε αγρότες, επαγγελματίες και επιστήμονες, αύξηση ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης ως και 2 έτη για μισθωτούς ιδιωτικού και δημόσιου τομέα, νέα μείωση- κατάργηση του ΕΚΑΣ για 180.000 χαμηλοσυνταξιούχους, ψαλίδι ως 6% στα εφάπαξ αλλά και μεγάλες περικοπές σε κύριες και επικουρικές συντάξεις παλιές και νέες.
Οι 11 αλλαγές -σοκ δρομολογούνται στο «καυτό» δωδεκάμηνο που ξεκινά από την 1/1/2018 και έρχονται μέσα από ψηφισμένες ρυθμίσεις των νόμων 4472/2017, 4387/2016 καθώς και του νόμου 4336/2015. Η εφαρμογή τους επηρεάζει την τσέπη άνω των 3 εκατ. ασφαλισμένων και συνταξιούχων. Τα μέτρα αυτά μάλιστα, πρόκειται να ενεργοποιηθούν πριν ακόμη ξεδιπλωθούν οι νέες απαιτήσεις της τρόικας στην τρίτη αξιολόγηση που ξεκινά στα τέλη Σεπτεμβρίου.
Τις 11 αλλαγές που έρχονται από την 1/1/2018 στο ασφαλιστικό με τους μνημονιακούς νόμους που ψήφισε η κυβέρνηση Τσίπρα και είναι οι εξής:
1) Κλειδώνει ο τελικός επανυπολογισμός 2,5 εκατομμυρίων παλαιών κύριων και επικουρικών συντάξεων. Ολες οι συντάξεις που καταβάλλονταν ως τις 12/5/2016 (συντάξεις προ νόμου Κατρούγκαλου) επανυπολογίζονται και χωρίζονται σε εθνική και ανταποδοτική σύνταξη. Οι παλαιοί συνταξιούχοι θα δουν μέσα στο 2018 στα ενημερωτικά τους σημειώματα νέα ποσά σύνταξης. Στην κύρια σύνταξη ένα τμήμα θα είναι η εθνική σύνταξη, το πλήρες ποσό της οποίας, ανάλογα με τα έτη ασφάλισης, κυμαίνεται από 345,6 ευρώ ως 384 ευρώ, και ένα τμήμα θα είναι η σύνταξη βάσει εισφορών και ετών ασφάλισης που είχαν όταν συνταξιοδοτήθηκαν, που θα είναι η λεγόμενη ανταποδοτική σύνταξη. Ο επανυπολογισμός βγάζει κατά κανόνα μικρότερη σύνταξη. Μέχρι το τέλος του 2018 οι συνταξιούχοι θα εξακολουθήσουν να λαμβάνουν τις ίδιες αποδοχές, παίρνοντας και την προσωπική διαφορά-μείωση που βγάζει ο επανυπολογισμός. Από 1/1/2019 η προσωπική διαφορά καταργείται, αλλά οι μειώσεις θα έχουν ταβάνι το 18%. Οσοι δηλαδή δουν ότι η νέα τους σύνταξη έχει μείωση 22% θα έχουν περικοπή μέχρι 18% την 1/1/2019, ενώ όσοι έχουν μείωση 17%, δηλαδή κάτω από το πλαφόν, θα λαμβάνουν τη σύνταξη με μείωση 17%. Το υπόλοιπο ποσοστό της περικοπής δεν «ξεχνιέται» και ανά πάσα στιγμή μπορεί το πλαφόν να γίνει 20% ή 25% αντί 18%, εφόσον κριθεί από την τρόικα ότι το πλεόνασμα του 2018 αλλά και του 2019 δεν βγαίνει στο 3,5% του ΑΕΠ αλλά πολύ μικρότερο! Tις μεγαλύτερες μειώσεις, που φτάνουν στο 40%, έχουν οι συνταξιούχοι του ΟΑΕΕ-ΤΕΒΕ. Στο Δημόσιο οι μειώσεις φτάνουν στο 23%, στο ΙΚΑ ως και το 25% στο ΝΑΤ ως το 22% ενώ για τους συνταξιούχους ΔΕΚΟ και Τραπεζών οι περικοπές λόγω επανυπολογισμού φτάνουν και στο 30%, ιδίως για τις γυναίκες με 25ετία.
2) Ερχεται μεγαλύτερη μείωση συντάξεων για τους ασφαλισμένους που θα κάνουν αίτηση μέσα το 2018 γιατί μπαίνει ακόμη ένα μνημονιακό έτος με χαμηλές αποδοχές στο μέσο όρο των μισθών υπολογισμού της σύνταξης από το 2002 και μετά. Οι νέες συντάξεις υπολογίζονται ως προς το ανταποδοτικό ποσό, με βάση το μέσο όρο μηνιαίων μικτών αποδοχών από το 2002 και μετά. Στο διάστημα αυτό μεσολαβούν και τα χρόνια των Μνημονίων (από το 2010 και μετά) που οι μισθοί έχουν υποχωρήσει ως και 40% σε πολλούς κλάδους της οικονομίας. Είναι προτιμότερο να φύγει κανείς με σύνταξη φέτος παρά το 2018 ή το 2019. Εργαζόμενος που βγήκε στη σύνταξη το 2017 με μέσο όρο αποδοχών 1.100 ευρώ και 35 έτη θα πάρει 371,91 ευρώ ανταποδοτική σύνταξη και 384 ευρώ από την εθνική, δηλαδή 755,91 ευρώ. Με μια μείωση μισθού και αίτηση το 2018 ο μέσος όρος αποδοχών μπορεί να βγει στα 1.000 ευρώ, οπότε αυτομάτως με τα 35 χρόνια θα πάρει 338 ευρώ ανταποδοτική και 384 ευρώ εθνική, δηλαδή 722 ευρώ τελική σύνταξη. Το 2019 θα είναι ακόμη λιγότερα και το 2020 ακόμη πιο κάτω.
3) Μειώνεται η «προστασία» που προβλέπει ο νόμος 4387 για τις περικοπές στις νέες συντάξεις που υπερβαίνουν το 20%. Για όσους κάνουν αίτηση και πάρουν σύνταξη με μείωση άνω του 20% το 2018 θα χρεώνεται, βάσει νόμου, το 75% της περικοπής και το άλλο 25% θα παγώνει για ένα έτος. Δηλαδή αν η νέα σύνταξη έχει μείωση 25% σε σχέση με αυτή που θα έπαιρνε ο ασφαλισμένος με το παλιό σύστημα, η περικοπή που θα επιβάλλεται για το 2018 θα είναι 18,75%, (τα ¾ του 25%) ενώ από το 2019 θα χρεωθεί και το υπόλοιπο ¼ της μείωσης ώστε το συνολικό ποσοστό της μείωσης να είναι 25%. Η διαφορά με το 2017 είναι ότι όσοι συνταξιοδοτηθούν φέτος έχουν μεγαλύτερη προστασία, καθώς αντί για 25% θα χρεωθούν με μείωση 16,67% (τα 2/3 από τη συνολική μείωση), ενώ με αίτηση το 2016 η προστασία ήταν μεγαλύτερη, καθώς χρεώνεται η μισή μείωση, δηλαδή 12,5% αντί 25%. Οι εν λόγω διατάξεις για την προστασία από μειώσεις ισχύουν ως το τέλος του 2018.
4) Ερχεται μεγάλο κούρεμα στις νέες επικουρικές συντάξεις γιατί θα υπολογίζονται με ρήτρα θανάτου και μείωσης των ελλειμμάτων. Οι αλλαγές αφορούν σε αιτήσεις από 1/1/2015 και μετά. Οσοι κάνουν αίτηση το 2018 θα λάβουν από 60 ως 140 ευρώ, λόγω του νέου τρόπου υπολογισμού. Τα χρόνια ασφάλισης ως το 2014 θα υπολογιστούν με συντελεστή 0,45% επί του μέσου όρου των αποδοχών τους, ενώ τα έτη ασφάλισης από 1/1/2015 και μέχρι τη συνταξιοδότηση θα υπολογίζονται με το νέο μαθηματικό τύπο που θα βγάζει ακόμη μικρότερες επικουρικές, τις οποίες, όπως πηγαίνουν τα πράγματα, σε ένα με δυο χρόνια θα τις ενσωματώσουν στις κύριες συντάξεις.
5) Ερχεται νέα μείωση στο ΕΚΑΣ για άλλους 180.000 δικαιούχους. Το Μνημόνιο Τσίπρα λέει ότι από 1/1/2018 θα πρέπει να εξοικονομηθούν άλλα 200 εκατ. ευρώ από περικοπές του ΕΚΑΣ. Ο τρόπος που εξετάζεται είναι μικτός, δηλαδή μείωση και των ποσών του ΕΚΑΣ που μειώθηκαν ήδη κατά 50% αλλά και μείωση των εισοδηματικών κριτηρίων! Ο συνδυασμός αυτός θα βγάλει έξω από το ΕΚΑΣ περίπου 180.000 δικαιούχους το 2018 και θα αφήσει άλλους 40.000 ως 50.000 που θα το λαμβάνουν και το 2019, ενώ από το 2020 το ΕΚΑΣ καταργείται.
6) Αυξάνονται οι εισφορές 1,4 εκατ. επαγγελματιών, αγροτών, επιστημόνων. Από 1/1/2018, βάσει του νόμου 4472/2017, οι εισφορές του προηγούμενου έτους δεν θα αφαιρούνται από το εισόδημα και η επιβάρυνση θα είναι μεγαλύτερη. Για να μην έρθουν απότομα οι νέες επιβαρύνσεις, ο νόμος λέει ότι το εισόδημα θα μειώνεται 15% και μετά θα προστίθενται οι εισφορές. Πρακτικά, ένας επαγγελματίας με εισόδημα 15.000 ευρώ πληρώνει φέτος 4.042 ευρώ συν 120 ευρώ στον κλάδο ανεργίας, ίσον 4.162 ευρώ ετησίως. Για τον υπολογισμό της εισφοράς του το 2018 θα μειωθεί το εισόδημα κατά 15%, δηλαδή στα 12.750 ευρώ αντί 15.000 και θα προστεθούν τα 4.162 ευρώ της εισφοράς του 2017. Θα πληρώσει δηλαδή την εισφορά του 2018 επί εισοδήματος 16.912 ευρώ (12.750+4.162=16.912). Το ποσό της εισφοράς για το 2018 βγαίνει στα 4.677 ευρώ, δηλαδή θα πληρώσει χαράτσι ΕΦΚΑ 515 ευρώ παραπάνω που ισοδυναμεί με αύξηση εισφοράς κατά 12,4%.
7) Αυξάνονται κατά 14,2% (από 14% σε 16%) οι εισφορές σύνταξης για τους αγρότες, με αποτέλεσμα το συνολικό ποσοστό ασφαλιστικής επιβάρυνσης (με εισφορά ασθένειας 6,95% και αγροτικής εστίας 0,25%) να ανέλθει για το 2018 σε 23,2% αντί 21,2% το 2017. Ο νόμος 4387/2016 προβλέπει κλιμακωτή αύξηση στις εισφορές σύνταξης για τους αγρότες ώστε από 14% το 2017 να φτάσουν στο 20% το 2022. Κάθε χρόνο δηλαδή θα έχουν αυξήσεις εισφορών! Μάλιστα, η αύξηση του 2018 θα υπολογιστεί στο εισόδημα όπου, μετά τη μείωση κατά 15%, θα προστεθούν και οι εισφορές του 2017. Αγρότης με εισόδημα 10.000 ευρώ πληρώνει φέτος 2.120 ευρώ εισφορά. Το 2018 το εισόδημα θα μειωθεί τεχνητά κατά 15% (στα 8.500 ευρώ) και σε αυτό θα προστεθεί η εισφορά του 2017, δηλαδή τα 2.120 ευρώ. Το νέο εισόδημα υπολογισμού εισφορών του 2018 θα είναι 10.620 ευρώ (8.500+2.120=10.620). Τα 10.620 ευρώ θα χρεωθούν με εισφορά 23,2%, δηλαδή η επιβάρυνση του 2018 ανεβαίνει στα 2.463 ευρώ αντί 2.120 ευρώ του 2017. Παρότι ο αγρότης έχει το ίδιο πραγματικό εισόδημα (10.000 ευρώ), θα πληρώσει φουσκωμένο κατά 16,2% το χαράτσι στον ΕΦΚΑ για το 2018!
8) Αυξάνονται τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης από 6 μήνες ως και 2 έτη για όσους υποβάλουν αίτηση με 25, 35 ή 40 έτη. Οσοι έκλεισαν τα 52 ή τα 55 βγαίνουν το 2017 στα 58,5 ή 59,5 αν έχουν ανήλικο ως το 2012. Για όσους κλείσουν όμως τα 52 ή 55 το 2018 τα όρια ηλικίας ανεβαίνουν στα 60,2 και στα 61, αντίστοιχα. Με 35ετία το 2018 τα όρια ηλικίας για σύνταξη ανεβαίνουν στα 60 και στα 60,5, αντί 59,5 και 60,2 φέτος. Οι αυξήσεις στα όρια ηλικίας απορρέουν από το νόμο 4336 του 2015 και εξαρτώνται από την ηλικία που έχουν οι ασφαλισμένοι καθώς και από τα έτη ασφάλισης (ιδίως με 35ετία για τους δημοσίους υπαλλήλους).
9) Ερχεται νέα μείωση στο εφάπαξ ως 6% γιατί προστίθεται άλλο ένα έτος (2018) στη νέα βάση υπολογισμού. Με το Μνημόνιο Τσίπρα οι δημόσιοι και λοιποί ασφαλισμένοι που δικαιούνται εφάπαξ, για το χρόνο ασφάλισης από το 2015 και μετά δεν θα παίρνουν το «παλιό» εφάπαξ αλλά μόνο επιστροφή εισφορών, που είναι μικρότερη από το βοήθημα που θα είχαν με το παλιό σύστημα. Οσο πιο αργά κάνουν την αίτηση τόσο λιγότερο θα είναι και το εφάπαξ. Η μείωση πηγαίνει με βήμα 1% με 1,5% ετησίως από το 2015 και μετά. Με αίτηση το 2018 το εφάπαξ που αναλογεί σε ασφάλιση από το 2015 και μετά θα έχει μια σωρευτική μείωση 5% με 6%.
10) Αυξάνονται σε ποσοστά 21,4% και 17,64% οι εισφορές κλάδου σύνταξης νέων επιστημόνων. Γιατροί, μηχανικοί, δικηγόροι που κλείνουν 3ετία ή 5ετία από την έναρξη επαγγέλματος μέσα στο 2018, θα πληρώσουν αυξημένα ασφάλιστρα από 14% σε 17% και από 17% σε 20%, αντίστοιχα. Bάσει του νόμου 4387, για την πρώτη 3ετία πληρώνουν εισφορά 14%, ενώ από τα 3 ως τα 5 έτη πληρώνουν 17% και μόλις κλείσουν την 5ετία πληρώνουν εισφορά σύνταξης 20%. Οσοι το 2018 κλείνουν 3ετία πηγαίνουν από το 14% στο 17% (αύξηση εισφοράς κλάδου σύνταξης κατά 21,4%), ενώ όσοι κλείνουν 5ετία πηγαίνουν από το 17% στο 20%, με αύξηση εισφοράς κατά 17,64%. Πρακτικά λοιπόν, ένας μηχανικός που ξεκίνησε το 2015 και έχει 3 χρόνια ως το 2017, πληρώνει εισφορά σύνταξης 14%. Από το 2018 όμως η εισφορά του γίνεται 17%. Ενας δικηγόρος που κλείνει την 5ετία το 2017 πληρώνει (τώρα) εισφορά 17%. Από το 2018 όμως η εισφορά του πάει στο 20%! Με τις αλλαγές αυτές επιβαρύνονται ακόμη και αν πληρώνουν την ελάχιστη εισφορά με τεκμαρτό μισθό 410,2 ευρώ το μήνα (ή 4.922,4 ευρώ το χρόνο). Ενας νέος μηχανικός με 3 χρόνια στο επάγγελμα και εισόδημα ως 4.922 ευρώ πληρώνει φέτος εισφορά σύνταξης 14%, δηλαδή 690 ευρώ το χρόνο. Το 2018, με το ίδιο εισόδημα στο οποίο θα προστεθούν και τα 690 ευρώ, θα πληρώνει 17% και το χαράτσι στον ΕΦΚΑ στον κλάδο σύνταξης θα ανεβεί στα 954 ευρώ!
11) Ακριβαίνουν τα πλασματικά έτη για τους δημόσιους υπαλλήλους. Με αίτηση το 2018 θα πληρώνουν 13,34% του μισθού για κάθε μήνα εξαγοράς αντί 10% με αίτηση ως το τέλος του 2017. Η αλλαγή αυτή έρχεται αυτόματα γιατί η εργοδοτική εισφορά του Δημοσίου ανεβαίνει στο 6,67% το 2018 από 3,33% το 2017 και μαζί με τις εισφορές του εργαζόμενου, που είναι 6,67%, το συνολικό ποσοστό εξαγοράς πλασματικών ετών ανεβαίνει στο 13,34%.
